Kale Avrupası Yaklaşımı ve Düzensiz Göç

Yıl 2019, Cilt: 15 Sayı: 2, 279 - 294, 10.09.2019

Sühal Şemşit Didem Şahal Çelik

Öz

İnsan haklarına saygı, özgürlük, demokrasi ve hukukun
üstünlüğü gibi Avrupa Birliği (AB)’nin temel değerleri, düzensiz göçmenlerce, daha
iyi bir hayata sahip olacaklarına dair birer güvence olarak algılanmaktadır. Bu
nedenle ülkelerindeki istikrarsızlık, işsizlik, doğal afetler, ekonomik çöküşler
gibi sebeplerle göç etme kararı alan kişiler için en önemli hedef noktası
Avrupa Birliği ülkeleridir. AB’nin uyguladığı güvenlik odaklı göç
politikalarının sonucunda ise, söz konusu düzensiz göçmenler ya denizde can
kayıplarına konu; ya da göçmen kaçakçılarının ve insan ticareti çetelerinin
kurbanı olmaktadır. Bu durum, AB’nin Schengen Anlaşmasıyla iç sınırları ortadan
kalkan ancak dış duvarları yükseltilen bir kale olarak algılanmasına neden
olmuştur. AB, tüm eleştirilere rağmen, düzensiz göçle mücadelesinde kullandığı,
sınır güvenliğini artırmak, göçmenlerin geri dönüşünü teşvik eden politikalar üretmek
ve Türkiye gibi önemli kaynak ve transit ülkelerle geri kabul anlaşmaları
imzalamak şeklindeki yöntemlerle Kale Avrupası yaklaşımını sürdürmeyi tercih
etmiştir. Buna ek olarak AB, Temmuz- Aralık 2018 dönemindeki, düzensiz göçle
ilgili katı tutumuyla bilinen Avusturya’nın dönem başkanlığında aldığı
önlemleri daha da artırmayı ve sıkılaştırmayı hedeflemiştir. Bu çalışma, öncelikle
düzensiz göç kavramını ele almakta, sonrasında ise AB’nin göç politikalarındaki
kale Avrupa yaklaşımını irdelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Düzensiz Göç, Avrupa Birliği, Kale Avrupası

