Nefroloji kliniğine ayaktan başvuran hastalarda tuz tüketimi farkındalığı

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 2, 398 - 405, 01.04.2025

Davut Akın

https://doi.org/10.31362/patd.1630111

Öz

Amaç: Fazla tuz tüketimi, böbrek hastalığı, hipertansiyon ve kalp hastalığı gelişimine önemli ölçüde katkıda bulunur ve bunların kontrolünü zorlaştırır. Bu çalışmanın amacı, nefroloji kliniğine ayaktan başvuran hastaların günlük tuz tüketim düzeylerini ve tuz tüketimi konusundaki farkındalıklarını araştırmaktır.
Gereç ve yöntem: Çalışma tanımlayıcı kesitsel tipte olup 10 Ocak 2024 ile 10 Mart 2024 tarihleri arasında Pamukkale Üniversitesi Nefroloji kliniğine ayaktan başvuran, 18 yaş ve üzeri, çalışmaya katılmayı kabul eden bireylerden veriler, yüz yüze gerçekleştirilen anket yöntemiyle toplanmıştır. Tuz tüketim alışkanlıklarını değerlendirmek için Diyet Uyumuna İlişkin İnançlar Ölçeği kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan 211 hastanın yaş ortalaması 58,94±16,84'tür. Katılımcıların %82,5'inin (n=174) önerilen günlük tuz miktarını 5 gram olarak bildiği ve %66,8'inin yemeklerini az tuzlu ya da tuzsuz olarak tükettiği belirlenmiştir. Tuz, en fazla sofra tuzu (%63,3, n=133) olarak tüketilirken, bunu gıdalarda doğal olarak bulunan tuz (%30,3, n=64) ve en az hazır gıdalardaki tuz (%6,6, n=14) takip etmiştir. Diyete Uyum Hakkındaki İnançlar
Ölçeği yarar alt ölçeğinin ortalama puanı 29,3±2,7 ve engel alt ölçeğinin ortalama puanı 19,4±4,2'dir.
Sonuç: Nefroloji kliniğine ayaktan başvuran hastaların büyük bir kısmı (%82,5) kılavuzlarda önerilen günlük 5 gr tuz tüketiminin farkında olduklarını ve buna uyduklarını belirtmiştir. Ancak bu farkındalık günlük yaşamda yeterli bir davranış değişikliğine yol açmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tuz alımı değişikliği, böbrek hastalıkları, hipertansiyon, diyette tuz miktarı

Awareness of salt consumption in outpatients admitted to the Nephrology clinic

Öz

Purpose: Excess salt consumption contributes significantly to the development of kidney disease, hypertension and heart disease and makes their control difficult. The aim of this study was to investigate the daily salt consumption levels and awareness of salt consumption in outpatients attending a nephrology clinic.
Materials and methods: This descriptive cross-sectional study was conducted between January 10, 2024 and March 10, 2024. Data were collected from individuals aged 18 years and older who were admitted to Pamukkale University Nephrology clinic as outpatients and who agreed to participate in the study by face-toface questionnaire method. The Beliefs about Dietary Compliance Scale was used to assess salt consumption
habits.
Results: The mean age of the 211 patients who participated in the study was 58.94±16.84 years. It was determined that 82.5% (n=174) of the participants knew the recommended daily salt amount as 5 grams and 66.8% of them consumed their meals with little or no salt. Salt was mostly consumed as table salt (63.3% n=133), followed by natural salt found in foods (30.3% n=64) and least from prepared foods (6.6% n=14). The mean score of the benefit subscale was 29.3±2.7 and the mean score of the barrier subscale was 19.4±4.2.
Conclusion: A large proportion (82.5%) of the patients admitted to the Nephrology Clinic as outpatients stated that they were aware of and complied with the daily salt consumption of 5 gr recommended by the guidelines. However, this awareness does not result in a sufficient behavioral change in daily life.

Anahtar Kelimeler

Kidney diseases, hypertension, amount of salt in the diet, salt intake.

Teşekkür

I would like to thank my Special Study Module students Semiha Boyaci, Suheda Cavda, Mevlude Doke, and Sude Nur Kalkan for their contributions to the article.

Kaynakça

• 1. Stevens PE, Levin A. Kidney Disease: Improving Global Outcomes Chronic Kidney Disease Guideline Development Work Group Members. Evaluation and management of chronic kidney disease: synopsis of the kidney disease: improving global outcomes 2012 clinical practice guideline. Ann Intern Med. 2013;158(11):825-830. doi:10.7326/0003-4819-158-11-201306040-00007
• 2. Erdem Y, Arici M, Altun B, et al. The relationship between hypertension and salt intake in Turkish population: SALTURK study. Blood Press. 2010;19(5):313-318. doi:10.3109/08037051003802541
• 3. Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases. World Health Organ Tech Rep Ser. 2003;916. Available at: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/42665/WHO_TRS_916.pdf. Accessed 31.01.2025
• 4. Levin A, Stevens P. Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) CKD Work Group. KDIGO 2012 clinical practice guideline for the evaluation and management of chronic kidney disease. Kidney Int Suppl. 2013;3:1-150. doi:10.1038/kisup.2012.73
• 5. McMahon EJ, Campbell KL, Bauer JD, Mudge DW. Altered dietary salt intake for people with chronic kidney disease. Cochrane Database Syst Rev. 2015;(2):CD010070. Published 2015 Feb 18. doi:10.1002/14651858.CD010070
• 6. Vogt L, Waanders F, Boomsma F, de Zeeuw D, Navis G. Effects of dietary sodium and hydrochlorothiazide on the antiproteinuric efficacy of losartan. J Am Soc Nephrol. 2008;19(5):999-1007. doi:10.1681/ASN.2007060693
• 7. D'Elia L, Rossi G, Schiano di Cola M, Savino I, Galletti F, Strazzullo P. Meta-Analysis of the Effect of Dietary Sodium Restriction with or without Concomitant Renin-Angiotensin-Aldosterone System-Inhibiting Treatment on Albuminuria. Clin J Am Soc Nephrol. 2015;10(9):1542-1552. doi:10.2215/CJN.09110914
• 8. Bennett SJ, Milgrom LB, Champion V, Huster GA. Beliefs about medication and dietary compliance in people with heart failure: an instrument development study. Heart Lung. 1997;26(4):273-279. doi:10.1016/s0147-9563(97)90084-4
• 9. Oğuz S, Enç N, Yiğit Z. Kronik kalp yetersizliği olan hastalar için inanç ve uyum ölçeklerinin Türkçeye uyarlanması. Türk Kardiyol Dern Arş. 2010;38(7):480-485.
• 10. Oğuz S, Yanmış S, Yılmaz B, Atman R. Hipertansiyon hastalarının ilaç ve diyet tedavisine uyum düzeyleri. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 2019;10(21):1-7. doi:10.5543/khd.2019.63644
• 11. Oğuz S, Yetim M, Yalçın Ö, Ünalan YE, Çamcı G. Hipertansiyonlu bireylerde hastalık algısının tedavi ve diyet uyumuna etkisi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 2017;5(2):75-83.
• 12. Zengin N, Ören B. Hemodiyaliz hastalarının tuzdan kısıtlı diyete uyumlarının incelenmesi. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2015;10(2):39-49.