Tıbbi Laboratuvarda Biyolojik Riskler Tehlikeler ve Önlemler

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 27 - 35, 15.06.2022

Seda Biryol

https://doi.org/10.54862/pashid.1017522

Cited By: 1

Öz

Tıbbi laboratuvarda görev alan personelin sağlığının korunması üzerinde durulması gereken önemli konulardan biridir. Yaptıkları işe bağlı olarak maruz kaldığı tehlike veya riskler gün geçtikçe daha da artmaktadır. Tıbbi laboratuvarlar aralıksız hizmet veren yerlerdir. Bu laboratuvarlarda çalışanlar laboratuvarlarda inceledikleri klinik örneklerde bakteri, mantar, virüs veya parazit gibi mikroorganizmalarla birebir temas halindedir ve bu da karşı karşıya kaldıkları riskleri ortaya koymaktadır. Bu yüzden laboratuvara gelen her klinik örnek enfekte olarak kabul edilip gerekli koruyucu önlemler alınmalıdır. Dolayısıyla, tıbbi laboratuvardaki potansiyel tehlikeleri tanıyan ve kontrol altına alınması için bu konuda donanımlı çalışanların olması önemlidir. Bu derlemede, tıbbi laboratuvar çalışanlarının maruz kaldıkları mesleki biyolojik riskleri fark etmelerine ve tıbbi laboratuvar çalışanlarına yönelik bu risklerin azaltılması ve alınabilecek önlemlerin planlanmasına katkı sağlayacağı düşünülen korunma yollarına değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Biyolojik Risk, Çalışan Güvenliği, Tıbbi Laboratuvar

Biological Risks, Hazards and Precautions in the Medical Laboratory

Öz

Protecting the medical laboratory personnel is one of the important issues that should be emphasized. Depending the work, they are exposed to dangers and risks day by day. Medical laboratories are places that provide uninterrupted service. Laboratory personnel are in direct contact with microorganisms in clinical samples they examine in laboratories, such as bacteria, fungi, viruses or parasites and this reveals the risks they face. Therefore, every clinical sample that comes to the laboratory should be considered as infected and necessary protective measures should be taken. Therefore, it is important to have personnel who recognize the potential hazards in the medical laboratory and are equipped in this regard to take them under control. In this review, the ways of protection that are thought to contribute to the awareness of the occupational biological risks that medical laboratory workers are exposed to and to reduce these risks for medical laboratory workers and to plan the measures that can be taken are mentioned.

