Afetlerle İlgili Güncel Yaklaşımlar Ve Afet Hemşiresinin Rol Ve Sorumlulukları

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 28 - 40, 15.06.2020

Nilay Bektaş Akpınar Merve Ceran

Öz

Ülkemiz, jeolojik, morfolojik yapısı ve değişken iklim özellikleri ile bireylerin sağlık durumlarını olumsuz etkileyen, mal kayıplarına neden olan dolayısıyla da toplumun tamamını etkileyen afetlere neden olabilmektedir. Afetlerin bireylerin üzerine etkilerinin en aza indirilebilmesi için tüm sağlık profesyonellerinin afet yönetimi konusunda bilgili olmaları hayati önem taşımaktadır. Sağlık çalışanları içerisinde hemşirelerin sayıca fazla olması afet yönetimindeki rollerini daha da önemli kılmaktadır. Afet sırası ve sonrasında oluşabilecek sağlık tehlikeleri ve yaşamı tehdit edici zararları en aza indirmek amacıyla, hemşireler afet süreci boyunca sağlık yönetimi, yardım sağlama ve bakım vermede görev almaktadırlar. Afet hemşiresinin kendisinden beklenen hizmeti verebilmesi için rol ve sorumlulukları, eğitimi, hizmet kapsamı ve afet hemşireliği alanındaki birçok konuda bilgi sahibi olması gerekmektedir. Ayrıca hemşirelerin, kurumsal risk değerlendirmesi, afet planlarının hazırlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve güncellenmesi çalışmalarının tümünde yer alması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

