Bu araştırmanın amacı, genel eğitim sınıflarına devam eden özel gereksinimli öğrencilerin maruz kaldıkları akran zorbalıklarını tespit etmeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Seçilen çalışma grubu ilk ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerden oluşmuştur. Taslak ölçek, literatür incelemesi, madde havuzu oluşturulması ve uzman görüşü sonrasında geliştirilmiştir. Kaynaştırma ortamında zorbalık (KOZ) ölçeğinin yapı geçerliliğinin belirlenmesi için aynı evrenden alınmış iki farklı örneklem grubuna açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulanmıştır. AFA için Türkiye genelinde 451 öğretmenden veri toplanmıştır. Bu analiz sonucunda fiziksel zorbalık, duygusal zorbalık, sosyal zorbalık, hedef alma ve sözel zorbalık olarak adlandırılan beş faktörden oluşan 30 maddelik bir yapı elde edilmiştir. Bu beş faktörün açıkladığı toplam varyans 55.5 olduğu saptanmıştır. Bu yapı DFA ile doğrulanmıştır. Bu analiz için farklı bir örneklemden veri toplanmıştır. Bu örneklemde 455 öğretmen çalışmaya dahil edilmiştir. Bu analiz sonucunda elde edilen uyum iyilik indeksleri χ2/df =2.52, RMSEA=.060, CFI=.980, SRMR=.066, NFI=.967, NNFI=.978, IFI=.980 ve PNFI=.880 dir. Ölçeğin beş faktörü için hesaplanan Cronbach alfa iç tutarlılık katsayıları .73 ile .85 aralığındadır. Bu bağlamda bu sonuçlar geliştirilmiş olan bu ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermiştir.
Özel gereksinimli öğrenci Kaynaştırma ortamı Akran zorbalığı KOZ ölçeği
Bu araştırma, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Sosyal ve Beşeri Bilimler kurulunun 01/02/2023. tarihli 18 sayılı kararı ile alınan izinle yürütülmüştür.
Milli Eğitim Bakanlığı
The aim of this study is to develop a scale to identify peer bullying experienced by students with special needs who attend regular education classrooms. The participants consisted of teachers working in primary and secondary schools. The draft scale was developed through a literature review, item pool creation, and expert opinions. To determine the construct validity of the Bullying in Inclusive Settings (BIS) scale, exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) were applied to two different sample groups drawn from the same population. The data for the EFA were collected from 451 teachers across Türkiye. As a result of the analysis, a 30-item structure comprising five factors—physical bullying, emotional bullying, social bullying, targeting, and verbal bullying—was obtained. These five factors explained 55.5% of the total variance. This structure was confirmed through CFA, for which data were collected from a different sample consisting of 455 teachers. The fit indices obtained from this analysis were χ2/df = 2.52, RMSEA = .060, CFI = .980, SRMR = .066, NFI = .967, NNFI = .978, IFI = .980, and PNFI = .880. The Cronbach's alpha internal consistency coefficients for the five factors of the scale ranged from .73 to .85. These results indicate that the developed scale is a valid and reliable measurement tool.
Student with special needs Inclusive setting Peer bullying BIS scale
This research was conducted with the permission obtained by the Muğla Sıtkı Koçman University Scientific Research and Publication Ethics Social and Human Sciences Board's decision dated 01/02/2023 and numbered 18.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Ölçek Geliştirme, Özel Eğitim ve Engelli Eğitimi (Diğer) |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 15 Eylül 2025 |
Yayımlanma Tarihi | 19 Eylül 2025 |
Gönderilme Tarihi | 12 Haziran 2024 |
Kabul Tarihi | 26 Ağustos 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 65 |