Gaziantep’te Suriyeliler: Din, Kimlik, Entegrasyon

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 627 - 659, 31.12.2022

Fatih Öztaş , Ömer Faruk Işık

https://doi.org/10.17859/pauifd.1169008

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada birlikte eğitim gören Suriyeli ve Türk orta öğretim öğrencilerinin uyumuna, din ve değerler eğitiminin etkisi incelenmiştir. Orta öğretim çağında olan katılımcılar, çocukluk döneminde göç etmiş ve gençliğini burada geçirmektedir. Katılımcıların bu özel durumları nedeniyle uyum açısından kendinden önceki ve sonraki kuşaklardan farklı olacağı düşüncesinden hareket edilmiştir. Bu bağlamda MEB tarafından uyum için Türk ve Suriyeli öğrencilerin aynı okula devam etmesi kararının alınması sosyal uyumun kaynağı sayılabilecek değer konsensüsü üzerine odaklanmayı gerektirmiştir. Değerlere referans olması ve okullarda din eğitiminin değerler eğitimini destekleyici şekilde verilmesi dolayısıyla uyumu sağlayan değer konsensüsü ile din ilişkisi üzerine odaklanılmıştır. Araştırmada literatür taramasının yanı sıra okullarda ve şehirde yapılan gözlemler ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile katılımcılardan elde edilen veriler kullanılmıştır. Katılımcılara uyum üzerinde etkili olabilecek temel değerlerden, dayanışmanın din ile ilişkisine yönelik sorular yöneltilmiştir. Birlikte eğitim alma açısından okulun ve özellikle değer yüklü davranışa örneklik göstermeleri açısından öğretmenlerin uyuma katkı sağladığı; ancak öğrencilerin birlikte yaşamayı bir mecburiyet olarak değerlendirdikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Uyum, Göçmen, Değer, Din

