Gençlik Dönemi Problemleri Karşısında Din Eğitimi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3 - Gençlik ve İnanç Eğilimleri Özel Sayısı, 932 - 963, 31.12.2022

Salih Aybey

https://doi.org/10.17859/pauifd.1187261

Öz

“Din” ve “eğitim” kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşan din eğitimi, hem dini dogmaların ve ritüellerin öğretimi hem de insanın yaşamını düzenlemesi, din kültürünün verilmesi ve dini kişiliğinin kazandırılması faaliyetidir. Ferdi ve sosyal gayesi bulunan din eğitimi, bireyin dini ihtiyaçlarına, sorularına ve beklentilerine doğru cevap vermeyi, hurafe ve batıl inançlardan uzak bir din anlayışına sahip olmayı, problemleri çözmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda din tarafından telkin edilen çeşitli prensipler, karşılaşılan problemlere karşı bireyin olumlu bakış açısı geliştirmesine katkı sağlar. İnsan hayatının en kritik belki de en problemli dönemini oluşturan gençlik döneminde karşılaşılan problemlerin de olumsuz etkilerini azaltmada, bireyin manevi iyi oluş durumunun korunmasında din eğitiminden işlevsel bir şekilde faydalanılabilir. İşte bu çalışmada gençlerin karşılaştığı güncel problemler tespit edilerek, bu problemlerle başa çıkmada din eğitiminin rolü değerlendirilmiştir. Çalışma nicel araştırma desenlerinden biri olan betimsel yaklaşımla ele alınmıştır. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nde öğrenim gören 405 öğrenci çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Çalışma sonucunda öğrencilerin/gençlerin büyük çoğunluğunun din eğitimi hakkındaki görüşlerinin olumlu olduğu, problemlerinin çözümünde din eğitiminin önemli katkı sağladığı kanaatini taşıdıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Din, Gençlik, Gençlik Dönemi, Gençlik Dönemi Problemleri

Religious Education Against Youth Period Problems

Öz

“Din” ve “eğitim” kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşan din eğitimi, hem dini dogmaların ve ritüellerin öğretimi hem de insanın yaşamını düzenlemesi, din kültürünün verilmesi ve dini kişiliğinin kazandırılması faaliyetidir. Ferdi ve sosyal gayesi bulunan din eğitimi, bireyin dini ihtiyaçlarına, sorularına ve beklentilerine doğru cevap vermeyi, hurafe ve batıl inançlardan uzak bir din anlayışına sahip olmayı, problemleri çözmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda din tarafından telkin edilen çeşitli prensipler, karşılaşılan problemlere karşı bireyin olumlu bakış açısı geliştirmesine katkı sağlar. İnsan hayatının en kritik belki de en problemli dönemini oluşturan gençlik döneminde karşılaşılan problemlerin de olumsuz etkilerini azaltmada, bireyin manevi iyi oluş durumunun korunmasında din eğitiminden işlevsel bir şekilde faydalanılabilir. İşte bu çalışmada gençlerin karşılaştığı güncel problemler tespit edilerek, bu problemlerle başa çıkmada din eğitiminin rolü değerlendirilmiştir. Çalışma nicel araştırma desenlerinden biri olan betimsel yaklaşımla ele alınmıştır. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nde öğrenim gören 405 öğrenci çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Çalışma sonucunda öğrencilerin/gençlerin büyük çoğunluğunun din eğitimi hakkındaki görüşlerinin olumlu olduğu, problemlerinin çözümünde din eğitiminin önemli katkı sağladığı kanaatini taşıdıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din, Din Eğitimi, Gençlik, Gençlik Dönemi, Gençlik Dönemi Problemleri

