Siyer Öğretimi ve Siyer Öğretiminde Karşılaşılan Problemler

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 430 - 445, 30.06.2024

Muhammed Ali Yazıbaşı

https://doi.org/10.17859/pauifd.1492385

Öz

Hz. Muhammed (sav) Kur’an ayetlerini tebliğ ve tebyin etmekle görevlendirilmiştir. İbadetlerin yapılış şekillerini bizzat gösterip yaptırarak Müslümanlara öğretmiştir. İslam dinini doğru bir şekilde anlamada siyer öğretimi önemli bir rol oynamaktadır. Çünkü fıkıh, kelam, tefsir, din eğitimi gibi ilim Kur’an ve hadisten faydalanmaktadır. Bu sürecin sağlıklı işleyebilmesi için siyerin, Hz. Peygamber dönemindeki din, inanç ve sosyo-kültürel yapının bilinmesi gerekmektedir. Araştırmanın problemini siyer öğretiminde kullanılan ilke, yaklaşımlar nelerdir ve siyer öğretiminde hangi tür problemlerle vardır? sorusu oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı ise literatür taraması yapılarak siyer öğretiminde kullanılan ilke ve yaklaşımları ve siyer öğretiminde karşılaşılan problemleri ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinde belge tarama tekniği kullanılmıştır. Yapılan literatür taramasında siyer öğretiminde hayata yakınlık, öğrenciye görelik, bütünlük gibi ilke ve yaklaşımların kullanıldığı tespit edilmiştir. Siyer öğretiminde karşılaşılan problemleri ise siyer öğretiminde abartılı menkıbelerin kullanılması, öğrencinin gelişim seviyelerinin dikkate alınmaması, Hz. Peygamberin bütün yönleriyle ele alınmaması ve Hz. Peygamberin yaşadığı dönem ile günümüz arasında sağlıklı bir ilişki kurulamaması şeklinde sıralamak mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Siyer, Peygamber, eğitim, din eğitimi

Kaynakça

• Apak, Adem. Hz. Peygamberin Doğru Tanıtılması Üzerine Tespit ve Teklifler, http://sonpeygamber.info/hz-peygamber-in-dogru-tanitilmesi-uzerine-tespit-ve-teklifler, (Son Erişim:29.05.2024)
• Arslan, Şeyma vd., Hz. Peygamberi Nasıl Öğretelim, Dem Yayınları, İstanbul, 2013.
• Aydın, Mehmet Zeki. Din Öğretiminde Yöntemler, Nobel Yayınları, Ankara, 2016.
• Bağçivan, Mehmet “Modernleşmenin Tefsirde İki Komplikasyonu: Kur’ancılık-Meâlcilik ve Tarihselcilik”, Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8/1 (2021), 1-17.
• Bardakoğlu, Ali. İslam Işığında Müslümanlığımızla Yüzleşme, Kuramer, İstanbul, 2020.
• Bilgin, Beyza- Selçuk, Mualla. Din Öğretimi, Gün Yayıncılık, Ankara, 1995.
• Bilgin, Beyza. Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi. Yeni Çizgi Yayınları, Ankara, 1998.
• Demircan, Adnan. Birinci Oturum Müzakereler. Siyer Öğretimi Lisans ve Lisansüstü Öğretim Düzeyi, Siyer Yayınları, İstanbul, 2016, 77-107.
• Diyanet İşleri Başkanlığı, 4-6 Yaş Grubu Yaz Kur’an Kursları Öğretim Programı, Ankara, 2024.
• Doğan, Recai - Tosun, Cemal. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi, Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2003. Fayda, Mustafa. “Siyer ve Megazi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 37/319-324, Ankara: TDV Yayınları, 2009.
• Hizmetli, Sabri. İslam Tarihçiliği Üzerine, Ankara, 1991. İlk Mektepler Müfredat Programı, T.C. Maarif Vekaleti Yayım Müdürlüğü Arşivi Kütüphanesi, İstanbul, 1927.
• İzmirli, İsmail Hakkı. Din Dersleri, Kitaphane-i Hilmi, İstanbul, 1341.
• Kelpetin, Mahmut. “Ortaokul ve Orta Öğretim’de ‘Hz. Muhammed’in Hayatı’ Derslerinin Sunulmasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Siyer Öğretimi Lisans ve Lisansüstü Öğretim Düzeyi, Siyer Yayınları, İstanbul, 2016.
• Kızılabdullah, Yıldız, “Yapılandırmacı Yaklaşımın İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinin Amaçlarının Gerçekleşmesine Etkisi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 49/2 (2008), 197-215.
• Öz, Şaban. Çocuklar için Yazılan Siyer Kitaplarındaki Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Siyer Öğretimi Çocuk Kitapları, Edebi Eserler ve Popüler Yayınlar, Siyer Yayınları. İstanbul, 2017.
• Köy Mektepleri Müfredat Programı, T.C. Maarif Vekaleti, İstanbul 1938. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu 14.08.2012 tarih ve 124 sayılı kararı
• Muallim Abdülbaki (Gölpınarlı). Cumhuriyet Çocuğunun Din Dersleri, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2020.
• Öcal, Mustafa. 100. Yılında İmam Hatip Liseleri (1913-2013), Ensar Yayınları, İstanbul, 2013.
• Özdemir, Mehmet. Siyer Yazıcılığı Üzerine. Milel ve Nihal. 3/7 (2007), 129-162.
• Öztürk, Hakan. 1923-1938 Yılları Arasında Din Derslerinde Okutulan Kitaplarda Hz. Muhammed Tasavvuru, İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/1 (2012), 85-102.
• Palabıyık, Muhammet Hanefi. İlahiyat Fakültelerindeki Siyer Dersi Üzerine. Siyer Öğretimi Lisans ve Lisansüstü Öğretim Düzeyi, Siyer Yayınları, İstanbul, 2016, 161-165.
• Peker, Hasan, “Tanrı ve Din Tasavvuru Bağlamıyla Deizm ve Yayılımı Üzerine”, Kilis 7 Aralık İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5/84 (2018), 13-47
• Şahin Utku, Nihal. Popüler Siyer Eserlerinde Peygamber Tasavvuru. Siyer Atölyesi 3 ve 4 Türkiye’de Popüler Siyer Çalışmaları. Meridyen Kitaplığı, İstanbul, 2013.
• Tosun, Cemal. Din Eğitimi Bilimine Giriş, Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2002.
• Uzun, Mustafa İsmet. “Siyer ve Megazi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 37/319-324, Ankara: TDV Yayınları, 2009.
• Yorulmaz, Bilal. Senaryo Yaklaşımlı ve Etkinlik Temelli Siyer Öğretimi, İstanbul: Erkam Yayınları, 2013.
• Yörükan, Yusuf Ziya, Peygamberimiz. İstanbul: Evkaf-ı İslamiyye Matbaası, 1926.
• Yazıbaşı, Muhammed Ali, Din Eğitiminde Hikmet Kavramının Öğretimi. Disiplinler Açısından Hikmet Kavramı, edt. Ferhat Gökçe-Halil İbrahim Doğan, Ankara: Astana Yayınları, 2023.
• Zengin, Zeki Salih, II. Meşrutiyette Medreseler ve Din Eğitimi, Akçağ Yayınevi, Ankara, 2002.