SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA ÇERÇEVESİNDE HALI SEKTÖRÜNE YÖNELİK YEŞİL FİYATLANDIRMA VE SÜRDÜRÜLEBİLİR PERFORMANSIN DEĞERLENDİRİLMESİ ÜZERİNE NİTEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 2, 215 - 242, 03.01.2024

Şehnaz Sakıcı , Mehmet Aytekin

Öz

İklim değişikliğine bağlı farkındalık sürecinin başlangıcı 1970’li yıllara uzanmaktadır. 1990’lı yıllarda çevresel konuların etkilerini anlamaya dair çalışmaların yapılması için firmalara yönelik yoğun bir toplumsal baskı dönemi başlamıştır. Bu süreçte firmalar, karşılaştıkları baskılar neticesinde sürdürülebilir ve yeşil uygulamalara yönelik mevcut ve gelecekteki yol haritalarını belirlemek ve gelecekte tabi olacakları muhtemel denetim süreçlerini anlamak durumunda kalmışlardır. Sürdürülebilirlik ve yeşil konusu ile ilgili kavramlar günümüzde pazarlama alanında en güncel ve önemli faktörler arasında yer almakla birlikte literatürde; yeşil fiyatlandırma ve bir firmanın sürdürülebilir performansının ilişkisi ve boyutlarına dayalı çalışmaların oldukça yetersiz olduğu görülmektedir. Bu bağlamda çalışma, sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde pazarlama karmasının en güncel unsurlarından olan yeşil fiyatlandırma yoluyla bir firmanın performansının nasıl ve ne şekilde etkilediğini detaylarıyla inceleyen bir nitel çalışmadır. Türkiye’de halı sektöründe henüz yeşil fiyatlandırma uygulanmamaktadır. Bu çalışma kapsamında Birleşik Krallık’ta ev tekstili çatısı altında halı sektöründe faaliyet gösteren öncül bir firma ile odak grup görüşmesi gerçekleştirilmiştir. Keşifsel araştırma yöntemi ile odak grup görüşme sonuçları nesnel şekilde raporlanmış; Maxqda programında içerik analizine tabi tutulmuştur. İçerik analizi dayalı sonuçlar betimsel olarak analiz edilerek tematik analizler gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda katılımcıların beyanlarına dayanarak; yeşil fiyatlandırmanın bir firmanın sürdürülebilir performansına olumlu yönde etkisi ifade edilmiştir. Çalışma kapsamında ayrıca yeşil fiyatlandırmanın kavramsal olarak değerlendirmelerine, süreçte karşılaşılan mevcut ve olası sorunlar ile çözüm önerilerine ulaşılmıştır. Bu kapsamda çalışma literatüre katkısı ile birlikte; Türkiye’de halı sektöründeki firmalara yönelik değerlendirmeler, denetim ve standartlar çerçevesinde yol haritalarını içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Kalkınma, Sürdürülebilir Performans, Yeşil Pazarlama, Yeşil Pazarlama Karması, Yeşil Fiyatlandırma

Etik Beyan

Bu çalışma, Ağustos 2022'de Birleşik Krallık'ta gerçekleştirilmiş olup; yeşil fiyatlandırma ve sürdürülebilir performans ilişkisi ve boyutlarının incelenmesiyle sınırlıdır. Bu çalışma, "Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi ve Yeşil Pazarlama Karması Bağlamında Sürdürülebilir Performansın Değerlendirilmesi" adlı doktora tezinden üretilmiştir.

