Rükâne B. Abdiyezîd: Hayatı, Rivayetleri ve Hz. Peygamber ile Güreş Olayının Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 570 - 592, 31.12.2024

Aşur Akyol

https://doi.org/10.17859/pauifd.1571576

Öz

Hz. Muhammed (s.a.v.) ile Kureyş'in güçlü pehlivanlarından Rükâne b. Abdiyezîd arasındaki güreş, İslam’ın tebliğ sürecinde önemli bir olaydır. Rivayetlere göre, Bathâ vadisinde gerçekleşen bu güreş sırasında Hz. Peygamber, Rükâne’yi üç kez yenmesine rağmen, Rükâne hemen İslam’ı kabul etmemiştir. Güreşten sonra Hz. Peygamber’in bir ağacı ikiye ayırarak eski haline getirmesi mucizesine de tanık olmasına rağmen, Rükâne bunu sihir olarak değerlendirmiştir. Rükâne’nin İslam’ı kabul edişi Mekke’nin fethi sonrası gerçekleşmiştir. Bu olay, Hz. Peygamber’in tebliğde fiziki güç ve mucizeleri kullanarak farklı yöntemler benimsediğini göstermektedir. Rükâne’nin İslam’ı kabul süreci ve bu olay, erken dönem İslam kaynaklarında sıklıkla yer bulmuş, Mekke toplumunun İslam’a geçişte yaşadığı kültürel dönüşümleri yansıtması açısından önem arz etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hz. Muhammed, Rükâne b. Abdiyezid, Hadis, Sahabe, Güreş

