Araştırma Makalesi
FİNANSAL PERFORMANS İLE PAY SENEDİ GETİRİSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BÜTÜNLEŞİK CRITIC VE MABAC ÇKKV TEKNİKLERİYLE ÖLÇÜLMESİ: BORSA İSTANBUL ÇİMENTO SEKTÖRÜ FİRMALARI ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA
Öz
Bu çalışmanın amacı, bütünleşik CRITIC ve MABAC yöntemleri ile BİST çimento sektörü firmalarının seçilen göstergeler açısından performansını analiz etmektir. Çalışmada çimento firmalarının 2014- 2018 yılına ait verileri çok kriterli karar verme yöntemleriyle incelenmiştir. CRITIC yöntemi sonuçlarına göre söz konusu firmalar için en önemli performans kriterinin yıllara göre değişkenlik gösterdiği tespit edilmiştir. Buna ilaveten MABAC yöntemine göre ADANA, ADBGR ve KONYA firmaları finansal açıdan en başarılı üç firma olmasına karşın pay senedi getirili sıralamasında ise ADNAC, ADANA ve ADBGR firmalarının en başarılı üç firma olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, çalışmada MABAC performans sıralaması ile getiri sıralaması arasında herhangi anlamlı ilişkinin olup olmadığı Spearman korelasyon analizi ile incelenmiştir. Korelasyon analizi bulgularına göre önerilen MABAC performans sıralaması ile getiril sıralaması arasında pozitif ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki mevcuttur.
Anahtar Kelimeler
Finansal Performans Borsa İstanbul (BİST) Pay Senedi Getirisi Çimento Sektörü CRITIC MABAC
Kaynakça
- Akbulut, O. Y. (2019). CRITIC ve EDAS yöntemleri ile İş Bankası'nın 2009-2018 Yılları Arasındaki Performansının Analizi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 249-263.
- Akbulut, R., ve Rençber, Ö. F. (2015). Veri Zarflama ve Lojistik Regresyon Analizi ile Çimento İşletmelerinde Finansal Performansa Dayalı Etkinliklerin Değerlendirilmesi. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 7(3), 123-135.
- Alenjagh, R. S. (2015). Performance Evaluation and Ranking of İnsurance Companies in Tehran Stock Exchange by Financial Ratios Using ANP and PROMETHEE, European Online Journal of Natural and Social Sciences, 2(3), 3478-3486.
- Alimohammadlou, M. & Mohammadi, S. (2016). Evaluating the Productivity using Malmquist Index Based on Double Frontiers Data”, Social and Behavioral Sciences, 230: 58-66.
- Alimohammadlou, M., & Bonyani, A. (2017). A Novel Hybrid MCDM Model for Financial Performance Evaluation in Iran’s Food Industry. Accounting and Financial Control, 1(2), 38-45.
- Anthony, P., Behnoee, B., Hassanpour, M., & Pamucar, D. (2019). Financial Performance Evaluation of Seven Indian Chemical Companies. Decision Making: Applications in Management and Engineering, 2(2), 81-99.
- Arıöz, Ö. & Yıldırım, K. (2012). Türkiye’de Çimento Sektöründeki Belirsizlikler ve Türk Çimento Sektörünün SWOT Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(32), 179-190.
- Atukalp, M. E. (2019). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Finansal Performansının Analizi. Journal of Accounting & Finance, (81), 213-230.
- Çakir, S. ve Perçin, S. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü. Ege Akademik Bakış Dergisi, 13(4), 449-459.
- Çanakçıoğlu, M. (2019). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-EATWİOS Bütünleşik Yaklaşımı ile Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. Journal of Yaşar University, 14(56), 407-421.
- Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining Objective Weights in Multiple Criteria Problems: The CRITIC method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770.
- Dumanoğlu, S. (2010). İMKB'de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performansının TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), 323-339.
- Eleren, A. (2007). İMKB’ye Kayıtlı Çimento İşletmelerinin Finansal Tablolarının Bulanık Mantık Yaklaşımı ile Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 9(1), 141-153.
- Eravcu, E. T. ve Torun T. (2018). Çok Boyutlu Performans Değerlendirme Aracı Olarak Balanced Scorecard Modelinin Çimento Sektöründe Kullanılması. Dokuz Eylul University Journal of Graduate School of Social Sciences, 20(4), 523-557.
- Ertuğrul, İ., & Karakaşoğlu, N. (2009). Performance Evaluation of Turkish Cement Firms with Fuzzy Analytic Hierarchy Process and TOPSIS Methods. Expert Systems with Applications, 36(1), 702-715.
- Esbouei, S. K., & Ghadikolaei, A. S. (2013). Applying FAHP and COPRAS Methods for Evaluating Financial Performance. International Journal of Managment, IT and Engineering, 3(11), 10-22.
- Esbouei, S. K., Ghadikolaei, A. S., & Antucheviciene, J. (2014). Using FANP And Fuzzy VIKOR For Ranking Manufacturing Companies Based On Their Financial Performance. Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research, 48(3), 141-162.
