The Relationship Between Empathy, Self-Concept and Family Functioning among 5th Grade Elementary Students

Yıl 2009, Cilt: 25 Sayı: 25, 153 - 165, 01.01.2009

Asuman Yüksel

Öz

The purpose of this study is to investigate the relationship between empathy, selfconcept and family functioning among elementary students. Data were gathered from 208 (105 male, 103 female) from Bursa Setbaşı Elemantary School, in 2003- 2004 academic year, fall semester. Data were gathered by using Index of Empathy for Children (IEC; Bryant, 1982), Family Assessment Device Scale (FAD; Epstein, et al., 1983), and Piers-Harris Self-Concept Scale Child Form (PHCSCS; Piers-Harris, 1984). The relationship among the students’ empathy scores, seven different family functions scores, and self-concept scores was calculated by using Pearson Product Moments correlation formula. The results showed that students’ empathy was significantly related to self-concept and family functioning. The findings were discussed in the context of literature.

Anahtar Kelimeler

Empathy, self-concept, family functions

İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Empatik Becerileriyle Aile İşlevleri ve Benlik Kavramları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada ilköğretim öğrencilerinin empati, aile işlevleri ve benlikkavramları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma, 2003-2004 öğretim yılı güz döneminde Bursa Setbaşı İlköğretim okuluna devam eden 208 öğrenci (105 erkek, 103 kız) öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öğrencilerin empati düzeylerini ölçmek üzere Çocuklar İçin Empati Ölçeği (Bryant, 1982), aile işlevlerini ölçmek üzere Aile Değerlendirme Ölçeği (Epstein ve ark., 1983), benlik-kavramlarını ölçmek üzere Piers-Harris Çocuklar için Benlik Kavramı Ölçeği (Piers-Harris, 1964) kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin empati puanları ile aile işlevlerinin 7 boyutundan aldıkları puanlar ve benlik-kavramı puanları arasındaki ilişkiler Pearson Momentler Çarpımı formülü kullanılarak hesaplanmıştır. Sonuçlar öğrencilerin empati, benlik kavramı ve aile işlevleri arasında olumlu yönde bir ilişki olduğunu göstermiştir. Elde edilen bulgular literatürdeki bulgular çerçevesinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Empati, benlik kavramı, aile işlevleri

