Tıp fakültesi öğrencilerinin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 351 - 356, 14.05.2020

Sevda Yılmaz , Nilüfer Emre , Muhammed Raşid Aykota

https://doi.org/10.31362/patd.664221

Cited By: 3

Öz

Özet
Amaç: Meme kanseri Türkiye’de ve dünyada kadınlarda en sık tanı alan kanser türünü oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Tıp Fakültesinde okuyan öğrencilerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkında bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesidir.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışmaya, Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencileri dahil edildi. Çalışmaya katılan öğrencilere sosyo-demografik özellikleri içeren ve meme kanseri ve KKMM ile ilgili bilgi ve tutumdan oluşan 17 soruluk anket formu yüz yüze uygulandı. Veriler SPSS 22.0 (Statistical Package For Social Sciences) paket programıyla analiz edildi.
Bulgular: Araştırmamıza 273 öğrenci katıldı. Yaş ortalaması 21±1.8 olup, %59,7’sini kız öğrenciler oluşturmaktaydı. Öğrencilerin %10,6’sının ailesinde meme kanseri öyküsü mevcuttu. Öğrencilerin %69,6’sı (n:190) kendi kendine meme muayenesi yapmayı bildiği ve %42,9’unun kendi kendine meme muayenesi yaptığı tespit edildi. Meme kanserine neden olan en önemli risk faktörleri sorgulandığında; en sık verilen cevaplar: ailede meme kanseri öyküsünün olması (%87,9), radyasyona maruziyet (%86,8) ve yaşın artması (%85,7) idi. Meme kanseri belirtileri sorgulandığında ise en sık verilen cevaplar; aksillada lenfadenopati varlığı (%79,1) ve memede kitle olması (%75,8) idi.
Sonuç: Kadınlarda meme kanseri erken tanısına yönelik tarama bilincinin arttırılması ve bu taramaların düzenli yapılması için, sağlık çalışanları ve adaylarına yönelik eğitim programlarının yapılandırılması ve uygulanması gerekmektedir.
Abstract
Purpose: Breast cancer is the most frequently diagnosed type of cancer among women in Turkey and the World. The aim of this study was to evaluate the knowledge and attitudes of the students of the Faculty of Medicine about breast cancer and breast self-examination.
Materials and Method: The study is a cross sectional study, consisted of students who accepted to participate among medical faculty students in Pamukkale University. A 17-question questionnaire including socio-demographic characteristics and knowledge and attitudes about breast cancer and breast self-examination was administered to the students who participated in the study. Data were analyzed with SPSS 22.0 (Statistical Package for Social Sciences).
Results: 273 students participated in the study. The mean age was 21 ± 1.8 years and 59.7% of them were female students. 10.6% of the students had a family history of breast cancer. 69.6% (n: 190) of the students knew how to do breast self-examination and 42.9% were found to do breast self-examination. When breast cancer risk factors were questioned, most frequently answered were; family history of breast cancer (87.9%), radiation exposure (86.8%) and increase in age (%85,7). When breast cancers symptoms were questioned, most frequently answered were; axillary lymphadenopathy (79.1%) and breast mass (75.8%).
Conclusion: Screening methods for health workers and candidates should be structured and implemented in order to increase awareness of early detection of breast cancer in women and to conduct these screenings regularly.

Anahtar Kelimeler

Kendi kendine meme muayenesi, meme kanseri, bilgi, tutum, öğrenci

Teşekkür

Katkılarından dolayı İsmail Arda Tufan, Mustafa Gökçeoğlu, Tugay İçli, Zeynep Çivril’e teşekkür ederiz.

