Vahiy Geleneğinde "E/M/N ve K/F/R" Kökleri

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 1142 - 1171, 30.12.2020

Hatice Nuray Şahin

https://doi.org/10.17859/pauifd.821977

Öz

Kutsal Kitaplar ve Kur’an’ı Kerim dilsel ve tarihsel planda birbirinin tamamlayıcısı ve devamıdır. Zira Kutsal Kitaplar ve Kur’an’ı Kerim Sami dilleri ile nazil olmuştur. Bu sebeple Kur’an-ı Kerim’in dili olan Arapça ile Kutsal Kitapların dilleri olan İbranice ve Süryanice dilsel terminoloji açısından birbiriyle benzeşmektedir. Peygamber (s.a.v)’in vefatından sonra hız kazanan tercüme çalışmaları, ilim adamlarını Kur’an sözcüklerinin gerçek anlamlarını aramaya ve hedef dile en güzel şekilde yansıtma çabalarına sevk etmiştir. Bu nedenle bu çalışmada İlahi dinlerin ve özellikle İslam Dininin temelini oluşturan iman ve küfür kavramları ve bu kavramlara ait kökler olan “E/MN” ve “K/F/R”nin Kutsal Kitaplardan başlayarak Kur’an-ı Kerim’e gelene kadar tarihsel olarak geçirdiği değişimler, anlam kaymaları, anlam daralmaları, anlam genişlemeleri araştırılmış, kelimelerin İslam’dan önce Arap toplumunda sahip olduğu anlamlar ve Kur’an-ı Kerim’in yüklediği yeni anlamlar, Sami Dilleri içinde artsüremli ve eşsüremli semantik metotları kullanılarak tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İman,, Küfür,, Kur’an-ı Kerim,, Semantik,, Kökler,, Sami Dilleri,, Kutsal Kitaplar.