Kaynakça

• KAYNAKÇA Asadikia, A., Rajabifard, A., ve Kalantari, M. (2021). Systematic prioritisation of SDGs: Machine learning approach. World Development, 140, 105269, 1-11.
• Baker, M. (2012). The marketing book. Routledge.
• Belz, F. M., ve Peattie, K. (2009). Sustainability marketing. Glasgow, Hoboken: Wiley ve Sons.
• Carter, C. R., ve Rogers, D. S. (2008). A framework of sustainable supply chain management: moving toward new theory.International journal of physical distribution ve logistics management, 38(5), 360-387.
• Chan, R. Y., He, H., Chan, H. K., ve Wang, W. Y. (2012). Environmental orientation and corporate performance: The mediation mechanism of green supply chain management and moderating effect of competitive intensity. Industrial Marketing Management, 41(4), 621-630.
• Dangelico, R. M., ve Vocalelli, D. (2017). “Green Marketing”: An analysis of definitions, strategy steps, and tools through a systematic review of the literature. Journal of Cleaner production, 165, 1263-1279.
• Devaraj, S.ve Kohli, R. (2002). The IT payoff: Measuring the business value of information technology investment, Pearson Education/Prentice Hall, New York, ISBN: 0130650749.
• Drucker, Peter F., (1992) Managing for the future: The 1990s and beyond, Truman Talley Books/Dutton, New York, 243-265.
• GAİB, Güneydoğu Anadolu İhracatçılar Birlikleri. (2022). 2022 Halı Sektörü Analizi, İPAR- 3GAİB Eğitim ve Ekonomik Araştırmalar Şubesi, Nisan 2022, 2022 Halı Sektörü Analizi.pdf, URL:file:///C:/Users/kariyer2/Downloads/2022%20Hal%C4%B1%20Sekt%C3%B6r%C3%BC %20Analizi.pdf
• Goh, W. H., Goh, Y. N., Ariffin, S. K., ve Salamzadeh, Y. (2019). How green marketing mix strategies affects the firm's performance: a Malaysian perspective. International journal of sustainable strategic management, 7(1-2), 113-130.
• Grove, S. J., Fisk, R. P., Pickett, G. M., ve Kangun, N. (1996). Going green in the service sector: Social responsibility issues, implications and implementation. European journal of marketing, 30(5), 56-66.
• Grove, S. J., Fisk, R. P., Pickett, G. M., ve Kangun, N. (1996). Going green in the service sector: Social responsibility issues, implications and implementation. European journal of marketing, 30(5), 56-66.
• Hassini, E., Surti, C., ve Searcy, C. (2012). A literature review and a case study of sustainable supply chains with a focus on metrics. International journal of production economics, 140(1), 69- 82.
• Kaufmann, C. (2014). UN Guiding Principles and BSCI’s Code of Conduct: United Efforts to Improve Working Conditions in Supply Chains.(Interview).Echo: BSCI (Business Social Compliance Initiative) Newsletter, (12), 1-9.
• Kotler, P., ve Armstrong, G. (2018). Principles of Marketing, 17h Edition.
• Kumar, A., Shrivastav, S. K., Shrivastava, A. K., Panigrahi, R. R., Mardani, A., ve Cavallaro, F. (2023). Sustainable Supply Chain Management, Performance Measurement, and Management: A Review. Sustainability, 15(6), 5290.
• Leonidou, C. N., Katsikeas, C. S., ve Morgan, N. A. (2013). “Greening” the marketing mix: Do firms do it and does it pay off?. Journal of the academy of marketing science, 41, 151-170.
• Liu, G., Cao, H., ve Zhu, G. (2021). Competitive pricing and innovation investment strategies of green products considering firms' farsightedness and myopia.International Transactions in Operational Research, 28(2), 839-871.
• Majeed, M. U., Aslam, S., Murtaza, S. A., Attila, S., ve Molnár, E. (2022). Green Marketing Approaches and Their Impact on Green Purchase Intentions: Mediating Role of Green Brand Image and Consumer Beliefs towards the Environment. Sustainability, 14(18), 11703, 1-18.
• Martin, D. M., ve Schouten, J. W. (2014). Sustainable marketing through the natural step. In Humanistic Marketing (pp. 231-243). London: Palgrave Macmillan UK.
• Meng, Q., Li, M., Liu, W., Li, Z., ve Zhang, J. (2021). Pricing policies of dual-channel green supply chain: Considering government subsidies and consumers' dual preferences. Sustainable Production and Consumption, 26, 1021-1030.
• Neely, A., Gregory, M., ve Platts, K. (2005). Performance measurement system design: A literature review and research agenda.International journal of operations ve production management, 25(12), 1228-1263.
• Peattie, K., ve Crane, A. (2005). Green marketing: legend, myth, farce or prophesy?. Qualitative market research: an international journal, 8(4), 357-370.
• Rizki, A. F., Murwaningsari, E., ve Sudibyo, Y. A. (2022). Does Green Supply Chain Management Improve Sustainable Performance?.International Journal of Energy Economics and Policy, 12(6), 323- 331.
• Sarıçoban, K., ve Yalçın, M. (2020). Türkiye’nin Halı Sektörü İhracat Rekabet Gücünün Belirlenmesi ve Halı İhracatında Söz Sahibi Ülkeler ile Bir Karşılaştırma. Tekstil ve Mühendis, 27(118), 98-110.
• Scheidel, A., Temper, L., Demaria, F., ve Martínez-Alier, J. (2018). Ecological distribution conflicts as forces for sustainability: an overview and conceptual framework. Sustainability science, 13, 585-598.
• Shepherd, C., ve Günter, H. (2006). Measuring supply chain performance: current research and future directions. International journal of productivity and Performance management, 55(3/4), 242 – 243.
• Soonthonsmai, V. (2007, June). Environmental or green marketing as global competitive edge: Concept, synthesis, and implication. InEABR (Business) and ETLC (Teaching) Conference Proceeding, Venice, Italy.
• Tekstil Bilgi. (2022). Dünya’da ve Türkiye’de Halı Sektörü, 17 Haziran 2022, URL: https://tekstilbilgi.net/dunyada-ve-turkiyede-hali-sektoru-2022.html
• UNDP. (2019). Sürdürülebilir Kalkınma için Küresel Hedefler, Alt Hedefler Klavuzu, URL: https://www.kureselamaclar.org/wp-content/uploads/SKH- AciklamaliAltHedeflerKilavuzu.pdf
• Wang, H. J. (2017). Determinants of consumers’ purchase behaviour towards green brands. The Service Industries Journal, 37(13-14), 896-918.
• WCED, S. W. S. (1987). World commission on environment and development.Our common future, 17(1).