Kaynakça

• 1. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: A Cancer Journal for Clinicians. 2018 Nov;68(6):394-424.
• 2. WHO | Breast cancer [Internet]. [a.yer 21 Aralık 2019]. Erişim adresi: http://www.who.int/cancer/prevention/diagnosis-screening/breast-cancer/en/ 3. Turkiye_Kanser_Istatistikleri_2015.pdf [Internet]. [a.yer 21 aralık 2019]. Erişim adresi:https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/Turkiye_Kanser_Istatistikleri_2015.pdf.
• 4. Cancer Facts and Figures, American Cancer Society, 2014. http:// www.cancer.org/acs/groups/content/@research/documents/ webcontent/acspc-042151.pdf
• 5. Cardoso F, Kyriakides S, Ohno S, et al. Early breast cancer: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up. Ann Oncol. 04 Haziran 2019;mdz173.
• 6. Segni MT, Tadesse DM, Amdemichael R, Demissie HF. Breast self-examination: knowledge, attitude, and practice among female health science students at Adama Science and Technology University, Ethiopia. Gynecol Obstet (Sunnyvale) 016;6:368. doi:10.4172/2161-0932.1000368.
• 7. Sapountzi-Krepia D, Releiti M, Lavdaniti M, et al. Evaluating female nursing students’ knowledge and attitudes regarding breast self-examination. Health Care Women Int 2017:1–10. doi:10.1080/07399332.2017.1326921
• 8. KD Beydağ, H Karaoğlan. Kendi kendine meme muayenesi eğitiminin öğrencilerin bilgi ve tutumlarına etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6:106-111.
• 9. Alpteker H, Gümüş D, Doğan S, Bilir S, Önal M. Kız Öğrenci̇leri̇n Meme Kanseri̇ Ve Kendi̇ Kendi̇ne Meme Muayenesi̇ Bi̇lgi̇ Ve Uygulamalarının İncelenmesi̇. Meme Sağlığı Dergisi/Journal of Breast Health. 2011 Oct 1;7(3).
• 10. Özer A. Kahramanmaraş’ta Yaşayan Bir Grup Kadının Kendi Kendine Meme Muayenesi Yapma ve Mammografi Çektirme Durumu İle Bunları Etkileyen Faktörler. 2009;6.
• 11. S Parlar, Aİ Bozkurt, N Ovayolu. Bir ana çocuk sağlığı merkezine başvuran kadınlara verilen meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili eğitimin değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;8(2):9-15.
• 12. Güner İç, Tetik A, Gönener HD. Kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Gaziantep Tıp Dergisi. 2007;13(2):55-60. 13. Aslan A, Temiz M, Yiğit Y, Can R, Canbolant, E, Yiğit F. Hemşirelik Yüksek Okulu öğrencilerinin meme kanseri hakkında bilgi, tutum ve davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007;6(3):193-198.
• 14. Dişcigil G, Şensoy N, Tekin N, Söylemez A. Meme Sağlığı: Ege bölgesinde yaşayan bir grup kadının bilgi, davranış ve uygulamaları. Marmara Med J. 25 Haziran 2015;20(1):29-36.
• 15. Yılmazel, G. Çorum İli Kırsalında Yaşayan 20 Yaş Ve Üzerindeki Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Yapma Durumları Ve Meme Kanseri Risk Faktörlerinin Belirlenmesi. J Breast Health.2013;9:82-87.
• 16. Dündar PE, Ozmen D, Oztürk B, et al. The knowledge and attitudes of breast self-examination and mammography in a group of women in a rural area in western Turkey. BMC Cancer. 24Dec;2006;6(1):43.
• 17. Demir Yıldırım A, Özaydın AN. Sources of Breast Cancer Knowledge of Women Living in Moda / İstanbul and Their Attendance to Breast Cancer Screening. J Breast Health. 2014;10:47-56. 18. Akkuş Y, Çiçek E, Şahan S, Ülger F. Bir kız yurdunda kalan üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi (KKMM) konusunda bilgi ve uygulamaları. IV Ulusal Hemşire Öğrencileri Kongresi Bildiri Özet Kitabı. 2005;47.
• 19. Aygın D, Uludağ C, Şahin S. Gençlerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu. 2004;7(4):1-6.
• 20. Aydın İ. Üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgileri ve uygulamaları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2004;7(3). 21. Koç Z, Sağlam Z. Kadınların meme kanseri, koruyucu önlemler ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve uygulamalarının belirlenmesi ve eğitimin etkinliği. J Breast Health 2009;5:25–33.
• 22. Göçgeldi E, Açıkel CH, HASDE M, Aygut G, Çelik S, Gündüz İ. Ankara-Gölbaşı ilçesinde bir grup kadının kendi kendine meme muayenesi yapma konusundaki tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Fırat Tıp Dergisi, 2008, 13.4: 261-265.
• 23. Aydoğdu SGM, Karapelit Z. Ebelik öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Androl Bul 2017; 19(3):78−85.
• 24. Gündoğan D, Akın S, Durna Z, Şirin A. Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesine ilişkin tutum ve inançlarının değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum 2012;22:23–37 25. American Cancer Society. Breast Cancer Early Detection. [a.yer 21 Aralık 2019]. Erişim adresi:http://www.cancer.org/Cancer/BreastCancer
• 26. Çavdar Y, Akyolcu N, Özbas A, Öztekin D, Ayoğlu T, Akyuz N. Determining female physicians' and nurses' practices and attitudes toward breast self-examination in Istanbul, Turkey. InOncology nursing forum 2007 Nov 1 (Vol. 34, No. 6, p. 1218). Oncology Nursing Society.
• 27. Alan H, Karadağlı F, Şıpkın S,Kocadaş S. Yurtta kalan üniversite öğrencilerinin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi uygulama durumları. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi 2016; 56 (1).
• 28. Şen S, Başar F. Kütahya Bölgesinde Yaşayan Kadınların kendi Kendine Meme Muayenesi Ve Meme Kanseri İle ilgili Bilgi Düzeyleri, Meme Sağlığı Dergisi 2012; 8(4)