Kaynakça

• alınırken nasıl alınıyor, her aile üyesi fikrini söylüyor mu, aile içinde çocuklara da
• söz hakkı veriliyor mu, aile üyelerinin duygu ve düşünceleri kararı ne derecede
• etkiliyor gibi) kullanıldığından ziyade problemin aile içinde çözümlenip
• çözümlenmediğini anlamaya yönelik maddeler olduğunu görüyoruz. Problem
• çözme alt ölçeğinin empatiyle ilişkili olmamasını bu şekilde açıklayabiliriz. Araştırmadan elde edilen bulgulara dayanarak çocuğun empati düzeyinin,
• ailenin işlevleriyle ve benlik kavramıyla ilişkili olduğunu söyleyebiliriz. Anne
• babaların çocuklarıyla ve birbirleriyle kurdukları ilişki biçimi,çocuklarına karşı
• sergiledikleri davranışlar hem benlik algısının oluşmasında hem de empatinin
• gelişmesinde son derece belirleyicidir. Empatinin ailede gelişebilmesi için öncelikle
• anne–baba bu konuda çocuğa doğru model olmalıdır. Çocuğun duygularını ifade
• etmesine imkan vermelidir. Özellikle olumsuz duygularını da paylaşması için teşvik
• etmelidir. Çocuğa gereken ilgi ve sevgiyi göstererek ihtiyaçlarını karşılamalıdır.
• Kendi ihtiyaçları karşılanan çocuk başkalarının ihtiyaçlarına karşı daha duyarlı hale gelecektir.
• Akgül, A. ve Çevik, O. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri. SPSS’de işletme yönetimi uygulamaları. Ankara: Emek Ofset.
• Barnett, M. A. (1990). Empathy and related responses in children N. Eisenberg ve J. Strayer (Eds.), Empathy and its development (pp. 146-163). Cambridge, NY: Cambridge University Press
• Barnett, M.A., Howard, J.A., King, L.M., ve Dino, G.A. (1980). Antecedents of empathy: Retrospective accounts of early socialization. Personality and Social Psychology Bulletin, 6(3), 361-365.
• Barnett, M. A., Thompson M. A., ve Pfeifer, J. R. (1985). Perceived Competence to help and the arousal of empathy. The Journal of Social Psychology, 125(5), 679-680.
• Bar-Tal, D., Nadler, A., ve Blechman, N. (1980). The relationship between children's perception of parents' socialization practices and helping behavior. Journal of Social Psychology, 111(2), 159-167.
• Bernadett- Shapiro, S., Efrensaft, D., Shapiro, J. (1996). Father participation in child care and the development of empathy in sons: An emprical study. Journal of Family Therapy, 23(1), 77
• Borden, L. A., Karr, S. K. ve Caldwell-Colbert, A. T. (1988). Effects of a University Rape Prevention Program on Attitudes and Empathy Toward Rape. Journal of College Student Development, 29(2) 132-136.
• Borke, H. (1971). Interpersonal perception of young children: Ego-centrism or empathy? Developmental Psychology, 5(2), 263-269.
• Brody, L. R. ve Hall, J. A. (1993). Gender and emotion. M. Levis ve J. Havilland (Eds.), Handbook of emotions (pp.447-460). New York: Guilford Press.
• Bryant, B. (1982). An ındex of empathy for children and adolescents. Child Development. 53(1), 413- 425.
• Bryant, B. K. ve Crockenberg, S. B. (1980). Correlates and dimensions of prosocial behavior: A study of female siblings with their mothers. Child Development, 51(2), 529-544.
• Bulut, I. (1990) Aile değerlendirme ölçeği (ADÖ) el kitabı. Ankara: Özgüzeliş Matbaası.
• Bulut, I. (1993). Ruh sağlığının aile işlevlerine etkisi. Ankara: Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Yayını.
• Carnras, L. A., Grow, G. ve Ribordy, S. (1983). Recognition of emotional expressions by abused children. Journal of Clinical Child Psychology, 12 (2), 325-328. Çataklı, M. ve Öner, N. (1986- 1987). Çocuklarda öz kavramı ölçeği: Piers-Harris ölçeği'nin bir çeviri ve güvenilirlik çalışması. Boğaziçi Üniversitesi Dergisi 12 (1), 85-100.
• Çetin, N. C. (2008) İlköğretim Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Empatik Beceri Düzeylerinin Ana Baba Tutumları ve Özsaygı ile İlişkisi. (Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Darling, N. ve Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113(3), 487-496.
• Davis, A. H. ve Franzoi, S. L. (1991). Stability and change in in adolescent self-consciousness and empathy. Journal of Research in Personality, 25(1), 70-87.
• Dekovic, M. ve Janssens, M. A. M.. (1992). Parents' child: Rearing style and child's sociometric status. Developmental Psychology, 28(5), 925-932.
• Denham, S. A. ve Burger, C. (1991). Observational validation of ratings of preschoolers’ social competence and behavior problems. Child Study Journal, 21(3), 185-201.
• Denham, S. A. ve Holt, R. W. (1993) Preschoolers’ likability as cause or consequence of their social behavior. Developmental Psychology, 29(2), 271-275.
• Eisenberg, N. ve Fabes R. (1990) Empathy: Conceptualization, measurement and relation to prosocoal behavior, Motivation and Emotion, 14(2), 131- 149
• Eisenberg, N. ve Fabes, R. (1998). Prosocial development. N. Eisenberg (Ed.), Handbook of child psychology: Vol.3. (pp.701-778). NewYork: Wiley.
• Eisenberg, N., Fabes, R.A., Schaller, M., Carlo, G. ve Miller, P. A. (1991) The relations of parental characteristics and practices to children’s vicarious emotional responding. Child Development, 62(6), 1393-1408
• Eisenberg, N. & Strayer, J. (1990). Critical issues in the study of empathy. N. Eisenberg ve J. Strayer. (Eds.), Empathy and its development (pp. 3-13). Cambridge, NY: Cambridge University Press.
• Eisenberg-Berg, N. ve Mussen, P. (1978) Empathy and moral development in adolescence. Developmental Psychology, 14(2), 185-186.