Kaynakça

• Aydın, Mustafa. Kurumlar Sosyolojisi: Kurumlara Başlangıç Çerçevesinde Bir Çalışma. İstanbul: Açılım Kitap, 2017.
• Aytekin, Münevver Deren. İmam-Hatip Liselerinde Okuyan Suriyeli Öğrencilerin Yaşadıkları Uyum ve Dil Sorunları. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Bauman, Zygmunt, Kapımızdaki Yabancılar, Çev. E. Borca, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2018.
• Bauman, Zygmunt. Cemaatler: Güvenli Olmayan Bir Dünyada Güvenlik Arayışı. Çev. N. Soysal. İstanbul: Say Yayınları, 2016.
• Bauman, Zygmunt. Modernite ve Holocaust. Çev. S. Sertabiboğlu. İstanbul: Sarmal Yayınevi, 1997.
• Berger, Peter L.- Luckmann, Thomas. "Bilgi Sosyolojisi ve Din Sosyolojisi". Çev. M. R. Ayas. AÜİF Dergisi, 30 (988), 375-385.
• Berger, Peter L.- Luckmann, Thomas. Gerçekliğin Sosyal İnşası: Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. Çev. V. S. Öğütle. Ankara: Atıf Yayınları2018.
• Bodur, Hüsnü E.- Çapcıoğlu, İhsan. "Sosyolojik Teori ve Din". Din Sosyolojisi El Kitabı. Ed. N. Akyüz ve İ. Çapcıoğlu. 111-148. Ankara: Grafiker, 2013.
• Bodur, Hüsnü E. Klasikten Bugüne Dini Hareketler. İstanbul: Endülüs, 2016.
• Bolu Ekspress. “Tanju Özcan ilk vaadini yerine getirdi...” (08 Nisan 2019). http://www.boluekspres.com/icerik/haber.php?i=65205. Certeau, Michel De. Gündelik Hayatın Keşfi-1, Çev. Lale Arslan Özcan. Ankara: Dost Kitabevi, 2009.
• Ciğerci, Nihan. “Bursa-Kırcaali Hattı: 1989’da Gelen Bulgaristan Göçmenleri Örneği”, Küreselleşme Çağında Göç. Ed. S. G. Ihlamur Öner, N. A. Şirin Öner. 107-134. İstanbul: İletişim Yayınları, 2016.
• Coştu, Yakup. “Toplumsallaşma ve Din”, Din Sosyolojisi El Kitabı, Ed. N. Akyüz-İ. Çapcıoğlu, 325-341. Ankara: Grafiker, 2013.
• Durkheim, Emile. Dini Hayatın İlkel Biçimleri, Çev. F. Aydın. İstanbul: Ataç Yayınları, 2005.
• Durkheim, Emile. İntihar. çev. Z. İlkgelen. İstanbul: Pozitif Yayınları, 2013.
• Fukuyama, Francis. Güven/Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması. Çev. Ahmet Buğdaycı. Ankara: Türkiye İş Kültür Yayınları, 1998.
• Goffman, Erving. Damga Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar. Çev. Ş. Geniş vd. Ankara: Heretik Yayıncılık, 2014.
• Güçlü, Sevinç. “Eğitim Kurumu”, Kurumlara Sosyolojik Bakış, Ed. S. Güçlü. 223-254. İstanbul: Kitabevi, 2015.
• Günay, Ünver. “Toplumsal Bütünleşme ve Din”, Din Sosyolojisi El Kitabı, Ed. N. Akyüz ve İ. Çapcıoğlu. 409-420. Ankara: Grafiker, 2013.
• Güngör, Özcan. “Sembolik Etkileşimciliğin Ontolojik Temeli ve Din Olgusu”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13/1 (2013), 57- 91.
• Habertürk, “Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan: Dediklerimin arkasındayım, bedel ödemeye hazırım” (27 Temmuz 2021). https://www.haberturk.com/bolu- belediye-baskani-tanju-ozcan-dediklerimin-arkasindayim-bedel-odemeye- hazirim-3144582.
• Köse, Tosun. Hans Joas’ın Ahlak Anlayışı. AÜSBE, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Marshall, Gordon. Sosyoloji sözlüğü. çev. O. Akınhay ve D. Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat, 2003.
• Martikainen, Tuomas. “Din, Göçmenler ve Entegrasyon”. çev. Nebile Özmen. M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi. 38 (2010), 263-276.
• Mead, George Herbert. Zihin, Benlik ve Toplum. Çev. Yeşim Erdem. Ankara: Heretik, 2019.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). “Gemler Üç Yıl İçinde Misyonunu Tamamlayacak” (2 Temmuz 2020). http://www.meb.gov.tr/demirci-gemler-uc-yil-icinde-misyonunu- tamamlayacak/haber/11850/tr (02.07.2020).
• Özensel, Ertan. “Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değer”. değerler eğitimi dergisi. 1/3 (2003), 217-240.
• Rosenthal, Robert- Jacobson, Lenore. “Pygmalion in the Classroom”. The Urban Review, 3/1 (1968), 16-20.
• Rumbaut, Ruben G.- Ima, Kenji. The Adaptation of Southeast Asian Refugee Youth: A Comparative Study. Department of Sociology.
• Saygın, Sezel- Hasta, Derya. “Göç, Kültürleşme ve Uyum”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 10/3 (2018), 312-333.
• Scharf, Betty R. “Dine Sosyolojik Yaklaşım: Öncüler”. Çev, Bünyamin Solmaz. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 7/7 (1997).
• Schiffauer, Werner. “Göç ve Dindarlık”. çev. Arif Korkmaz, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 27 (2009), 195-208.
• Solmaz, Bünyamin. “Eğitim ve Din”. Din Sosyolojisi El Kitabı, Ed. N. Akyüz-İ. Çapcıoğlu. 357-378. Ankara: Grafiker, 2013.
• Subaşı, Necdet. “Türkiye’de Laiklik ve Din Eğitimi: Reel-Politik Güzergahlar”. Dem Dergi, 2 (2007), 6-10.
• Tezcan, Mahmut. Eğitim Sosyolojisinde Çağdaş Kuramlar ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 1993.
• Topses, Mehmet D. Kurumlar Sosyolojisi. Ankara: Nobel, 2016.
• Tosun, Aybiçe vd. “Mülteci Öğrencilerin Eğitim Sorunları, Eğitim ve Din Eğitiminden Beklentileri: Eskişehir Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 19(1) (2018), 107-133.
• Unutulmaz, K. Onur. “Gündemdeki Kavram: “Göçmen Entegrasyonu”- Avrupa’daki Gelişimi ve Britanya Örneği”. Küreselleşme Çağında Göç, Ed. S. G. Ihlamur Öner, N. A. Şirin Öner. 135-159. İstanbul: İletişim Yayınları, 2016.
• Weaver, Gary R. - Agle, Bradley R. “Religiosity and Ethical Behavior in Organizations: A Symbolic Interactionist Perspective” Academy of Management Review, 27/1 (2002), 77-97.
• Weber, Max. Ekonomi ve Toplum. çev. Latif Boyacı. İstanbul: Yarın Yayıncılık, 2012.
• Yakut, Halil. Bir Entegrasyon Aracı Olarak Din Üniversitede Okuyan Suriyeli Öğrenciler (Harran Üniversitesi Örneği). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans, 2019.
• Yılmaz, İbrahim Halil. Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Okula Uyumu. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.