Kaynakça

• Akdemir, Salih, Son Çağrı Kur’an, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2009.
• Akın, Ali, DİB E. Danışmanı, Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, İstanbul: 2014.
• Albayrak, Halis, Kur’an’ın Bütünlüğü Üzerine “Kur’an’ın Kur’an’la Tefsiri, İstanbul: Şule Yay., 1992.
• Albayrak, Halis, Tarihin İçinden Kur’an-ı Algılamak, İstanbul: Şule Yay., 2011.
• Ali, Cevâd, el-Mufassal fî Tarihi’l-Arab Kable’l-İslâm, Bağdat: Câmiatu Bağdâd, 1993.
• Atay, Hüseyin v.dğr, Arapça-Türkçe Büyük Lügat. Ankara: Bayrak Matbaası, 1964.
• Atay, Hüseyin. İslamı Yeniden Anlama, Ankara: Atay ve Atay Yay., 2013.
• el-Beğavi, Ebû Muhammed el-Huseyn b. Mes'ud el-Ferrâ. Tefsîru’l-Bağavi, Mealimut-Tenzil, Riyad: Daru Tayyibe, 1409.
• Bahlul, Hassan Bar, Syriac Lexicon, Paris, 1901; https://www.dukhrana.com/lexicon/
• Ben Yehuda, Elieser, Thesaurus Totius Hebraitatis et Veteris et Recentioris, Berlin: Schöneberg, 1910.
• el-Beydavi, Nasıru’d-Din , Envaru’t-Tenzil ve Esraru’t-Te’vil, Beyrut: Daru İhyâi’t-Türasi’l-Arabiy, 1998.
• Brockelmann, Carolo, Lexicon Syriacum, Germany, 1928; https://www.dukhrana.com/lexicon/Brockelmann/
• Brown–Driver–Briggs-and Gesenius, The KJV Old Testament Hebrew Lexicon.
• Castelli, Edmundi, Lexicon Syriacum, Germany, 1178; https://www.dukhrana.com/lexicon/Castelli/
• el-Cevherî, İsmail b. Hammâd, es-Sıhâh Tâcu’l-luğa ve Sıhâhu’l Arabiyye, Beyrut: 1984.
• Collins, Collins English-Greek Dictionary, Glasgov: 1997; https://www.collinsdictionary.com/
• Costaz, S, J, Louis, Syriac-French-English-Arabic Dictionary, Beyrut: Dar el Macreq: 2002.
• Cubran, Mesud, er-Raid Mu’cemun Luğaviyyun Asriyyun, Beyrut, 1964.
• Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı. çev. Cahit Koytak,- Ahmet Ertürk, İstanbul: 2002.
• Ethem, Mürsel, Kur’an’da İbranice Kelimeler (Mühezzeb Bağlamında Eleştirel Bir İnceleme), Ankara: Gece Kitaplığı Yay., 2017.
• Ethem, Mürsel, Rusça Kur’an-ı Kerim Çevirileri (Tanıtımı ve Analizi), Ankara: Gece Kitaplığı Yayınevi, 2017.
• Ethem, Mürsel, “Son Çağrı Kur’an’ın Mukaddimesi Üzerine”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2017.
• Ethem, Mürsel v.dğr. Kur’an ve Anlam, Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
• el-Ezherî, Abu Mansur Muhammed b. Ahmed, Tehzibu’l-Lüğa, Mısır: ed-Daru’l-Mısriyyeti li’t-Te’lifi ve’t-Tercümeti, 1964.
• el-Ferahidî, Ebu Abdurrahman el-Halil b. Ahmed, Kitabu’l Ayn, Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Feyerabend, Karl, Hebrew-English Pocket Dictionary to the Old Testament, Schöneberg, Germany: trsz.
• el-Feyyumi, Ahmed b. Muhammed b. Ali el-Mukarri, el Misbahu’l Münir fi Ğaribi Şerhi’l Kebir, Lübnan: 1987.
• el-Fîrûzâbâdî, Muhammed b. Yakub eş-Şirazi, Kamus’ul Muhit, Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2005.
• Gesenius, William, A Hebrew and English Lexicon of The Old Testament. Boston: 1936.
• İbn Düreyd, Ebu Bekr Muhammed b. Hasan b. Düreyd el-Ezdi, el-Basri. Cemheretü’l Luğa, Beyrut: 2010.
• İbn Kesir, Ebu'l-Fida İsmail İmadu'd-Din, Tefsîru’l-Kur’an’il-Azîm. Cize: 2000.
• İbn Manzur, Cemalüddin Muhammed b. Mukrim, Lisanul Arap, Beyrut: Daru’l Kütübi’l Ilmiyye, 2003.
• İbn Sîde, Ebü’l Hasan Ali b. İsmail el Mürsi, el-Muhkem ve’l-Muhit’ul A’zam, Beyrut: 2000.
• İbn Zekeriyya, Ebu’l Hüseyn Ahmed İbn Faris. Mu’cemu Mekayisu’l-Luğa, Lübnan: Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabiyyi, 2001.
• el-İsfahânî, Ragıp, el-Müfredat. çev. Abdulbaki Güneş-Mehmet Yolcu, İstanbul: 2012.
• İzutsu, Toshihiko. Kur’an’da Tanrı ve İnsan, çev. Dr. Mehmet Kürşat Atalar, İstanbul: Pınar Yay., 2012.
• İzutsu, Toshihiko, İslam Düşüncesinde İman Kavramı, çev. Selahattin Ayaz, İstanbul: Pınar Yay., 1991.
• Jastrow, Marcus, Dictionary of Talmud Babli, Yerushalmi, Midrashic Literature and Targumim, London: 1963.