Anahtar Kelimeler

Hz. Muhammed, Rükane b.Abdiyezid, Hadis, Sahabi, Güreş

Teşekkür

teşekkür ediyorum değerli hocam

Kaynakça

• Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Alî b. Sâbit el-Ḫaṭîb el-Bağdâdî. Târîḫu Bağdât. Beşşâr ‘Avvâd Ma‘rûf. 17 Cilt. Beyrut: Daru'l-Ġarbi’l-İslâmî, 2002/1422.
• Belâẕürî, Ahmed b. Yahyâ b. Câbir b. Dâvûd. Cümelün min ensâbi'l-eşrâf. thk. Süheyl Zekkâr – Riyâḍ Zürkelî. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1996/1417.
• Beyhaḳī, Ebû Bekir Ahmed b. Hüseyin b. Alî. es-Sünenü’l-kebîr. thk. Abdullah b. Abdulmuhsîn et-Türkî. 24 Cilt. Kahire: Merkezi Ḥicri li’l-Büḥûsi ve’d-Dirâsâti’l-‘Arabiyye ve’l-İslâmiyye, 2011/1432.
• Buḫârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâîl. et-Târîḫu’l-kebîr. thk. Muhammed b. Ṣâlih b. Muhammed ed-Dübâsî - Mahmûd b. Abdurrahmân en-Naḥḥâl. 12 Cilt. Riyad: Mütemeyyiz Matbaası ve Yayıncılık, 2019/1440.
• Dârekuṭnî, Ebü’l-Hasan Alî b. Ömer b. Ahmed b. Mehdi el-Bağdâdî ed-Dâreḳuṭnî. Sünen ed-Dâreḳuṭnî, thk. Şu‘ayb el-Arnaût, Hasan Abdülmün‘im Şelbî, Abdüllaṭîf Ḥirzallâh, Ahmed Berhûm. 5 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1424-2004.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İsḥâk el-Ezdî es-Sicistânî. el-Merâsîl. thk. Şu‘ayb el-Arnaût. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1408.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İsḥâk el-Ezdî es-Sicistânî. Sünen-i Ebû Dâvûd. thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd. 4 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-‘Aṣriyye, t.s.)
• Ebû Nu‘aym, Ahmed b. Abdillah b. Ahmed b. İsḥâk b. Mûsâ b. Mehrân el-İsfahânî. Maʿrifetü’ṣ-ṣaḥâbe. thk. Âdil b. Yûsuf el-‘Azzâzî. 7 Cilt. Riyad: Dâru’l-Vatan li'n-Neşr, 1998/1419.
• Ebû Ya‘la Ahmed b. Alî b. el-Müsennâ et-Temîmî. Müsnedü Ebî Yaʿlâ. thk. Sa‘îd b. Muhammed es-Senârî. 10 Cilt. Kahire: Dâru’l-Hadis, 2013/1434.
• Fayda, Mustafa. “İbn İsḥâk”. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Fesevî, Ebû Yûsuf Ya‘ḳūb b. Süfyan. el-Maʿrife ve’t-târîḫ. thk. Ekrem Ziyâ el-‘Umrî. 3 Cilt. Bağdat: Matba‘atü’l-İrşad, 1974/1393.
• Ḥâkim, Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillah en-Nîsâbûrî. el-Müstedrek ʿale’ṣ-Ṣaḥîḥayn. thk. Âdil Murşid, Ahmed Berhûm, Muhammed Kâmil Karâ Belî, Sa‘îd el-Leḥḥâm. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’r-Risâle el-‘Âlemiyye, 2018/1439.
• Halîfe b. Ḫayyâṭ, Ebû ‘Amr Halîfe b. Ḫayyâṭ b. Halîfe eş-Şeybânî el-‘Uṣfurî el-Basrî. Ṭabaḳāt Ḫalîfe b. Ḫayyâṭ. thk. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1982/1414.
• Hamidullah, Muhammed. “Hayber”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 17/21. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• İbn Abdilber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilber el-Ḳurṭubî. el-İstîʿâb fî maʿrifeti’l-aṣḥâb. thk. Alî Muhammed el-Bicâvî. 4 Cilt. Kahire: Mektebetü Nehḍeti Mısr, 1960/1380.
• İbn Abdilber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilber el-Ḳurṭubî, el-İstizkâr, thk. Sâlim Muhammed ‘Aṭâ, Muhammed Alî Muavviz 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi'l-‘İlmiyye, 2000/1421.
• İbn Ebî Ḥâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman b. Muhammed b. İdrîs er-Râzî. el-Cerḥ ve’t-taʿdîl. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1952/1371.
