BRENT PETROL VE HAVAYOLU ŞİRKETLERİ ARASINDAKİ OYNAKLIK YAYILIM ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 18 Sayı: 2, 182 - 208, 28.12.2022

Yelda İnanç Hoş Özge Özbek

Öz

Bu araştırmanın amacı 29.07.2013-31.10.2022 dönemine ait Aegean Hava Yolu (AHY), AirFrance Hava Yolu (AFHY), Lufthansa Hava Yolu (LHY), Ryanair Hava Yolu (RHY), Türk Hava Yolları (THY) ve Pegasus Hava Yolu (PHY) hisse senedi getiri verileri ile Brent Petrol (BP) fiyatları arasındaki oynaklık yayılım etkisinin varlığını Diagonal VECH-GARCH yöntemi ile incelemektir. Diagonal VECH-GARCH yöntemi sonuçlarına göre, Brent Petrolde meydana gelecek %1’lik oynaklık şoku bir sonraki dönem Aegean Hava Yolu Şirketi’nin oynaklığını %0.15, Lufthansa Hava Yolu Şirketi’nin oynaklığını %0.11, Türk Hava Yolu Şirketi’nin oynaklığını %14 ve Pegasus Hava Yolu Şirketi’nin oynaklığını %13 arttıracağı AirFrance Hava Yolu Şirketi’nin oynaklığını ise %0.19 azaltacağı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Havayolu, Brent Petrol, Diagonal VECH GARCH, Oynaklık Yayılımı

