Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi: İnsani Gelişim Endeksi Etkili mi?

Yıl 2018, Sayı: 31, 189 - 201, 13.04.2018

Mustafa Kemal Beşer , Hakan Acaroğlu , Mustafa Güllü

https://doi.org/10.30794/pausbed.414814

Cited By: 1

Öz

Ülkelerin ekonomik büyümeleri ile
çevre kirliliği arasındaki ilişki son yıllarda birçok araştırmanın konusu
olmuştur.  Bu araştırmalarda gelir
seviyesinin bir eşik değerine kadar artmasıyla çevre kirliliğinin artacağı ve o
eşik değerinin geçilmesiyle çevresel kirliliğin azalacağı varsayılan Çevresel
Kuznets Eğrisi (ÇKE) hipotezinin varlığı araştırılmıştır. Bu çalışmada 170
ülkenin 1990-2013 dönemi için çevresel bozulma ile ekonomik büyüme arasındaki
ilişki panel regresyon yöntemi ile incelenmektedir. Ülkeler İnsani Gelişim Endeksi
(İGE) değerlerine göre çok yüksek, yüksek, orta ve düşük İGE’ye sahip ülkeler
olarak dört kategoriye ayrılarak analiz edilmiştir ve her ülke grubunun ÇKE eşik
değerleri karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgular CO₂ emisyonunun insani
gelişmişlik düzeyinden bağımsız olduğu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Kuznets Eğrisi, CO2 Emisyonu, İnsani Gelişim Endeksi