afet, afetlerde hemşirelik, afet yönetimi

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). (2013). https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/2419/files/Afet_Mud_Pl_ResmiG_20122013.pdf
• Afet ve Acil Durum Yönetmeliği Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5902.pdf
• Aker,T.( 2006). 1999 Marmara Depremleri: Epidemiyolojik Bulgular ve Toplum Ruh Sağlığı Uygulamaları Üzerine Bir Gözden Geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi.17(3), 204-212
• Altıntaş, H. (2009). Deprem Kaynaklı Afetler ve Sağlık Riskleri. Aslan, D.(ed) Halk Sağlığı ile İlgili Güncel Sorunlar ve Yaklaşımlar Kitabı içinde (s: 193-197). Ankara Tabip Odası Yayınları
• Arabacı, H., Kılıç, G., Erkan AM ark.(2016). Meteorolojik Karakterli Doğal Afetler 2016 Yılı Değerlendirme Raporu; Araştırma Dairesi Başkanlığı Meteorolojik Afetler Şube Müdürlüğü
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2005). Disaster mental health primer: Key principles, issues and questions http://www.bt.cdc.gov/mentalhealthprimer.asp
• Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (2018). Review of Disaster Events https://www.cred.be/publications
• Demirbaş,H., Sezer, A., Ergun, A.(2013). Afet Yönetiminde Halk Sağlığı Hemşiresinin Rol ve Sorumlulukları. Florence Nightingale Hemşirelik dergisi. 21 (2), 122-128
• Diab, GM., Mabrouk, SM. (2015). The effect of guidance booklet on knowledge and attitudes of nurses regarding disaster preparedness at hospitals. Journal of Nursing Education and Practice, 5:9, 17-31.
• Güler, Ç., Çobanoğl, Z. (1994). Afetler. Ankara: T.C.Sağlık Bakanlığı, Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi,33. Hemşirelik Yönetmeliği,2010. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/03/20100308-4.htm
• International Council of Nurses (ICN. (2009). Disaster planning and relief. http:// www. icn. ch/ images/ stories/ documents/ publications/ fact_sheets/ 5a_FSDisaster_Respons e.pdf
• Kalanlar, B., Kubilay, G. (2015). Afetlerde Toplum Sağlığının Korunmasında Önemli Bir Kavram: Afet Hemşireliği. Florence Nightingale Hemşirelik dergisi .23 (1), 57-65
• Kalanlar, B. (2014). Afetlerde Hemşirelerin Yaşadıkları Psiko-Sosyal Sorunlar ve Çözüme Yönelik Öneriler. Sağlık ve Toplum Dergisi. 24(1),15-23
• Kadıoğlu M. (2011). Afet Tanımları. Yılmaz, M(ed). Afet Yönetimi Beklenilmeyeni Beklemek, En Kötüsünü Yönetmek Kitabı İçinde (s:38-40). İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği, Birinci Baskı.
• Kuntz, S., Frable, P., Qureshi, K., Strong, L. (2008). Disaster preparedness white paper for community/ public health nursing educators. Health Affairs, 25(4): 362-369.
• Macit, İ. (2019). Bütünleşik Afet Yönetiminde Sendai Çerçeve Eylem Planının Beklenen Etkisi Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 5(1): 175-186
• Moghaddam NM, Saeed, S., Khanjani, N., Arab, M. (2014). Nurses’ Requirements for Relief and Casualty Support in Disasters: A Qualitative Study. Nurs Midwifery Stud. April 3(1), e9939.
• Munich, RE. (2011), NatCatService: “Topics Geo Natural Catastrophe Know–How for Risk Management and Research”, Munich Re Group
• Ohara, M., Miura.M., Ito, T., Kuroda, Y., Sakai, A., Yamazaki,T., Itagaki C. (2009). The present situation of disaster nursing education at nursing colleges and universities in Asian region. Japan Society of Disaster Nursing, 1-13,
• Olchin ve Krutz 2012, L., Krutz, A. (2012). Nurses as first responders in a mass casualty. Journal of Trauma Nursing: the Official Journal of the Society of Trauma Nurses. 19(2): 122-129.
• Özdemir, CL., Sarıkamış, E. (2006). Ankara ilinde üniversite hastanelerinin doğal afetlere ilişkin hazırlığı. Dahili Tıp Bilimleri. 1(1), 19–26.
• Pan American Organization (2000). NATURAL DISASTERS: Protecting the Public’s Health. Scientific Publication ,575, 2-5
• Putra, A., Petpichetcian, W., Manewat, K. (2011). Rewiew: Public health nurses’ roles and competencies in disaster management. Nurse Media Journal of Nursing, 1(1), 1-14
• Sever, ŞM. 2003). Crush Sendromu ve Marmara Depremi’nin Öğrettikleri. İstanbul:Lebib-Yalkın Yayımları ve Basın Evleri.
• Şensoy, F., Nahcivan, N. (2012). Türk Kızılay’ında çalışan hemşirelerin afetlere hazırlık durumları. 15.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi 2-6 Ekim 2012 içinde (s.863-867) Bursa
• T.C Kalkınma Bakanlığı. Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018. Afet Yönetiminde Etkinlik. Özel İhtisas Komisyon Raporu, Ankara, 2014. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/10_AfetYonetimindeEtkinlik-3.pdf
• T.C. Sağlık Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezleri Yönetmeliği http://www.acilafet.gov.tr/yonetmelikler-2/
• Taskıran, G., Baykal, UT. (2017). Nurses’ preparedness for disasters in Turkey: Literature review. New Trends and Issues Proceedings on Humanities and Social Sciences 4(2), 47-56
• Türkdemir. AH. (2019). Afetler ve Kitlesel Yaralanmalar. Özel, G.,Özel, AB.,Özcan, C.(ed). İlk ve Acil Yardım Teknikerliği Paramedik Kitabı İçinde (s:826-830). Güneş Tıp Kitabevleri
• United Nations Office for Disaster Risk Reduction, UNDRR - Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015 – 2030 . UNISDR/GE/2015 - ICLUX EN5000 1st edition
• VanDevanter, N., Raveis, VH., Kovner, CT., McCollum, M., Keller, R. (2017). Challenges and Resources for Nurses Participatingin a Hurricane Sandy Hospital Evacuation. J Nurs Scholarsh 49(6), 635-643.
• Vatan, F., Salur, D.(2010).Yönetici hemşirelerin hastanelerdeki deprem afet planları konusundaki görüşlerinin incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(1), 32-44.
• Wall, BM. (2015). Disaster nursing and community responses: A historical perspective. Nursing History Review, 23, 11-27
• Witt, R., Menegat, R. (2019). WADEM Congress on Disaster and Emergency Medicine – 2019 Abstracts of Oral Presentations – ADDENDUM: Nurses’ Competencies in Rural Disasters Caused by Floods: Strengthening Primary Health Care. Prehosp Disaster Med.34(4), 463.
• World Association for Disaster and Emergency Medicine Board of Directors. (2018). WADEM Position Statement: Accurate Reporting of Public Health Information.Prehosp Disaster Med. 33(3), 229
• World Association for Disaster and Emergency Medicine. URL: https://wadem.org/
• World Society Of Disaster Nursing. (WSDN ). (2018). URL: http://www.wsdn.link/
• Yamamoto, A., Mashino, S., Watanabe, T., Minami, H. (2006). Research on disaster nursing core competencies. Research Report of Education Project for Disaster Nursing (in Japanese)
• Yamamota, A (2013). Development of disaster nursing in Japan, and trends of disaster nursing in the World. Japan Journal of Nursing Science ,10, 162–169