Kaynakça

• Aksu, A. Betül. “Gençlik Döneminde Görülen Bazı Zararlı Madde Alışkanlıkları ve Din Eğitimi”. Gençlik Dönemi ve Eğitimi. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2000.
• Aktan, Ercan. “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi”. Erciyes İletişim Dergisi 5/4 (2018), 411-413.
• Amaghani, Farnaz Fathi - Akbağ, Müge. “Gençlerde Sosyal Medyaya Yönelik Tutumlar ve Yalnızlık: İlişkisel Bir İnceleme”. Gençlik Araştırmaları Dergisi 6/15 (2018), 5-24.
• Armağan, İbrahim. Gençlik Gözüyle Gençlik. İstanbul: Usadem Yayınları, 2004.
• Armaner, Neda. Din Psikolojisine Giriş I. Ankara: Ayyıldız Matbaası, 1980.
• Ay, Mehmet Emin. “Kur’an’da Gençler ve Gençlik Değerleri”. Gençlik Dönemi ve Eğitimi II. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2003.
• Ay, Mehmet Emin. Ailede ve Okulda İdeal Din Eğitimi. İstanbul: Bilge Yayınları, 2001.
• Aybey, Salih. Kredi ve Yurtlar Kurumunda Din Hizmetleri. İstanbul: İlahiyat Yayınları, 2020.
• Aydın, Cüneyd. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Tutum ile Hayattaki Anlam Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/4 (2017), 89-108.
• Ayhan, Halis. Din Eğitimi ve Öğretimi. Ankara: DİB Yayınları, 1988.
• Bahadır, Abdülkerim. “Ergenlik Döneminde Dinî Şüphe ve Tereddütler”. Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi. İstanbul: Dem Yayınları, 2006.
• Bilgin, Beyza - Selçuk, Mualla. Din Öğretimi Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Gün Yayıncılık, 1999.
• Bilgin, Beyza. Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi. Ankara: AÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1988.
• Bolay, Süleyman Hayri. “Eğitimden Doğan Gençlik Problemleri”. Gençliğin Ruhi ve Manevi Problemleri. İstanbul: İSAV Yayınları, 1987.
• Certel, Hüseyin. Din Psikolojisi. Ankara: Berikan Yayınları, 2016.
• Cole, Luella - Morgan, John J. B. Çocukluk ve Gençlik Psikolojisi, çev. B. Halim Vassaf İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1968.
• Çapak, İbrahim – Ferah, Nimet. “Şiddet Suçlarına Sürüklenen Ergenlerde Dini Potansiyeller”. İslami İlimler Dergisi 8/2 (2013), 57-92.
• Çayır, Celal. “Ergenlerin Dini İnanç, Şüphe ve Dini Tutumları Üzerine Bir Araştırma”. Bilimname 28 (2014), 59-88.
• Çelikkaya, Hasan. Din Eğitimi İhtiyacı. Ankara: Nobel Yayınları, 2014.
• Demir, Ümit. “Sosyal Medya Kullanımı ve Aile İletişimi: Çanakkale’de Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. Selçuk İletişim 9/2 (2016), 27-50.
• Dodurgalı, Abdurrahman. Ailede Din Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2011.
• Ekşi, Aysel. Gençlerimiz ve Sorunları. İstanbul: İÜ Yayınları, 1982.
• Ekşi, Ayşel. “Türkiye’de Gençler”. Türkiye’de ve Beş Kıt’ada Gençler. Ankara, Nobel Tıp Kitapevleri, 2015.
• Ekşi, Füsun - Ümmet, Durmuş. “Bir Kişilerarası İletişim Problemi Olarak İnternet Bağımlılığı ve Siber Zorbalık: Psikolojik Danışma Açısından Değerlendirilmesi”. Değerler Eğitimi Dergisi 11/25 (2013), 91-115.
• Erdener, Mehmet Akif - Fahri Sezer - Erdoğan Tezci, “Liselerde Sık Karşılaşılan Öğrenci Problemleri”, Turkish Studies 12/14 (2017), 151-166.
• Gander, Mary J. - Harry W Gardiner. Çocuk ve Ergen Gelişim. Çev. Ali Dönmez vdğ. İstanbul: İmge Kitabevi, 2010.
• Gündüz, Turgay. “İslam’ın Eğitim Anlayışı Çerçevesinde Gençlik Dönemi Din ve Ahlak Eğitimine Yeni Bir Bakış”. Gençlik Dönemi ve Eğitimi II. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2004.
• Gündüz, Turgay. İslam, Gençlik ve Din Eğitimi. Bursa: Düşünce Yayınları, 2002.
• Gürsu, Orhan. “Ergenlik Dönemi Dindarlığı ile Ruh Sağlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (2015), 49-75.
• Hökelekli, Hayati - Çayır, Celal. “Gençlerin Din Değiştirip Hıristiyan Olmasında Etkili Olan Psiko-Sosyal Etkenler”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/1 (2006), 23-46.
• Hökelekli, Hayati. “Ergenlik Dönemi Dini Şüpheler”. Din Öğretimi Dergisi (1988), 73-82.
• Hökelekli, Hayati. Çocuk, Genç, Aile Psikolojisi ve Din. İstanbul: Dem yayınları, 2016.
• İmamoğlu, Abdulvahit - Yavuz, Adem. “Üniversite Gençliğinde Dini İnanç ve Umutsuzluk İlişkisi”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/23 (2011), 205-244.
• İnce, Abdullah - Mutlu, Nesibe Saliha - Ergün, Sümeyye Beyza. “Gençlik Döneminde Din (Doğu Marmara Bölgesi 18-24 Yaş Grubu Örneği)”. Gençliğin Gelişimi ve Problemleri Karşısında Din Görevlileri. 7. Uluslararası Din Görevlileri Sempozyumu Bildirileri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.