Anahtar Kelimeler

Biological Risk, Employee Safety, Medical Laboratory

Kaynakça

• Akbaş, E. (2003). Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvarında Biyogüvenlik ve Önemi. Flora. 8(2), 124-137.
• Akkaya, G. (2007). Avrupa Birliği ve Türk Mevzuatı Açısından Sağlık Kuruluşlarında İş Sağlığı, İş Güvenliği, Meslek Hastalıkları ve Bir Araştırma, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Barkley, W. E. (2003). Laboratory Biosafety Manual. 2nd ed. Geneva: World Health Organization. p. 45-52.
• Centers for Disease Control and Prevention. (2002). Laboratory Security and Emergency Response Guidance for Laboratories Working with Select Agents. MMWR, 51(RR-19), 1-6.
• Centers for Disease Control and Prevention. Sharp Injury Prevention Program Workbook 2008. https://www.cdc.gov/sharpssafety/pdf/WorkbookComplete.pdf [Erişim tarihi: 03.01.2018]
• Cürcani, M. ve Tan, M. (2009) Diyaliz Üniteleri ve Nefroloji Servislerinde Çalışan Hemşirelerin Karşılaştıkları Mesleki Riskler ve Sağlık Sorunları. TAF Preventive Medicine Bulletin. 8(4), 339-344.
• Çakaloğlu Y. (2003). Kliniklerde viral hepatit riski: Sağlık personeli-hasta ilişkileri açısından yaklaşım. ANKEM Derg. 17(3), 312-14.
• Gershon, R., Salkin, I.F. (1992). Biological safety. In: Isenberg HD, (ed.) Clinical Microbiology Procedures Handbook. 1st ed. Washington: American Society for Microbiology Press. p.14.1.1–14.1.6.
• Heymans, R., (2018). Rapid detection and differentiation of Salmonella species, Salmonella Typhimurium and Salmonella Enteritidis by multiplex quantitative PCR. PloS one. 13 (10).
• İnci, M., Aksebzeci, A.T., Yağmur, G., Kartal, B., Emiroğlu, M., Erdem, Y. (2009). Hastane Çalışanlarında HBV, HCV ve HIV Seropozitifliğinin Araştırılması. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 66 (2), 59-66.
• Karagül, E., Dündar, V., Özyürek, S., Akgül, A., Selçuk, S. (1996). Haydarpaşa Numune Hastanesi infeksiyon hastalıkları polikliniğine başvuran hastalarda Salmonella enteritidis’in neden olduğu gastroenterit olguları. İnfeks Derg. 197–198.
• Kişioğlu, A. N., Öztürk M., Usku N. E. ve Kırbıyık S. (2002) Bir Üniversite Hastanesi Sağlık Personelinde Kesici Delici Yaralanma Epidemiyolojisi ve Korunmaya Yönelik Tutum ve Davranışlar. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi. 22(4), 390-396.
• Laboratuvar Güvenliği Rehberi (2014). T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanlığı, Ankara.
• Peich, P., (2000). Health, safety and environmental protection in biological research laboratory. Int Arch Occup Environ Health;73(Suppl):8-13.
• Puro, V., De Carli, G., Cicalini, S., et al. (2005). European recommendations for the management of healthcare workers occupationally exposed to hepatitis B virus and hepatitis C virus. Euro Surveill. 10 (10), 260-264.
• Reddy, S., Manuel, R., Sheridan, E., Sadler, G., Patel, S., Riley, P. (2010) Brucellosis in the UK: a risk to laboratory workers? Recommendations for prevention and management of laboratory exposure. J Clin Pathol. 63, 90-92.
• Richmond, J.Y., McKinley, R.W., (1999). (eds.) Biosafety in microbiological and biomedical laboratories. 4 ed. Washington, DC: US Government Printing Office. 105–6.
• Richmond, J.Y., McKinney, R.W. (1999) Biosafety in Microbiological and Biomedical Laboratories. US Department of Health and Human Services, CDC/NIH. 4th ed. Washington: US Government Printing Office. p.1- 53.
• Richmond, J.Y., McKinney, R.W., (1995) BSC use by the investigator: Work practices and procedures. Primary Containment for Biohazards: Selection, Installation and Use of Biological Safety Cabinets. 2nd ed US Department of Health and Human Services, CDC/NIH. Washington: US
• Sewell, D. L. (1995). Laborotory –associated infections and biosafety. Clin. Microbiol. Rev., 8, 389-405.
• Solmaz, M.. ve Solmaz, T. (2020). Tıbbi Laboratuvarlarda Biyogüvenlik.
• Temiz, A. (1996). Genel Mikrobiyoloji Uygulama Teknikleri. 1. Baskı. Ankara: Hatipoglu Yayınevi. s.2-5.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi, (1998). Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet olaylarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan meclis araştırması komisyonu raporu. Sıra Sayısı: 454; URL-1 http://www.resmigazete.gov.tr [Erişim Tarihi:01.01.2018]
• Uzun, Ö. (2001). Sağlık Çalışanlarına Yönelik İşyeri Şiddetini Önlemek İçin Öneriler. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 2. Ulusal Kongresi. Ankara.Genel-İş Matbaası, p. 188.
• Wilburn, S.Q., Eijkemans, G., (2004) Preventing needlestick ınjuries among healthcare workers: A WHO–ICN collaboration. Int J Occup Environ Health. 10, 451–456.
• Yağımlı, M. (2017). İş Sağlığı ve Güvenliği. 2. Baskı, Beta Yayınları.