CRITIC TEMELLİ EDAS YÖNTEMİ İLE HAVAYOLU İŞLETMELERİNDE PERFORMANS ÖLÇÜMÜ UYGULAMASI

Yıl 2019, , 157 - 174, 26.04.2019

Kasım Kiracı , Mahmut Bakır

https://doi.org/10.30794/pausbed.421992

Cited By: 34

Öz

Bu çalışmanın amacı havacılığa özgü
ölçüm göstergeleri kullanılarak, havayolu şirketlerinin küresel finans krizi
öncesi ve sonrası performansının çok kriterli karar verme yöntemleri
aracılığıyla incelenmesidir. Bu kapsamda 13 havayolu şirketinin 2005-2012 dönemi
performansı incelenmiştir. Çalışmada kullanılan kriterlerin önem düzeylerinin
tespit edilmesi amacıyla CRITIC yöntemi, havayolu firmalarının performanslarına
göre sıralanmasında ise EDAS yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları,
havayolu şirketlerinin küresel finans krizinden, kriz sonrası yıllarda (2010-2012)
bile etkilendiğini göstermektedir. Bulgular aynı zamanda, havayolu şirketleri
açısından finans krizinin olumsuz etkilerinin en fazla hissedildiği yılın 2010
olduğunu ortaya koymaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Havayolları, Küresel finans krizi, CRITIC yöntemi, EDAS yöntemi

Kaynakça

• Adalı, E. A., & Işık, A. T. (2017). Critic and Maut Methods for the Contract Manufacturer Selection Problem. European Journal of Multidisciplinary Studies, 5(1), 93-101.
• Çakır, S., & Perçin, S. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü. Ege Akademik Bakış, 13(4), 449-459.
• Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The CRITIC method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770.
• Gao, R., Nam, H. O., Ko, W. I., & Jang, H. (2017). National Options for a Sustainable Nuclear Energy System: MCDM Evaluation Using an Improved Integrated Weighting Approach. Energies(10), 1-24.
• Ghorabaee, M. K., Amiri, M., Zavadskas, E. K., & Antucheviciene, J. (2018). A new hybrid fuzzy MCDM approach for evaluation of construction equipment with sustainability considerations. Archives of Civil and Mechanical Engineering, 18, 32-49.
• Ghorabaee, M. K., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Turskis, Z., & Antucheviciene, J. (2017). A new hybrid simulation-based assignment approach for evaluating airlines with multiple service quality criteria. Journal of Air Transport Management(63), 45-60.
• Ghorabaee, M. K., Zavadskas, E. K., Amiri, M., & Turskis, Z. (2016). Extended EDAS Method for Fuzzy Multi-criteria Decision-making: An Application to Supplier Selection. International Journal of Computers Communications & Control, 11(3), 358-371.
• Ghorabaee, M. K., Zavadskas, E. K., Olfat, L., & Turskıs, Z. (2015). Multi-Criteria Inventory Classification Using a New Method of Evaluation Based on Distance from Average Solution (EDAS). INFORMATICA, 26(3), 435-451.
• Hsu, L.-C., Ou, S.-L., & Ou , Y.-C. (2015). A Comprehensive performance evaluation and ranking methodology under a sustainable development perspective. Journal of Business Economics and Management, 16(1), 74-92.
• IATA. (2017). World Air Transport Statistics . IATA.Kahraman, C., Ghorabaee, M. K., Zavadskas, E. K., Onar, S. C., Yazdani, M., & Oztaysi, B. (2017). Intuitionistic fuzzy EDAS method: an application to solid waste disposal site selection. Journal of Environmental Engineering and Landscape Management, 25(1), 1-12.
• Karaman, R. (2008). İşletmelerde Performans Ölçümünün Önemi ve Modern Bir Performans Ölçme Aracı Olarak Balanced Scorecard. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(16), 411-427.
• Kazan, H., & Özdemir, Ö. (2014). Fınancıal Performance Assessment of Large Scale Conglomerates Via TOPSIS and CRITIC Methods. International Journal of Management and Sustainability, 3(4), 203-224.
• Kılıç, O., & Çerçioğlu, H. (2016). TCDD İltisak Hatları Projelerinin Değerlendirilmesinde Uzlaşık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Uygulaması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 31(1), 211-220.
• Korul, V., & Küçükönal, H. (2003). Türk Sivil Havacılık Sisteminin Yapısal Analizi. Ege Academik Bakış, 3(1), 24-38.
• Madić, M., & Radovanović, M. (2015). Ranking of Some Most Commonly Used Non-Traditional Machining Process Using ROV and CRITIC Methods. U.P.B. Sci. Bull., Series D, 77(2), 193-204.
• Mardani, A., Jusoh, A., Nor, K. M., Khalifah, Z., Zakwan, N., & Valipour, A. (2015). Multiple criteria decision-making techniques and their applications-a review of the literature from 2000 to 2014. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 28(1), 516-571.
• Murphy, G. B., Trailer , J. W., & Hill, R. C. (1996). Measuring performance in entrepreneurship research. Journal of Business Research, 36(1), 15-23.
• Orakçı, E., & Özdemir, A. (2017). Telafi Edici Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Türkiye ve AB Ülkelerinin İnsani Gelişmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(1), 61-74.
• Önder, G. (2012). Yoğun Bakım Hemşirelerinin İş Tatminine Etki Eden Faktörlerin Önem Derecelerinin Belirlenmesi.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rostamzadeh, R., Ghorabaee, M. K., Govindan, K., Esmaeili, A., & Nobar, H. B. (2018). Evaluation of sustainable supply chain risk management using an integrated Fuzzy TOPSIS-CRITIC approach. Journal of Cleaner Production(175), 651-669.
• Trinkūnienė, E., Podvezko, V., Zavadskas, E. K., Jokšienė, I., Vinogradova, I., & Trinkūnas, V. (2017). Evaluation of quality assurance in contractor contracts by multi-attribute decision-making methods. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 30(1), 1152-1180.
• Tütek, H. H., Gümüşoğlu, Ş., & Özdemir, A. (2012). Sayısal yöntemler: yönetsel yaklaşım (6. b.). İstanbul: Beta Basım Yayın.Ulutaş, A. (2017). EDAS Yöntemi Kullanılarak Bir Tekstil Atölyesi İçin Dikişi Makinesi Seçimi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 169-183.
• Ünlü, U., Yalçın, N., & Yağlı, İ. (2017). Kurumsal Yönetim ve Firma Performansı: TOPSIS Yöntemi ile BIST 30 Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 63-81.
• Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision-making. Ukio Technologinis ir Ekonominis Vystymas, 16(2), 159-172.