PAÜ hastanesi kardiyoloji polikliniğine başvuran hipertansiyon hastalarında polifarmasi ve etkileyen faktörler

Yıl 2019, , 93 - 100, 18.01.2019

Özgür Sevinç , Mehmet Koray Adalı , Ayşen Til , Yeşim Kınacı Çimen

https://doi.org/10.31362/patd.409506

Öz

GİRİŞ ve AMAÇ: Epidemiyolojik dönüşüm sonucunda bulaşıcı hastalıklardan bulaşıcı olmayan hastalıklara geçişin yaşandığı birçok gelişmekte olan ülkede hipertansiyon önemli bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklılık göstermekle birlikte hipertansiyon prevalansı %25-55 arasında bulunmaktadır. Ayrıca hipertansiyon hastaları polifarmasi açısından risk grupları arasında yer almaktadır. Polifarmasi, hasta uyumunun azalmasına, ilaç-ilaç etkileşimine, yanlış ilaç kullanımına, istenmeyen ilaç yan etkilerine yol açmakta ve acil servis başvurularında ve hastaneye yatışlarda artışa neden olduğu için tüm dünyada önemli bir sağlık sorunu olarak değerlendirilmektedir. 
Çalışmamızda PAÜ hastanesi kardiyoloji polikliniğine başvuran hipertansiyon hastalarının polifarmasi durumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Kesitsel tipteki araştırmamıza 320 hipertansiyon hastası katılmıştır. Çalışmaya katılan hastalara, tıp yazını taranarak oluşturulan 21 soruluk bir anket formu uygulanmıştır. Tedavi uyumları Morisky Tedavi Uyum Ölçeği (MTUÖ-8) kullanılarak ölçülmüştür. 
Veriler SPSS 17 programıyla analiz edilmiş olup tanımlayıcı istatistikler, sınıflandırılmış değişkenler için sayı ve yüzdeler verilmiştir.. Yüzdeler arasındaki farklar ise Ki-kare testi ile test edilmiştir. Ortalamalar arasındaki farklar için Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir.
BULGULAR: Araştırmaya katılan kişilerin 153’ü (%47.8) kadındır, %78.3’ü evlidir. Yaş ortancası 63 yıldır.Günlük 4 ve daha fazla ilaç kullanım oranı tüm grupta %54.4, günlük 5 ve daha fazla ilaç kullanım oranı tüm grupta %44.4 olarak bulunmuştur. Katılımcıların %49.5’inin tedaviye uyumu kötüdür.Katılımcıların yaş, öğrenim durumu, eşlik eden kronik hastalık varlığı ve hipertansiyon hastalığı süresi değişkenlerine göre polifarmasi arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0.001). Düşük eğitim seviyesi, ek kronik hastalığın olması ve uzun süredir hipertansiyon hastası olmak polifarmasiyi etkileyen bağımsız faktörler olarak saptanmıştır. 
TARTIŞMA ve SONUÇ: Kardiyoloji polikliniğine başvuran hipertansiyon hastalarının yarısından fazlasında polifarmasi bulunmaktadır. Düşük eğitim seviyesi, komorbidite, uzun süredir HT nedeniyle takipli olmak polifarmasi için risk faktörleri olarak belirlenmiştir. Çalışma bulgularımızın ışığında polifarmasinin ortadan kaldırılabilmesi için başta hipertansiyon hastaları olmak üzere tüm toplumda akılcı ilaç kullanımı konusunda ve sağlık okuryazarlığını geliştirici nitelikte sağlık eğitimlerinin gerekli olduğunu öne sürmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

polifarmasi, hipertansiyon, tedavi uyumu

Polypharmacy and affecting factors in hypertension patients who admitted Pamukkale University Hospital cardiology outpatient clinic

Öz

Introduction: Hypertension is considered to be an
important public health problem in many developing countries where
epidemiological transformation is the transition from infectious diseases to
noncommunicable diseases. The prevalence of hypertension is between 25% and
55%. In addition, hypertension patients are among the risk groups of
polypharmacy. Polypharmacy is considered to be an important health problem all
over the world because it decreases patient compliance. 