• Kalfa, Nazlı Tutku. “Gençler Nazarında İnanç Problem Alanları ve Dinî Şüphe - Lise Öğrencilerinin İnanç Soruları Üzerine Nitel Bir Araştırma ve Öneri”. Hz. Peygamber ve Gençlik Sorunları. Ed. M. Bayyiğit - M. Özkan- A. A. Çanakçı. Konya: Palet Yayınları, 2019.
• Kara, Seyfullah. “Modern Din Hizmetlerinde İhmal Edilmemesi Gereken Kitle: Gençlik”. 1. Din Hizmetleri Sempozyumu. Ankara: DİB Yayınları, 2008.
• Karaca, Faruk. Psiko-Sosyal Açıdan Yabancılaşma ve Dinî Hayat. İstanbul: Bil Yayınları, 2001.
• Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 1998.
• Karslı, Necmi. “Şiddetin Önlenmesinde Dini/Manevi Rehberlik”, Şiddetle Mücadelede Dini ve Ahlaki Değerler. Ed. B. Nazıroğlu- H. Y. Acuner. Ankara: Hegem Yayınları, 2022.
• Karslı, Necmi. “Üniversite Öğrencilerinde Hayatın Anlamı ve Dindarlık İlişkisi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 48 (2020), 169-201.
• Keskioğlu, Osman. İslâm’da Eğitim ve Öğretim. Ankara: DİB Yayınları, 1987.
• Kırca, Celal. “Kur’an’da Ruh Sağlığı”. Diyanet Dergisi 19/3 (1983), 48-55.
• Koç, Mustafa. “Ergenlik Döneminde Dua ve İbadet Psikolojisi Üzerine Teorik Bir Yaklaşım”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/1 (2003), 373-393.
• Korkmaz, Ayşe. “Yükseköğretim Gençliğinin Problemleri”, Milli Eğitim Dergisi 211 (2016), 37.
• Köylü, Mustafa. “Çocukluk Dönemi Dini İnanç Gelişimi ve Din Eğitimi”. AÜİFD 45/2 (2004): 137-154.
• Köylü, Mustafa. “Ruh Sağlığı ve Din: Batı Toplumları Açısından Bir Değerlendirme”. Ondokuz Mayıs İlahiyat Fakültesi Dergisi 23 (2007), 65-92.
• Köylü, Mustafa. Yetişkinlik Dönemi Din Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2014.
• Kurt, Abdurrahman. “Dindarlığı Etkileyen Faktörler”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/2 (2009), 1-26.
• Kuruçay, Yasin - Gürses, İbrahim. ”Ergenlerde Anlamsızlık İle İlgili Problemlere Dinin Etkisi Üzerine Değerlendirmeler”. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/1 (2018), 87-111.
• Onay, Ahmet. Dindarlık, Etkileşim ve Değişim. İstanbul: DEM Yayınları, 2004.
• Özgüven, İ. Ethem. “Üniversite Öğrencilerinin Sorunları ve Başetme Yolları”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1992), 8.
• Sekam. “Türkiye’de Gençlik: Gençliğin Özellikleri, Sorunları, Kimlikleri ve Beklentileri”. İstanbul: Sekam, 2016.
• Soysaldı, H. Mehmet. “Günümüz Gençlerinin İnanç Problemleri”. Hz. Peygamber ve Gençlik Sorunları. Ed. M. Bayyiğit - M. Özkan- A. A. Çanakçı. Konya: Palet Yayınları, 2019.
• Şentepe, Ayşe - Güven, Metin. “Kişilik Özellikleri ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/31 (2015), 27-44.
• Şimşek, Eyüp. “Çocukluk Dönemi Gelişim Özellikleri ve Din Eğitimi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 4/1 (2004): 207-220.
• Taymur, İbrahim - Türkçapar, M. Hakan. “Kişilik: Tanımı, Sınıflaması ve Değerlendirmesi”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 4/2 (2012):158.
• Utsch, Michael. “Pozitif Psikoloji’den Güdüler Din Psikolojisi Araştırmaları ve Terapik/Manevi Yardım Uygulamaları”. Çev. A. Bahadır. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25 (2008), 172-173.
• Uysal, Veysel. Din Psikolojisi Açısından Dinî Tutum, Davranış ve Şahsiyet Özellikleri. İstanbul: MÜ İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1996.
• Vural, Ayhan - Kılıç, İbrahim. Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayınları, 2011.
• Yavuz, Kerim. Çocukta Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişmesi. Ankara: DİB Yayınları, 1983.
• Yavuzer, Haluk vdğ. “Günümüz Üniversite Gençliğinin Sorunları”. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 1 (2005), 79-91.
• Yavuzer, Haluk. “Üniversite Gençliğinin Sorunları”. İstanbul Üniversitesi Bülteni 3/3-4 (1985), 73-91.
• YEKDER. Yetişkinlerin Din Eğitimine Bakışları ve Din Eğitimi İhtiyaçları. İstanbul: İlke Yayınları, 2014.
• Yılmaz, Hüseyin. Din Eğitimi ve Sosyal Barış. İstanbul: Dem Yayınları, 2019.
• Yiğit, Yasin. “Modern Çağda Gençlik Problemleri ve Din Eğitimi”, İslam, Modernite ve Gençlik. Ed. S. Kara - S. Aybey - T. Aşirov. İstanbul: İlahiyat Yayınları, 2021.
• Yörükoğlu, Atalay. Gençlik Çağı. Ankara: Özgür Yayınları, 2019.
• Yöyen, Elif Güneri vdğ. “Ergenlerin Kişilik Özelliklerinin Problem Çözme Becerisi Üzerine Etkisi”. Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi 1/1 (2017), 75-93.
• Yüksel, Zeynep. “Gençliğin Anlam Arayışına Din Eğitiminin Katkısının İncelenmesi”. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11/1 (2020), 376-395.