Kaynakça

• Aegean Group (2022) Our Mission, 10.11.2022 tarihinde https://en.about.aegeanair.com/company/our-mission/ adresinden alındı.
• Aegean Group (2022). Profile, 10.11.2022 tarihinde https://en.about.aegeanair.com/company/profile/ adresinden alındı.
• AirFrance (2022). Compagnie, 12.11.2022 tarihinde https://corporate.airfrance.com/fr/lacompagnie adresinden alındı.
• Andreea, N. N., Anca, M. (2018). Strategies Applied to the International Freight Transport Market Case Study:Lufthansa, “Ovidius” University Annals, Economic Sciences Series, 18 (1), 342-347.
• Arouri, M. E., Nguyen, D. (2010). Oil Prices, Stock Markets and Portfolio Investment:Evidence From Sector Analysis in Europe Over The Last Decade, Energy Policy,38, 4528-4539.
• Atman, S. (2006). Ekonomi Politik Dengede Petrol Fiyatları, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 2(3), 63-73.
• Bayraç, H. N. (2019). Küresel Petrol Piyasasındaki Fiyat Dalgalanmaların Ekonomik Etkileri, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 9(19), 44-59.
• Bolaman Avcı, Ö. (2015). Petrol Fiyatlarının Hisse Senedi Piyasasına Etkisi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 27-34.
• Bunnag, T. (2015). Hedging Petroleum Futures with Multivariate GARCH Models, International Journal of Energy Economics and Policy, 5(1), 105-120.
• Chen,W., Huang, Z., Yi, Y. (2015). Is There a Structural Change in the Persistence of WTIBrent Oil Price Spreads in the Post-2010 Period?, ScienceDirect, 64-71.
• Chittedi, K. (2011). Does Oil Price Matter for Indian Stock Markets?, Munich MPRA Personal Repec Archive, No. 35334, 1-13.
• Dayanandan, A., Donker, H. (2011). Oil Prices and Accounting Profits of Oil and Gas Companies, International Review of Financial Analysis, 20, 252-257.
• Diaconu, L. (2012). The evolution of the European lowryanair case study, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 62, 342 – 346.
• Eroltu, T. (2020). Havayolu Sektöründe 2016, 2017 ve 2018 Yılları Arasında Verimlilik ve Performans Analizi: Thy A.O. ve Pegasus Hava Taşımacılığı A.Ş. Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• European Union (2015). Package Travel Directive, 11.11.2022 tarihinde https://eurlex.europa.eu/legal-ontent/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32015L2302 adresinden alındı.
• Eyüboğlu, K., Eyüboğlu, S. (2016). Brent Petrol Fiyatının Havayolu Şirketlerinin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(1), 39-53.
• Gedik Göçer, S., Macit, D. (2019). Finansal Kiralamanın Devralma Stratejisindeki Rolü: Pegasus Hava Taşımacılığı ve İzAir İşbirliğine Yönelik Bir İnceleme, International Journal of Economics, Politics, Humanities & Social Sciences, 2(4), 254-264.
• Gökırmak, H. (2014). Türk Hava Yolları'nın Havacılık Sektöründeki Konumu, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 1-29.
• Gümüş Biçkin, P. (2020). Teknolojinin Pazarlamadaki Yeri ve Yeni Eğilimler: Pegasus Hava Yolları Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Hobikoğlu, E. H., Karakaş, A. T. (2019). Brent Petrol Fiyatındaki Olası Değişikliklerin İmalat sanayi Sektörüne Etkileri, Eurasian Academy Of Sciences Eurasian Business & Economics Journal, 27-42.
• İşcan, E. (2010). Petrol Fiyatının Hisse Senedi Piyasası Üzerindeki Etkisi, Maliye Dergisi, 158, 607-617.
• Kakacak, K., Meriç, E., Temizel, F. (2020). Petrol Fiyatlarının BIST100 Endeksi Üzerine Etkisinin Var Yöntemi ile Analizi, BMIJ, 8(5), 3751-3771.
• Kaya, E. (2021). Seçilmiş Makroekonomik Değişkenler ile Havayolu Hisse Senetleri Arasındaki İlişki: Hatemi-J Asimetrik Nedensellik Testi, Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetimi Bilimleri Dergisi, 2(1). 61-78.
• Kuno, N. E. (2021). Analysis of Airlines States During Pandemic, POLIT Challenges of Science Today, National Aviation University.
• Kurt, A. (2021). Pandemi Döneminde Brent Petrol ve Kripto Paralar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Lanza, A., Matteo M., Margherita G., Massimo G. (2003). Long-Run Models Of Oil Stock Prices, Environmental Modelling and Software, 20, 1423-1430.
• Lufthansa (2020). Annual Report, 11.11.2022 tarihinde https://investorrelations.lufthansagroup.com/fileadmin/downloads/en/financial-reports/annualreports/LH-AR-2020-e.pdf adresinden alındı.
• Lufthansa (2020). Lufthansa Group Havayolları, 11.11.2022 tarihinde https://www.lufthansa.com/tr/tr/lufthansa-group-star-alliance-and-partner-airlines adresinden alındı.
• Önem, H. B. (2021). Altın, Gümüş ile BİST Madencilik Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Etkileşiminin Diagonal VECH GARCH Modeliyle Analizi, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(43), 6220-6240.
• Özdurak, C. (2020). Covid-19 Salgını Döneminde Petrol Fiyatı Dalgalanmalarının Borsa İstanbul Havayolu Şirket Hisse Getirilerine Bulaşma Etkisi: Var-Vech-Tarch Uygulaması, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 699-716.
• Özdurak, C. (2021). Conditional Correlations and Volatility Spillovers between Crude Oil Price, Tüpraş and Enerjisa Stock Returns: A Proposal for Constructing an Ultimate BIST Energy Index, Maliye ve Finans Yazıları, (115), 15-32.
• Papapetrou, E. (2001). Oil Price Shocks, Stock Market, Economic Activity and Employment İn Greece, Energy Economics, 23, 511–532.
• Pegasus Hava Yolları (2022). Neden Pegasus, 12.11.2022 tarihinde https://www.flypgs.com/pegasus-hakkinda/neden-pegasus adresinden alındı.
• Ryanair (2022). 06.12.2022 tarihinde https://corporate.ryanair.com/about-us/our-network/adresinden alındı.
• Salzburg, F., Goodman, W., Yfantidou, I. (2022). The impact of airlines’ policies during COVID-19 on travellers’ repurchase intentions: the case of Aegean Airlines, International Journal Tourism Policy, 12(2), 133–159.
• Sattary, A. (2014). Petrol Fiyatları ile Hisse Senedi Getirileri Arasında Oynaklık Geçişkenliğinin Analizi ve Portföy Yönetimine Yansımaları, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Schmidt, K. C. (2020). Strategic Alliances as a form of Coopetition and its impact on the Performance of Airlines: A Case Study analysis of Lufthansa, Finnair, and Alitalia, Master’s Thesis, University of Vaasa, Vaasa.
• Schramade, W. (2019). Air France – KLM: a sustainable finance case study, Rotterdam School of Management Erasmus University, Case Study Air France – KLM.
• Solak, A.O. (2012). Petrol Fiyatlarını Belirleyici Faktörler, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(2), 117-124.
• Türk Hava Yolları (2022). Hikayemiz, 11.11.2022 tarihinde https://www.turkishairlinaes.com/tr-tr/basin-odasi/hakkimizda/hikayemiz/ adresinden alındı.
• Türk Hava Yolları (2022). Basın Odası, 13.11.2022 tarihinde https://www.turkishairlines.com/tr-tr/basin-odasi/hakkimizda/ adresinden alındı.
• Türk Hava Yolları (2022). Sayılarla Türk Hava Yolları, 13.11.2022 tarihinde https://www.turkishairlines.com/tr-tr/basin-odasi/hakkimizda/sayilarla-turk-havayollari/ adresinden alındı.