KUR’ÂN’DAKİ YÜKLEMLERİN (MÜSNEDLERİN) İSİM VE FİİL OLARAK KULLANIMLARI VE BAZI MEALLERE YANSIMA SORUNU

Yıl 2017, , 153 - 170, 30.09.2017

Ali Karataş

https://doi.org/10.17859/pauifd.334062

Öz

Belâgat terimleri ile ifade
ettiğimizde bir cümlenin müsned ve müsnedün ileyhten oluştuğunu söyleriz. Cümlenin öznesi müsnedün ileyh, yüklemi de müsned
olarak isimlendirilir. Yüklem bazen isim bazen de fiil olarak gelir. İsim veya fiil gelmesi
anlatmak istediğimiz duruma göre değişmektedir. Birisini tercih ettiğimizde
diğerinin anlamını tam olarak
karşılamaz. Çünkü yüklemin isim olması, bir durumun sabit ve
devamlı olmasını anlatır; ancak fiil olarak yüklemi
kullandığımızda bu fiil, sabit
bir durum yerine teceddüd eden ve tekrarlanan bir hususu ortaya koyar. Mesela “Allah âlimdir.” cümlesinde isim halinde gelen “âlim” kelimesi Allah’ın âlim olma vasfının onda her zaman bulunduğunu ifade eder. Allah’ın âlim olmasının tekrarlanan bir fiil
olmadığını ortaya koyar. Fiil
tekrarlanır; fakat ad ve isim tekrara değil sürekliliğe işaret eder. Kur’ân’da yüklemin isim ya da fiil olarak
gelmesiyle mâna farklılığı murad edilmektedir. Bu nedenle hem
meal yazarken hem de Kur’ân’ı tefsir ederken bu konu dikkate alınmalıdır.
Aksi halde kelimelerin ifade ettiği anlam kaybolacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, Meal, Tercüme, Müsned, Yüklem, İsim, Fiil

Kaynakça

• Akdemir, Salih, Son Çağrı Kur’ân, Ankara Okulu, Ankara 2015.
• Bulut, Ali, Belâgat Terimleri Sözlüğü, İFAV Yayınları, İstanbul 2015.
• Cürcânî, Abdü’l-Kâhir, Delâilü’l-İ’câz- Söz Dizimi ve Anlambilim, çev. Osman Güman, Litera Yayıncılık, İstanbul 2008.
• Diyanet İşleri Başkanlığı, Komisyon, Kur’ân Yolu Meali, DİB Yayınları, Ankara 2015.
• İbn Aşûr, et-Tahrîr ve’t-Tenvîr, Tunus 1984, XV.
• İsfehânî, Râğıb, el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, thk. Muhammed Seyyid Keylânî. Dâru’l-Ma‘rife, Beyrut t.y.
• Kazvînî, el-Hatîb, et-Telhîs fî Ulûmi’l-Belâğa, tahk. Abdu’l-Hamid Hendâvî, Kahire 2009.
• Kısa, Mahmut, Kısa Açıklamalı Kur’an’ı Kerim Meali, Armağan Kitaplar Konya 2013.
• Mîdânî, Abdurrahman Hasan el-Habennekî, Belâğatü’l-Arabiyye, Beyrut 1996.
• Öztürk, Mustafa, Kur’ân’ı Kerim Meali-Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri’si, Düşün Yayıncılık, İstanbul 2011.
• Sâmerrâî, Fâdıl Sâlih, Lemesâtün Beyâniyyetün fî Nusûsin mine’t-Tenzîl, Amman 2003.
• Sâmerrâî, Esile Beyâniyye fî’l-Kur’ânî’l-Kerîm, Kahire 2008.
• Sekkâkî, Muhammed b. Ali el-Hârizmî, Miftâhu’l-Ulûm, Beyrut 1987.
• Semin el-Halebî, ed-Dürrü’l-Masûn fî Ulûmi’l-Kitâbi’l-Meknûn, Şam t.y.
• Şentürk, Recep, “İsnad”, DİA, 2001, XXIII.
• Yıldız, Mustafa, Son Mesaj-Kur’ân’ı Kerim ve Gerekçeli Türkçe Meali, Çıra Yayınları, İstanbul 2013.