In our study was aimed to determine the polypharmacy conditions and the
affecting factors of patients with hypertension.
Methods:This study was conducted
with 320 hypertension patients. The questionnaire consists of 21 questions. In
addition, the treatment compliance was detected with the Drug Treatment Alert
Scale.The evaluation of the data recorded in the questionnaire form pertaining
to the individuals included in the research, was accomplished using Windows 17
program SPSS.In all the statistical analysis p < 0.05 value was accepted
“meaningful”.
Results:153 (47.8%) of the
participants were females and 78.3% were married. The median age was 63 years.
The rate of 4 or more medication usage per day was 54.4% and 5 or more
medication usage per day was found as 44.4%. There was a statistically
significant difference between the participants' age, education status,
coexisting chronic disease presence and duration of hypertension. Having a low
education level, having an additional chronic disease and having long-term
hypertension was determined as independent factors affecting polypharmacy.
Discussion and conclusion: We
detected polypharmacy in over more than half hypertension patients who applied
to cardiology outpatient clinic has polypharmacy. The risk factors identified
for polypharmacy are low education level, comorbidity, long follow-up due to
HT. We suggest that in the light of our study findings, health education in the
form of rational use of medicines and health literacy in the whole society,
especially hypertension patients, is necessary so that the polypharmacy can be
removed.