- Gao, R., Nam, H. O., Ko, W. I., & Jang, H. (2017). National Options for A Sustainable Nuclear Energy System: MCDM Evaluation Using An İmproved İntegrated Weighting Approach. Energies, 10(12), 1-24.
- Gerek, İ. H., Erdiş, E., ve Yakut, E. (2012). Finansal Performansa Dayalı Etkinlik Ölçümü: Çimento Sektörü Uygulaması. Engineering Sciences, 7(1), 311-321.
- Gigović, L., Pamučar, D., Božanić, D. ve Ljubojević, S. (2017). Application of the GIS-DANP-MABAC Multi-Criteria Model for Selecting the Location of Wind Farms: A Case Study of Vojvodina, Serbia”, Renewable Energy, 103, 501-521.
- Güleç, Ö. F., & Özkan, A. (2018). Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ile Finansal Performansın Değerlendirilmesi: BİST Çimento Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe Denetime Bakış, (54), 77-96.
- Işık, Ö. (2019). Türkiye'de Hayat Dışı Sigorta Sektörünün Finansal Performansının CRITIC Tabanlı TOPSIS ve MULTIMOORA Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Business & Management Studies: An International Journal, 7(1), 542-562.
- Kazan, H., & Özdemir, O. (2014). Financial Performance Assessment of Large-Scale Conglomerates Via TOPSIS And CRITIC Methods. International Journal of Management and Sustainability, 3(4), 203-224.
- KIZIL, E. Borsada İşlem Gören Şirketlerin Finansal Performansları ile Borsa Performansları Arasındaki İlişki: BİST Taş, Toprak Endeksindeki Çimento Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1(1), 47-63.
- Kiracı, K. ve Bakır, M. (2018). CRITIC temelli EDAS Yöntemi ile Havayolu İşletmelerinde Performans Ölçümü Uygulaması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 157-174.
- Milosavljević, M., Bursać, M. ve Tričković, G. (2018). Selection of The Railroad Container Terminal in Serbia Based on Multi Criteria Decision-Making Methods, Decision Making: Applications in Management and Engineering, 1(2), 1-15.
- Pamučar, D. ve Ćirović, G. (2015). The Selection of Transport And Handling Resources in Logistics Centers Using Multi-Attributive Border Approximation Area Comparison (MABAC), Expert Systems with Applications, 42(6), 3016-3028.
- Pamučar, D., Petrović, I. ve Ćirović, G. (2018). Modification of the Best– Worst and MABAC methods: A novel approach based on interval- valued fuzzy-rough numbers, Expert Systems with Applications, 91, 89-106.
- Raikar, A. V. (2018). An Analytical Study of the Cement Sector and Selected Cement Companies in India by using Multi Criteria Decision Making (MCDM) Technique of Analytic Hierarchy Process (AHP) and VIKOR. International Journal of Research in Management, Economics and Commerce, 8(5), 1-11.
- Rekabet Kurumu [RK] (2016). Çimento Sektör Araştırması (Haziran 2016). http://www.rekabet.gov.tr/Dosya/sektor-raporlari/12-cimento-sektor-raporu-pdf (29.01.2020).
- Rezaie, K., Ramiyani, S. S., Nazari-Shirkouhi, S. & Badizadeh, A. (2014). Evaluating Performance of Iranian Cement Firms Using An İntegrated Fuzzy AHP–VIKOR Method, Applied Mathematical Modelling, 38, 5033-5046.
- Saygılı, E. E., & Şahin, Y. (2018). Finansal Performans ile Hisse Senedi Yatırımcı Kararları Arasındaki İlişki: BIST Çimento Sektöründe TOPSIS Uygulaması. Izmir Democracy University Social Sciences Journal, 1(1), 16-45.
- Shaverdi, M., Ramezani, I., Tahmasebi, R., & Rostamy, A. A. A. (2016). Combining Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS with Financial Ratios to Design A Novel Performance Evaluation Model. International Journal of Fuzzy Systems, 18(2), 248-262.
- Şenol, Z. ve Ulutaş, A. (2018). Muhasebe Temelli Performans Ölçümleri ile Piyasa Temelli Performans Ölçümlerinin CRITIC ve ARAS Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55(641), 83-102.
- T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Çimento Sektörü Raporu [STBÇSR], 2018, http://satso.org.tr/DownloadFile.ashx?o=af72d3938fc147e2beaa3a3b51439c68eb4c1866aaa442908a52489f88cf1c9a&bk=1. (29.01.2020).
- Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası A.Ş. [TSKB]- (2018). Sektörel Görünüm: İnşaat, Çimento Seramik (Mayıs 2018), http://www.tskb.com.tr/i/content/3540_1_Sekt%C3%B6rel%20G%C3%B6r%C3%BCn%C3%BCm_%C4%B0n%C5%9Faat%20%C3%87imento%20ve%20Seramik%20(May%C4%B1s).pdf (29.01.2020).
Toplam 36 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Siyaset Bilimi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Haziran 2020 |
| Kabul Tarihi | 21 Nisan 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |