Öğretmen Adaylarının Bilişim Suçları İle İlgili Tutum ve Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 45 Sayı: 45, 159 - 174, 03.01.2019

Arzu Deveci Topal , Aynur Kolburan Geçer , Osman Akkaya Yusuf Emre Güzel Mustafa Of

Öz

Özellikle
bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler suç işlemeyi kolaylaştırmış ve
bilişim suçları olarak adlandırılan kavram ortaya çıkmıştır. Bilişim suçlarının
önlenmesi ve bu konuda farkındalığın arttırılmasında öncelikle ele alınması
gereken gruplardan biri öğretmen adayları ve dolayısıyla öğretmenlerdir. Bu çalışmanın amacı Kocaeli Üniversitesi’nde öğrenim
gören öğretmen adaylarının bilişim suçlarına yönelik tutumlarını ve bilgi düzeylerini belirlemek ve çeşitli değişkenlerle ilişkilendirmektir. Araştırma tarama modelindedir. Çalışma grubunu
Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesinde 2016-2017 eğitim öğretim yılında
farklı bölümlerde okuyan toplam 323 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı
olarak Bilek (2012) tarafından geliştirilen 49 soruluk “Üniversite
Öğrencilerinin Bilişim Suçlarına Yönelik Tutum ve Bilgi Düzeyleri Ölçeği”
kullanılmıştır. Veriler betimleyici ve anlam çıkarıcı istatistikler
kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının
bilişim suçları konuları ile ilgili tutumlarının ve bilgi düzeylerinin yeterli
düzeyde olmadığı görülmüştür. Cinsiyete, ortalama günlük bilgisayar kullanma
sürelerine göre bazı konularda anlamlı farklılıklar olduğu gözlenmiştir.
Öğretmen adayları için kapsamı iyi belirlenmiş bilişim suçları konularıyla ilgili
bir eğitim verilmesi önerilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Bilişim Suçları Farkındalığı, Bilişim Teknolojileri, Bilgi Güvenliği, öğretmen adayı;

Examining of Teacher Candidates’ Knowledge Levels About Cyber Crimes

Öz

Particulary advances in information and communication technologies have eased to commit crimes and a concept called cyber-crimes has arisen. Teacher candidates and so the teachers are among ones to be primarily considered to prevent cyber-crimes and increase awareness on the issue. The purpose of this study to determine knowledge levels of the teacher candidates studying in Kocaeli University about cyber-crimes and associate the results to various variables. The study was conducted with descriptive survey model. The participants of the study consisted of 323 students who studied at Faculty of Education, Kocaeli University during the 2016-2017 academic year. "The attitudes towards information crimes and knowledge levels scale of university students" questionaire developed by Bilek(2012). The data were analyzed using descriptive and predictive statistics. It was understood from the study that teacher candidates’ knowledge levels about issues of cyber-crimes are not sufficient. It was observed that there were significant differences on some issues according to gender, average time of daily computer use. It is proposed that teacher candidates should be trained about cyber crimes related issues through a programme with a well determined scope.

Anahtar Kelimeler

Cyber crimes awareness; information technologies; data security; teacher candidate

Kaynakça

• Akgün, Ö. E. ve Topal, M. (2015). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin bilişim güvenliği farkındalıkları: Sakarya üniversitesi eğitim fakültesi örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 98-121.
• Arıkan, Y.D. ve Duymaz, S.H. (2015). Bilişim Etiği Öğretimi Uygulaması. İlköğretim Online, 14(1), 188-199.
• Arıtürk, M. (2015, Şubat). Bilgi farkındalığı ve bilgi güvenliğinin karşılaştırılması[Öz]. XVII. Akademik Bilişim Konferansı, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Asokhia, M., 2010. Enhancing national development and growth through combating cybercrime internet fraud: A comparative approach. Journal of Social Science. 23, 13-19.
• Bilek, B.T. (2012). Bilişim suçları ve üniversite lisans öğrencilerin bilişim suçlarına yönelik görüşleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Bilişim Enstitüsü, Ankara.
• Carlson, R. D. ve Grabowski, B. L. (1992). The effects of computer selfefficacy on direction-following behavior in computer assisted instruction. Journal of Computer-based Instructions, 19(1), 6–11.
• Colfer, E. 2007. Online privacy and people's awarness: A study of Irish students (MSc Thesis). School of Science, Worldford Institute of Technology, Ireland.
• Çetin, O., Çalışkan, E. ve Menzi, N. (2012). Öğretmen Adaylarının Teknoloji Yeterlilikleri ile Teknolojiye Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Elementary Education Online, 11(2), 273-291.
• Dijle, H. (2006). Türkiye’de eğitimli insanların bilişim suçlarına yaklaşım. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dolu O. (2011). Suç Teorileri: Teori, Araştırma ve Uygulamada Kriminoloji. Seçkin Yayınları, Ankara.
• Gökmen, Ö. F. ve Akgün. Ö.E. (2015). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi öğretmen adaylarının bilişim güvenliği bilgilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44 (1), 61-84.
• İlbaş, Ç.(2009).Bilişim suçlarının sosyo - kültürel seviyelere göre algı analizi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karaoğlan-Yılmaz, G., Yılmaz, R. ve Sezer, B.(2014).Üniversite öğrencilerinin güvenli bilgi ve iletişim teknolojisi kullanım davranışları ve bilgi güvenliği eğitimine genel bir bakış. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 176-199.
• Karakuş, T., Çağıltay, K., Kaşıkçı, D.N., Kurşun, A. ve Ogan, C. (2014). Türkiye ve Avrupa’daki çocukların internet alışkanlıkları ve güvenli internet kullanımı. Eğitim ve Bilim, 39(171), 230-243.
• Li, X., 2006. The criminal phenomenon on the internet: Hallmarks of criminals and victims revisited through typical cases prosecuted. Univcersity Ottawa Technol. J., 5, 125-140.
• Pusey, P. & Sadera, W. A. (2011). Cyberethics, cybersafety and cybersecurity: preservice teacher knowledge, preparedness and the need for teacher education to make a difference. Journal of Digital Learning in Teacher Education, 28(2), 82-88.
• Sembok, T.M., 2003. Ethics of information technology. Bergstrom, P. (ed) Ethics in Asia-Pacific (s. 239-326). Thailand: UNESCO Asia and Pacific Regional Bureau for Education
• Tekerek, M. ve Tekerek, A. (2013). A research on students’ information security awareness. Turkish Journal of Education, 2(3), 61-70.
• Yetim, S. (2014). Siber Suçlar, Yargılama Yetkisi ve Yeni Bir Model Önerisi. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 5(17), 177-230.
• Yılmaz, M., Üredi, L. ve Akbaşlı, S. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının bilgisayar yeterlilik düzeylerinin ve eğitimde teknoloji kullanımına yönelik algılarının belirlenmesi. International Journal of Humanities and Education, 1(1), 105-121.
• Yılmaz, E , Şahin, Y. , ve Akbulut, Y. (2016). Öğretmenlerin Dijital Veri Güvenliği Farkındalığı. Sakarya University Journal of Education, 6 (2), 26-45.