• İbn Ebî Ḫayseme, Ebû Bekr Ahmed b. Ebî Ḫayseme Züheyr b. Ḥarb en-Nesâî. et-Târîḫu’l-kebîr. thk. Ṣalâh b. Fethi Ḥallâl. 4 Cilt. Kahire: el-Farûkü’l-Hadîseti li’t-Tabâ‘ati ve’n-Neşr, 1424/2004.
• İbn Ḥacer Ebü’l-Faḍl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-‘Asḳalânî. Tehzîbü’t-Tehzîb. Haydarabat: Maṭb‘atü Dâireti’l-Me‘ârif, 1909/1327.
• İbn Ḥacer, Ebü’l-Faḍl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-‘Asḳalânî. el-İṣâbe fî Temyîzi’ṣ-Ṣahâbe. thk. ‘Âdil Ahmed Abdülmecîd - Alî Muhammed Mu‘avviz. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1995/1415.
• İbn Ḥacer, Ebü’l-Faḍl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-‘Asḳalânî. Taḳrîbü’t-Tehẕîb. Muhammed ‘Avvâme. Suriye: Dâru’r-Reşîd, 1986/1406.
• İbn Ḥacer, Ebü’l-Faḍl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-‘Asḳalânî. el-Telḫîṣu’l-ḥabîr. Muhammed es-Sânî b. Ömer b. Mûsâ. 7 Cilt. Kahire: Dâru Aḍvâ es-Selef, 2007/1428.
• İbn Ḥibbân, Ebû Ḥâtim Muhammed b. Ḥibbân b. Ahmed el-Büstî. es-Sikât. thk. Muhammed Abdülmecîd Han. 9 Cilt. Haydarabat: Matbaʿatü Meclisi Dâirâti’l-Me‘ârifi’l-‘Osmânî, 1973/1393.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm b. Eyyûb el-Basrî el-Mısrî. es-Sîretü’n-Nebeviyye. thk. Muhammed Alî Kutub - Muhammed ed-Dêlîbalta. 7 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1994/1415.
• İbn İsḥâk, Muhammed b. İsḥâk b. Yesâr el-Muṭṭalibî el-Medenî. Sîretü İbn İsḥâḳ. thk. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1998/1378.
• İbn Ḳāni‘, Ebü’l-Hüseyin Abdülbâki b. Ḳāni‘ b. Merzûk b. Vâsık el-Ümevî. Mu‘cemu’ṣ-Ṣaḥabe. thk. Ṣalah b. Sâlim el-Muṣarrâtî. 3 Cilt. Medine: Mektebetü’l-Ġurebâ el-Eseriyye, 1997/1418.
• İbn Kesîr, İsmâîl b. Kesîr ed-Dımaşḳī. İrşâdü’l-faḳîh ilâ ma‘rifet edilleti’l-tenbîh. thk. Behce Yûsuf Ḥamd Ebu’ṭ-Ṭayyib. 2 Cilt. Beyrut: Müessesetü'r-Risâle Matbaa ve Yayıncılık, 1996/1416.
• İbn Receb, Zeyneddin Abdurrahmân b. Ahmed b. Receb b. Hasan es-Selâmî el-Bağdâdî. Şerḥu ‘İleli't-Tirmiẕî. thk. Hemmâm Abdurrahim Sa‘îd . 2 Cilt. Ürdün: Mektebetü’l-Menâr, 1987/1407.
• İbn Reslân, Şihâbüddîn Ebü’l-‘Abbâs Ahmed b. Hüseyin b. Alî b. Reslân el-Maḳdisî, er-Remlî. Şerḥu Sünen-i Ebî Dâvûd. Ḫâlid er-Ribât. 20 Cilt. Mısır: Dâru'l-Felâḥ li’l-Baḥsi’l-‘İlmî ve Taḥḳīḳi’t-Türâs, 2016/1437.
• İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî el-Bağdâdî. eṭ-Ṭabaḳātü’l-kübrâ. thk. Alî Muhammed Ömer. 11 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Ḫancî, 2001/ 1421.
• İbnü’l-Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb el-Hanbelî. el-Fürûsiyye. nşr. Ebû ‘Ubeyde Meşhûr b. Hasan. Suudi Arabistan Ḥâil: Dâru’l-Endülüs, 1993/1414.
• İbnü’l-Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb el-Hanbelî. Tehzîbü Süneni Ebî Dâvûd ve îḍâḥu ‘ilelihi ve müşkilâtıh, thk. Alî b. Muhammed el-‘Umrân, Nâbil b. Naṣṣâr es-Sindî, 3 Cilt Beyrut: Dâru İbn Ḥazm, 2. Basım, 2019/1440.
• İbnü'l-Esîr, İzzeddin Ebü’l-Hasan Alî b. Muhammed el-Cezerî. Üsdü’l-ġābe fî maʿrifeti’ṣ-ṣaḥâbe. thk. Alî Muhammed Muavvaz - Adil Ahmed Abdülmevcûd. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994/1415.
• Kazvînî, Abdülkerim b. Muhammed b. Abdülkerim, Ebü'l-Kasım. Şerḥu Müsnedi'ş-Şâfiî. thk. Ebû Bekir Vâil Muhammed Bekir Zehran. 4 Cilt. Katar: Vakıflar ve İslami İşler Bakanlığı, İslami İşler Müdürlüğü, 2007/1428.