Anahtar Kelimeler

Polypharmacy, treatment compliance, hypertension

Kaynakça

• 1. Whelton PK et al. ACC/ AHA/ AAPA/ ABC/ ACPM/ AGS/ APhA/ ASH/ ASPC/ NMA/ PCNA . Guideline for the prevention, detection, evaluation, and management of high blood pressure in adults: A report of the American College of Cardiology/American Heart Association task force on clinical practice guidelines.2017;21-22.
• 2. WHO Global Health Observatory data repository. Avaliable at:http:// apps .who.int/gho/data/view.main.2464ESTSTANDARD?lang=en . Erişim tarihi: 10 Mart 2018.(Accessed March 10, 2018).
• 3.Priority Medicines for Europe and the World. Warren Kaplan, Richard Laing. World Health Organization Department of Essential Drugs and Medicines Policy .November ,2004. http :// apps. who. int/ iris/ bitstream/ 10665/68769/1/ WHO_EDM_PAR_2004. 7.pdf. Erişim tarihi: 10 Mart 2018.(Accessed March 10, 2018). 4. Veehof L, Stewart R, Haaijer-Ruskamp F, Jong BM. The development of polypharmacy. A longitudinal study. Fam Pract. 2000;17:261–267.
• 5. United Kingdom Department of Health. Medicines and older people: implementing medicines-related aspects of the The National Service of Framework (NSF) for older people. 2001. Available at: http://webarchive.nationalarchives. gov.uk/20130107105354/http :/www.dh.gov.uk/en/Publicationsandstatistics/ Publications/PublicationsPolicyAndGuidance/DH_4008020. Erişim tarihi: 10 Mart 2018.(Accessed March 10, 2018).
• 6. Fillit HM et al. Polypharmacy management in Medicare managed care: changes in prescribing by primary care physicians resulting from a program promoting medication reviews. Am J Manag Care. 1999;5:587–594.
• 7. Rochon PA, Schmader KE, Daniel JS.. Drug prescribing for older adults (2012). Available at:http:// pl.imul. pl/sites/ default/ files/ Drug%20 prescribing% 20for% 20older%20adults%20-%20UpToDate.pdf. Erişim tarihi: 10 Mart 2018.(Accessed March 10, 2018).
• 8. Yıldırım AB, Kılınç A,Y. Yaşlı hastalarda polifarmasi ve ilaç etkileşimi .Polypharmacy and drug interactions in elderly. J Am Med Dir Assoc.2017;5:17-21.
• 9. Taşkın Şayİr Ç, , Evcik Toprak D, Aslan Karaoğlu S. Evaluation of polypharmacy and complementary therapy use in patients ≥65 years, attending to family medicine outpatient. Clinic of Şişli Etfal Training and Research Hospital. Turkish Journal of Family Practice. 2014;18:35-41.
• 10. Qato DM, Alexander GC, Conti RM, Johnson M, Schumm P, Lindau ST. Use of prescription and over-the-counter medications and dietary supplements among older adults in the United States. JAMA. 2008;300:2867-2878.
• 11. Gökçe Kutsal Y. Yaşlılarda çoklu ilaç kullanımı (Polypharmacy in elderly). Turk J Geriatr 2006;Özel Sayı:37-44.
• 12. Arslan Ş, Atalay A, Gökçe Kutsal Y. Yaşlılarda ilaç tüketimi. Turk J Geriatrics 2000;3(2):56-60.
• 13. Kojima T, Akishita M, Nakamura T, Nomura K, Ogawa S, Iijima K, Eto M, Ouchi Y. Association of poly¬pharmacy with fall risk among geriatric outpatients. Geriatr Gerontol Int. 2011;11(4):438-444.
• 14. Nobili A et al; SIMI Investigators. Polypharmacy, length of hospital stay, and in-hospital mortality among elderly patients in internal medicine wards. The REPOSI study. Eur J Clin Pharmacol. 2011;67:507–519.
• 15. Ramage-Morin PL. Medication use among senior Canadians. Health Rep 2009;20:37–44.
• 16. Morin L, Vetrano DL, Rizzuto D, Calderón-Larrañaga A, Fastbom J, Johnell K. Choosing Wisely? Measuring the burden of medications in older adultsnear the end of life: Nationwide, Longitudinal Cohort Study. Am J Med 2017;130(8):927–936.
• 17. Çakmur H. Türkiye’nin iki farklı ilinde (Kars-İzmir) yaşlılarda polifarmasiyi etkileyen faktörler .Turkiye Klinikleri J Med Sci .2014;34(1):71-80.
• 18. Yaylacı S. ve ark , İç hastalıkları polikliniğine başvuru nedenleri, kronik hastalıklar ve polifarmasi oranları .Ortadoğu Tıp Dergisi. 2016;8(1): 31-35
• 19. Öztürk Z. , Uğraş G. K. Yaşlı hastalarda ilaç kullanımı ve polifarmasi. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi. 2017;27(2):103-108.
• 20. Bertrand N. Mukete, MD; Keith C. Ferdinand, MD, FACC, FAHA. Polypharmacy in older adults with hypertension: A comprehensive review .The Journal of Clinical Hypertension .2016;18(1):10-18.
• 21. Linjakumpu T., Hartikainen S, Klaukka T, Veijola J.,Kivelä S, Isoaho R. Use of medications and polypharmacy are increasing among the elderly. Journal of Clinical Epidemiology. 2002;55:809–817.
• 22. Aziz Sheikh , Neelam Dhingra-Kumar , Edward Kelley , Marie Paule Kieny & Liam J Donaldson.The third global patient safety challenge: tackling medication-related harm Bulletin of the World Health Organization.2017;95:546-546A.
• 23. Patient safety. WHO global patient safety challenge: medication without harm. Geneva: World Health Organization; 2017. Available at: http:// apps. who. İnt /iris/bitstream/10665/255507/1/WHO-HIS-SDS-2017.11-eng.pdf. Erişim tarihi: 10 Mart 2018.(Accessed March 10, 2018).
• 24. Jokanovic N, Tan EC, Dooley MJ, Kirkpatrick CM, Bell JS. Prevalence and factors associated with polypharmacy in long-term care facilities: A systematic review.2015;16(6):535.e1–535.e12