Kaynakça

• AB Haber –DW (2013). “AB’nin Mülteci Politikası Tartışılıyor: Lampedusa’da 300'den Fazla Kişi Hayatını Kaybetti”, http://www.abhaber.com/index.php?option=com_content&view=article&id=52591:ab%E2%80%99nin-m%C3%BClteci-poltikas%C4%B1-tart%C4%B1%C5%9Fl%C4%B1yor lampedusa%E2%80%99da-300-den-fazla-ki%C5%9Fi-hayat%C4%B1n%C4%B1-kaybetti&catid=214:manset-haber&Itemid=915, (Erişim Tarihi: 03.09.2014).
• Deutsche Welle (2016). “AB’nin Kriz Yılı:2016”, http://www.dw.com/tr/abnin-kriz-y%C4%B1l%C4%B1-2016/a-36914406, (Erişim Tarihi: 15.05.2017).
• Deutsche Welle (2015). “AB Açık Kapı Siyasetini Bitiriyor”, http://www.dw.com/tr/ab-a%C3%A7%C4%B1k-kap%C4%B1-siyasetini-bitiriyor/a-18736548, 24.09.2015 (Erişim Tarihi: 1.05.2017).
• Deutsche Welle (2017). ”Balkan Rotasındaki Son Geçiş Noktaları Kapatılıyor”, http://www.dw.com/tr/balkan-rotas%C4%B1ndaki-son-ge%C3%A7i%C5%9F-noktalar%C4%B1-kapat%C4%B1l%C4%B1yor/a-37461767, (Erişim Tarihi: 15.05.2017).
• Deutsche Welle (2015). “Sığınmacılar Direniyor: Gitmiyoruz”, http://www.dw.com/tr/s%C4%B1%C4%9F%C4%B1nmac%C4%B1lar-direniyor-gitmiyoruz/a-18730848 , 23.09.2015 (Erişim Tarihi: 15.05.2017).
• European Commission. “Identification of Applicants (EURODAC)”, https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/policies/asylum/identification-of-applicants_en, ( Erişim Tarihi: 01.02.2019)European Commission. “Passenger Name Record (PNR)”, https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/policies/police-cooperation/information-exchange/pnr_en, ( Erişim Tarihi: 01.02.2019)FRONTEX (2015). “710.00 Migrants Entered EU in First Nine Months of 2015” http://FRONTEX.europa.eu/news/710-000-migrants-entered-eu-in-first-nine-months-of-2015-NUiBkk, (15.05.2017).
• FRONTEX. “Legal Basis”, https://frontex.europa.eu/about-frontex/legal-basis/, (Erişim Tarihi: 09.02.2019)
• FRONTEX (2017). “Risk Analysis for 2017”, https://FRONTEX.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/Annual_Risk_Analysis_2017.pdf, (Erişim Tarihi: 04.11.2017).
• FRONTEX (2018). “Risk Analysis for 2018”. Varşova.
• Gençler, A. (2005). “Avrupa Birliği’nin Göç Politikası”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 49: 176-186.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2019). “Geçici Koruma”, http://www.goc.gov.tr/icerik6/gecici-koruma_363_378_4713_icerik, (28.02.2019)Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2015). “Genel Bilgi” http://www.goc.gov.tr/icerik6/genel-bilgi_409_422_423_icerik, (Erişim Tarihi: 05.05.2015).
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2014). “Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu”, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın No:7.
• Hacıoğlu, Fatma Zeynep (2016). “Geri Kabul Anlaşması (Readmission Agreement)”. Genç Hukukçular Hukuk Okumaları- Birikimler-V. (Der.) Muharrem Balcı. İstanbul. 409-419.
• Hackett, C. (2017). “5 Facts About Muslim Population in Europe”, http://www.pewresearch.org/fact-tank/2016/07/19/5-facts-about-the-muslim-population-in-europe/, (Erişim Tarihi: 20.05.2018).
• International Organisation for Migration (2019). ”Key Migration Terms” https://www.iom.int/key-migration-terms (Erişim Tarihi: 01.07.2019).
• İktisadi Kalkınma Vakfı. “Avusturya AB Dönem Başkanlığı’nı Devraldı”, https://www.ikv.org.tr/ikv.asp?ust_id=2051&id=3231, (Erişim Tarihi: 13.02.2019).
• Karaşahin, M. (2012). Avrupa Birliği’nde Ortak Göç Politikası Oluşturma Çabaları ve Ulusal Farklılıklar Sorunu. Ankara: T.C. Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Yayınları.
• Kaya, A. (2013). Avrupa Birliği Hakkında Merak Ettikleriniz, Avrupa Birliği’ne Giriş. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Köhler, M. (2017). Comprehensive Crisis Management. In A. Jünemann, N. Fromm, N. Scherer (Ed.), Fortress Europe? Challenges and Failures of Migration and Asylum Policies (pp 73-83). Wiesbaden, Germany: Springer.
• Milliyet (2016). “Avrupa’yı Sarsan Terör Saldırıları,” http://www.milliyet.com.tr/avrupa-yi-sarsan-teror-saldirilari-dunya-2278356/, (Erişim Tarihi: 20.0.2016).
• NTV (2018). “Avusturya, AB Konseyi Dönem Başkanlığını Devraldı”, https://www.ntv.com.tr/dunya/avusturya-ab-konseyi-donem-baskanligini-devraldi,K_a_OG5iykGrOz8ZQ4QPCQ, (Erişim Tarihi: 13.02.2019).
• Özgen, A. Ö. (2010). Avrupa Birliği Göçmenlik Politikaları: Tarihsel Geçmiş ve Mevcut Durum. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Reuters (2015). “Troubling Image of Drowned Boy Captivates, Horrifies”, http://www.reuters.com/article/us-europe-migrants-turkey idUSKCN0R20IJ20150902, (Erişim Tarihi: 15.05.2017)Sever, H. ve Sever, M. (2013). “Avrupa Birliği ve Türkiye Ekseninde Düzensiz Göç ve İltica Paradoksu: Domino Etkisi Sonrası Yaşananlar”. Polis Bilimleri Dergisi, 15(2): 85-108.
• Şahal Çelik, D. (2018). Koşulluluk Bağlamında Düzensiz Göçle Mücadelede Avrupa Birliği Geri Kabul Anlaşmaları ve Türkiye'ye Yansımaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Mülteci Hakları Alt Komisyonu (2018). “Göç ve Uyum Raporu” https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2018/goc_ve_uyum_raporu.pdf, (Erişim Tarihi: 24.03.2018).
• T.C. AB Bakanlığı (2016). “18 Mart 2016 Tarihli Türkiye - AB Zirvesi Bildirisi”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/18_mart_2016_turkiye_ab_zirvesi_bildirisi_.pdf, (Erişim Tarihi: 03.02.2018)
• TRT Haber (2018). “Avusturya'da Avrupa Birliği'nin Göç Politikaları Protesto Edildi”, https://www.trthaber.com/haber/dunya/avusturyada-avrupa-birliginin-goc-politikalari-protesto-edildi-384583.html, (Erişim Tarihi: 13.02.2019)Uluslararası Göç Örgütü (2009). Uluslararası Göç Hukuku Göç Terimleri Sözlüğü, (Ed.) Bülent Çiçekli. Uluslararası Göç Örgütü Yayınları: No:18.
• UN Dispatch (2018). “European Union Releases Facts and Figures for Migrant and Refugees Arrivals in 2018”, https://www.undispatch.com/european-union-releases-facts-and-figures-for-migrant-and-refugees-arrivals-in-2018/, (Erişim Tarihi: 13.02.2019)
• Völkel, J.C. (2017). When Interior Ministers play diplomats: Fatal ambiguities in Europe’s securitised migration policy. In A. Jünemann, N. Fromm, N. Scherer (Ed.), Fortress Europe? Challenges and Failures of Migration and Asylum Policies (pp. 83-105). Wiesbaden, Germany: Springer.