• Kılıç, Alâeddin Moğultay. el-Hanefî. İkmâlü Tehẕîbi’l-Kemâl fî esmâʾi’r-ricâl. thk. Muhammed Osman. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2011/1432.
• Ma‘mer b. Râşid, Ebû Urve el-Basrî es-San‘ânî el-Ezdî. el-Câmi‘. thk. Habîburrahman el-A‘zamî. 11 Cilt. Beyrut: el-Mektebü'l-İslâmî, 2. Baskı, 1983/1403.
• Mâlik b. Enes, Ebû Abdillâh Mâlik b. Ebî Âmir el-Asbahî el-Yemenî. el-Muvatta‘. thk. Muhammed Mustafa el-A‘zamî. 8 Cilt. Abu Dabi: Zâyed b. Sultan Âli Nehyân Hayır ve İnsani İşler Kurumu, 2004/1425.
• Mizzî, Ebü’l-Haccâc Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdirrahmân b. Yûsuf el-Mizzî. Tehẕîbü’l-Kemâl fî esmâʾi’r-ricâl. thk. Beşşâr ‘Avvâd Ma‘rûf. 35 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1992/1413.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî en-Nîsâbûrî. Kitâbü’t-Temyîz. thk. Muhammed Mustafa el-A‘zamî. Suudi Arabistan: Mektebetü'l-Kevser, 3. Baskı, 1989/1410.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Tehẕîbü’l-esmâʾ ve’l-luġāt. 4 Cilt. Lübnan: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts. Ṣan‘ânî, Ebû Bekir Abdurrezzâk b. Hemmâm. el-Muṣannef. thk. Merkezü’l-Buhûs ve Tekniyyetü’l-Ma‘lûmât. 10 Cilt. Kahire: Dârü't-Te’ṣîl, 2. Baskı, 2013/1437.
• Sehârenpûrî, Ḫalîl Ahmed b. Mecîd. Bezlü’l-mechûd fî ḥalli Süneni Ebî Dâvûd. thk. Muhammed Zekeriyyâ el-Kandehlevî. 14Cilt. Beyrut: Dâru’l-Beşâiri’l-‘İlmiyye, 2006.
• Seḫâvî, Şemseddin Muhammed b. Abdurrahman. et-Tuḥfetü’l-laṭîfe fî târîḫi’l-Medîneti’ş-şerîfe. 9 Cilt. Medine: Araştırma ve İncelemeler Merkezi, 2015/1437.
• Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs. el-Ümm. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2. Basım, 1990/1410.
• Ṭaberânî, Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb b. Mütîr el-Lahmî eş-Şâmî, Ebû’l-Kasım. el-Muʿcemü’l-kebîr, thk. Hamdi b. Abdülmecîd es-Selfî. 25 Cilt. Kahire: Mektebetü İbn Teymiye, 2. Baskı, 2009/1432.
• Ṭaberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr et-Ṭaberî. el-Münteḫab min Ẕeyli’l-Müẕeyyel. Beyrut: Müessesetü’l-A‘lemî li’l-Maṭbû‘ât, 2010/1431.
• Ṭayâlisî, Ebu Dâvûd Süleymân b. Dâvûd b. el-Cârûd. Müsned-i Ebî Dâvûd et- Ṭayâlisî. thk. Muhammed b. Abdilmuḥsin el-Türki. 4 Cilt. Mısır: Daru Hacer, 1999/1419.
• Tirmiẕî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ et-Tirmiẕî. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ (Sünenü’t-Tirmiẕî). thk. Beşşâr ‘Avvâd Ma‘rûf. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1996/1417.
• Ṭuleyṭilî, İbnü'l-Emin Ebû İsḥâk İbrâhîm. el-İstidrâk ‘alâ’l-İstî‘âb. thk. Ḥannân el-Ḥaddâd. 2 Cilt. Fas: Vakıflar ve İslâmî İşler Bakanlığı, 2008/1429.
• Ünal, Yavuz. “Rükâne b. Abdüyezîd”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 35/285. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
• Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân et-Türkmânî el-Fârikī. Mîzânü’l-iʿtidâl fî naḳdi’r-ricâl. thk. Alî Muhammed el-Bicâvî. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife li’ṭ-Tabâ‘a ve’n-Neşr, 1963/1382.
• Zübeyrî, Ebû Abdillah el-Muṣ‘ab b. Abdillah b. el-Muṣ‘ab. Nesebü Ḳureyş. nşr. E. Léfi-Provensal. Kahire: Dâru’l-Ma‘ârif, 3. Baskı, ts.