• Fabes, R.A., Eisenberg, N. ve Miller, P. (1990) Marenal correlates of children’s vicarious emotional responsiveness. Developmental Psychology, 26(4), 639-648 Feschbach, N. D. ve Roe, K. (1968) Empathy in six- and seven- year olds. Child Development, 39(1), 133-145.
• Feshbach (1982). Sex differences in empathy and social behavior in children .In N.Eisenberg (Ed.), The development of prosocial behavior (pp. 315-338). New York: Academic Pres
• Frankel, K. A., Lindahl, K. ve Harmon, R. J. (1992). Preschoolers response tomaternal depression and emotional availability. Infant Mental Health Journal, 13(2), 132-146.
• Goldstein, A.P., Michaels, G.Y. (1985). Empathy: Development, training, consequences. Hillsdale, N.J.: Lawrence Erlbaum.
• Hoffman, M. L. (1975). Developmental synthesis of affect and cognition and its ımplications for altruistic motivation Developmental Psychology, 11(5), 607- 622
• Hoffman, M. L. (1982). The measurement of empathy. C. E. Izard (Ed.), Measuring emotions in infants and children (pp. 279-296). Cambridge, UK: Cambridge University Press. Janssens, J. M. A. M. ve Gerris, J. R. M. (1992). Child rearing, empathy and prosocial development. J. M. A. M. Janssens ve J. R. M. Gerris (Eds.), Child rearing: influence on prosocial and moral development (pp. 57-77). Amsterdam: Swets & Zeitlinger .
• Kagan, J. (1981) The second year. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Kagan J. ve Lamb, S. (1987). The emergence of morality in young children. Chicago, IL: University of Chicago Press.
• Krevans J. ve Gibbs, J. C. (1996). Parents' use ofınductivediscipline:relations to children's empathy and prosocial behavior. Child Development. 67(6), 3263- 3277.
• Lamb, S. (1991). First moral sense: Aspects of and contributors to a beginning morality in the second year of life. W.M. Kurtines ve J. L. Gewirtz (Eds.), Handbook of moral behavior and development (pp.171-189), Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Larrieu, J. ve Mussen, P. (1986). Some personality and motivational correlates of children’s prosocial behavior. Journal of Genetic Psychology, 147(2), 529–542.
• McDevit, T. M., Lennon, R. ve Kopriva, R. J. (1991). Adolescents perspections of mothers and fathers prosocial actions and empathic responses. Youth & Society, 22(3), 387-409.
• Mehrabian, A. ve Epstein, N. (1972). A measure of emotional empathy. Journal of Personality, 40(4), 525- 543
• Mills, R. S. ve Grusec, J. E. (1989). Cognitive, affective, and behavioral consequences of praising altruism. Merrıll-Palmer Quarterly 35(3), 299-326.
• Moller, C. (2000). Hearthwork. Hillerİd: TMI.
• Özgüven, İ. E. (2001) Ailede iletişim ve yaşam. Ankara: PDREM Yayınları.
• Radke- Yarrow, M. ve Zahn-Waxler, C. (1984). Roots, motives and patterns in children's prosocial behavior. E. Staub, D. Bar-Tal, J. Karylowski, ve J. Reykowski (Eds.), Development and maintence of prosocial behavior. International perspectives on positive morality (pp. 81-115). New York: Plenum.
• Rigby, K. (1993). School children’s perceptions of their families and parents as a function of peer relations. Journal of Genetic Psychology, 154(4), 501 – 513.
• Rigby, K. ve Slee, P. (1993). Dimensions of interpersonal relating among Australian school children and their implications for psychological well-being. Journal of Social Psychology. 133(1). 33-42.
• Roberts, W. ve Strayer, J. (1996). Empathy, emotional expressiveness, and prosocial behavior. Child Development, 67(2), 449-470
• Roberts,W ve Strayer, J. (2004) Childrens anger emotional expressiveness and empathy:relations with parents empathy emotional expressiveness and parenting practices. Social Development. 13(2), 229-255
• Robinson, J. L., Zahn- Waxler, C. ve Emde, R. N. (1994). Patterns of development in early empathic behavior: Environmental and child constitutional influences. Social Development, 3(2), 125-145.
• Sagi, A. ve Hoffman, M. L. (1976). Empathic distress in the newborn. Developmental Psychology, 12(2), 175-176.
• Siegal, M. (1985). Mother-Child relations and the development of empathy: A short-term longitudinal study. Chıld Psychiatry and Human Development 16(2), 77-86.
• Simner, M.L. (1971). Newborn’s response to the cry of another infant. Developmental Psychology, 5(1), 136-150.
• Strayer,J. (1980). A naturalistic study of empathic behaviors and their relation to affective states and perspective taking skills in preschool children.Child Development ,51,815-822.
• Şenocak, M. (1992). Özel biyoistatistik. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
• Trommsdorff, G. (1991). Child rearing and children's empathy. Perceptual and Motor Skills, 72(2), 387-390.
• Van Ijzendoorn, M. H., ve De Wolff, M. S. (1997). In search of the absent father - meta-analyses of ınfant-father attachment: A rejoinder to our discussants. Child Development, 68(4), 604
• Yüksel,A. (2003) Empati eğitim programının ilköğretim öğrencilerinin empatik becerilerine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Zahn- Waxler, C., Robinson, J. L. ve Emde, R.N. (1992). The development of empathy in twins. Developmental Psychology, 28(6), 1038-1047.
• Zahn- Waxler, C., Radke- Yarrow, M., Wagner, E. ve Chapman, M. (1992). Development of concern of others. Developmental Psychology, 28(1), 126-136.