• Jennings, William, Lexicon to the Syriac New Testament, Oxford: 1926; https://www.dukhrana.com/lexicon/Jennings/
• Klein, Ernest, A Comprehensive Etymological Dictionary of the Hebrew Language, NewYork: 1987.
• Korzybski, Alfred, Science and Sanity, America: 1958.
• Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli. çev. Hayrettin Karaman v.dğr., Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1997.
• el-Kurtubi, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed Ebi Bekir, el-Camiu li Ahkami’l Kur’an, Beyrut: el-Müessesetü’r-Risale, 1. Baskı, 2006.
• Kuzgun, Şaban, Dört İncil’in Yazılması Derlenmesi Muhtevası Farklılıkları ve Çelişkileri, İstanbul: Metinler, Matbaacılık, 1991.
• Lane, Edward William, An Arabic-English Lexicon, Beyrut: 1968.
• Manna, Bishop J.E., Chaldean-Arabic Dictionary, Beyrut: Babel Center Publications, 1975.
• Margoliouth, J.P. Supplement to the Syriacus Thesaurus, Oxford: 1927.
• el- Maverdi, Ebul Hasen Ali b. Muhammed b. Habib, en-Nüketü ve’l-Uyun, Tefsiru’l Maverdi, Beyrut: Dar’ul-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• Medkur, İbrahim v.dğr. Mu’cemü’l-Elfazi’l-Kur’ani’l-Kerim, Kahire: el-İdaratü’l ‘Âmme li’l-Mu’cemât ve İhya’it-Türas, 1989.
• Mukâtil b. Süleyman, Tefsîr-i Mukâtil b. Süleyman, thk. Abdullah Mahmut Şehâte, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 2002.
• Mustafa, İbrahim v.dğr, el-Mu’cemu’l-Vasit, Kahire: Mecma’u’l-Luğati’l-’Arabiyye, el-İdaretü’l Âmmetü li’l-Mu’cemât ve İhyâi’t-Türas, ts.
• el-Mutarrizi, Ebu’l-Fettah, thk. Mahmud Fahuri-Abdülhamid Muhtar Suriye: Mektebetü Üsameti İbn Zeyd, 1. Baskı, 1979.
• Newman, Barclay, M. A Concise Greek-English Dictionary of the New Testament, Newyork: 1971.
• Palmer, F. R. Semantik Yeni Bir Anlam Projesi, çev. Ramazan Ertürk, Ankara: Kitabiyat Yayınları, 2013.
• er-Razi, Fahruddîn , Tefsiru’l Fahri’r-Razi, Tefsiru’l-Kebir, Mefatihu’l-Ğayb, Beyrut: Daru’l-Fikr, 1. Baskı, 1981.
• Sachter, Haim, The New Universal Hebrew English Dictionary, Tel-Aviv: Yavneh, Publishing House, 1960.
• Sinanoğlu, Suat, Yunanca-Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1953.
• Smith, J.Payne, A Compendious Syriacus, Oxford: 1903; https://www.dukhrana.com/lexicon/PayneSmith/
• Smith, R. Payne, Thesaurus Syriacus, Oxford: 1878; https://www.dukhrana.com/lexicon/RPayneSmith/
• Stavropoulos, D. N. Oxford English- Greek Learner’s Dictionary, USA: Oxford Universty Press, 2008.
• Strong, James, Greek Dictionary of the New Testament, USA: Albany, 1997.
• es-Suyuti, Celalüddin, ed-Durru’l-Mensûr, Kahire: Merkezü Hicrin li’l-Buhusi ve’d-Diraseti’l Arabiyyeti ve’l-İslamiyyeti, 2003.
• es-Suyuti, Celalüddin, el-İtkan fî Ulûmi’l Kur’an, Beyrut: Resalah Publishers, 2008.
• eş-Şevkani, Ali b. Muhammed, Fethu’l-Kadîr el-Câmiû Beyne Fenni’r Rivayeti ve’d-Dirâyeti min İlmi’t-Tefsir, Beyrut,: Daru’l- Marefeh, 2007.
• et-Taberi, Muhammed b. Cerir, Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’an, Kahire: Daru’l-Hicr, 2001.
• et-Tabersi, Ebû Ali el-Fadl b. el-Hasan, Mecmeu’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’an, Tahran: Kitabu Furuşi’l-İslamiyye Yay., 1373.
• Thayer and Smith, "The KJV New Testament Greek Lexicon"; https://www.biblestudytools.com/lexicons/greek/
• Tur, Salih, “Sami Diller Üzerine Bir İnceleme”, İstanbul Üniv. Edeb. Fak. Şarkiyat Mecmuası, Sayı XIV, 2011.
• ez-Zebidi, es-Seyyid Muhammed Murtaza, el-Hüseyni, Tacu’l-’Arus min Cevahiri’l Kamus, Kuveyt: Türasü’l-Arabî Yay., 1. Baskı, 2001.
• ez-Zemahşeri, Ebu’l Kasım, Carullah Mahmud b. Ömer b. Ahmed, Esasu’l-Belağa, thk.. Muhammed Basil Uyunu’s-Sûd, Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1998.
• ez-Zemahşeri, Ebu’l Kasım Carullah, el-Keşşâf an Hakaiki Ğavamizi’t-Tenzil ve Uyuni’l-Ekavil fi Vücuhi’t Te’vil, Riyad: Mektebetü’l-’Abikan, 1998.