Kaynakça

• Acaravci, A. ve Akalin, G. (2017). “Environment–Economic Growth Nexus: A Comparative Analysis of Developed and Developing Countries”, International Journal of Energy Economics and Policy, 7/5, 34-43. Akın, C.S. (2014). “Kurumsal Kalitenin Çevre Üzerine Olan Etkileri: BRICS Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama”. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6/2, 1-8. Akyıldız, B. (2008). Çevresel Etkinlik Analizi: Kuznets Eğrisi Yaklaşımı, (Doctoral dissertation, DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü). Arı, A. ve Zeren, F. (2011). “CO2 Emisyonu ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Analizi”, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18/2, 37-47. Artan, S., Hayaloğlu, P. ve Seyhan, B. (2015). “Türkiye’de Çevre Kirliliği, Dışa Açıklık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13/1, 308-325. Aslan, F. (2010). İktisadi Büyümenin Ekolojik Sınırları ve Kalkınmanın Sürdürülebilirliği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı Y.L. Tezi, Ankara. Aytun, C. (2014a). “Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi: Panel Veri Analizi”, Akademik Bakış Dergisi, 44/1, 1-14. Aytun, C. (2014b). “Gelişen Ekonomilerde Karbondioksit Emisyonu, Ekonomik Büyüme ve Eğitim Arasındaki İlişki: Panel Veri Analizi”, International Journal of Social Science, 27, 339-352. Azam, M. ve Khan, A.Q. (2016). “Testing the Environmental Kuznets Curve Hypothesis: A Comparative Empirical Study for Low, Lower Middle, Upper Middle and High Income Countries”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 63, 556-567. Başar, S. ve Temurlenk, M.S. (2007). “Çevreye Uyarlanmış Kuznets Eğrisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21/1, 1-12. Bozkurt, C. ve Okumuş, İ. (2015). “Türkiye’de Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi, Ticari Serbestleşme ve Nüfus Yoğunluğunun CO2 Emisyonu Üzerindeki Etkileri: Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12/32, 23-35. Copeland, B.R. ve Taylor, M.S. (2004). “Trade, Growth and the Environment”, Journal of Economic Literature, 42, 7-71. Çınar, S., Yılmazer M. ve Fazlılar T.A. (2012). “Kirlilik Yaratan Sektörlerin Ticareti ve Çevre: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Karşılaştırması”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13, 212-216. Dam, M.M., Karakaya, E. ve Bulut, Ş. (2014). “Çevresel Kuznets Eğrisi ve Türkiye: Ampirik Bir Analiz”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Özel Sayı, 85-95. Dinda, S. (2004). “Environmental Kuznets Curve Hypothesis: a Survey”, Ecological Economics, 49/4, 431-455. Erataş, F. ve Uysal, D. (2014). “Çevresel Kuznets Eğrisi Yaklaşımının “BRICT” Ülkeleri Kapsamında Değerlendirilmesi”, İktisat Fakültesi Mecmuası, 64/1, 1-25. Ergün, S. ve Polat, M.A. (2015). “OECD Ülkelerinde CO2 Emisyonu, Elektrik Tüketimi ve Büyüme İlişkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 45, 115-141. Erol, E., Erataş, F. ve Hayriye B.N. (2013). “Çevresel Kuznets Eğrisi’nin Yükselen Piyasa Ekonomilerindeki Geçerliliği: Panel Veri Analizi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of Academic Social Science,1/1, 400-415. Görmez, K. (2010). Çevre Sorunları, Geliştirilmiş 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Grossman, G. M. ve Krueger, A. B. (1991). “Environmental Impacts of the North American Free Trade Agreement”, NBER. Working Paper, 3914, 13-56. Grossman, G. M. ve Krueger, A. B. (1995). “Economic Growth and the Environment”, The Quarterly Journal of Economics, 110/2, 353-377. Gündüz, H. İ. (2014). “Çevre Kirliliği ile Gelir Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Panel Eşbütünleşme Analizi ve Hata Düzeltme Modeli”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 36/1, 409-423. Günsoy, G. (2005). “İnsani Gelişme Kavramı ve Sağlıklı Yaşam Hakkı”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1/2, 35-52. Güriş, S. ve Tuna, E. (2011). “Çevresel Kuznets Eğrisi'nin Geçerliliğinin Panel Veri Modelleriyle Analizi”, Trakya University Journal of Social Science, 13/2, 173-189. Karaca, C. (2012). “Ekonomik Kalkınma ve Çevre Kirliliği İlişkisi: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Ampirik Bir Analiz”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21/3, 139-156. Kaufmann, R.K., Davidsdottir, B., Garnham, S. ve Pauly, P. (1998). “The Determinants of Atmospheric SO2 Concentrations: Reconsidering the Environmental Kuznets Curve” Ecological Economics, 25/2, 209-220. Koçak, E. (2014). “Türkiye'de Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Geçerliliği: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 2/3, 62-73. Kuznets, S. (1955). “Economic Growth and Income Inequality”, The American Economic Review, 45/1, 1-28. Lau, L.S., Choong, C.K. ve Eng, Y.K., (2014). “Investigation of the Environmental Kuznets Curve for Carbon Emissions in Malaysia: Do Foreign Direct Investment and Tradematter?”, Energy Policy, 68, 490-497. Lean, H. H. ve Smyth, R. (2010). “CO2 Emissions, Electricity Consumption and Output in ASEAN”, Applied Energy, 87/6, 1858-1864. Lebe, F. (2016). “Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi: Türkiye için Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17/2, 177-194. Martinez Z.I. ve Bengochea M.A. (2004). “Pooled Mean Group Estimation of an Environmental Kuznets Curve for CO2” , Economics Letters, 82/1, 121-126. Panayotou T. (1995). Environmental Degradation at Different Stages of Economic Development, in: I. Ahmed and J. A. Doeleman (eds.) Beyond Rio: The Environmental Crisis and Sustainable Livelihoods in the Third World, MacMillan, London. Panayotou, T. (1993). “Empirical Tests and Policy Analysis of Development, ILO Technology and Employment Programme” Working Paper, WP238, 1-42. Panayotou, T. (1997). “Demystifying the Environmental Kuznets Curve: Turning a Black Box into a Policy Tool”, Environment and Development Economics, 2, 383-399. Pao, H.T. ve Tsai, C.M. (2011). “Modeling and Forecasting the CO2 Emissions, Energy Consumption and Economic Growth in Brazil”, Energy, 36, 2450-2458. Saatçi, M. ve Dumrul, Y. (2011). “Çevre Kirliliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisinin Türk Ekonomisi için Yapısal Kırılmalı Eş-Bütünleşme Yöntemiyle Tahmini”, Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37, 65-86. Sahli, I. ve Rejeb, J.B. (2015). “The Environmental Kuznets Curve and Corruption in the Mena Region”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195, 1648-1657. Selden, T.M. ve Song, D. (1994). “Environmental Quality and Development: Is there a Kuznets Curve for Air Pollution Emissions?”, Journal of Environmental Economics and Management, 27/2, 147-162. Shafik, N. ve Bandyopadhyay, S. (1992) . “Economic Growth and Environmental Quality: Time Series and Cross-Country Evidence”, Background Paper for the World Development Report. The World Bank, Washington, DC. Stern, D.I. (2004). “The Rise and Fall of the Environmental Kuznets Curve”, World Development, 32/8, 1419-1439. Suri, V. ve Chapman, D. (1998). “Economic Growth, Trade and Energy: Implications for the Environmental Kuznets Curve”, Ecological Economics, 25/2, 195-208. Şahinöz, A. ve Fotourehchi, Z. (2013). “Çevresel Kuznets Eğrisi: İndirgenmiş ve Ayrıştırılmış Modellerle Ampirik Bir Analiz”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31/1, 199-224. Tokatlıoğlu, I. ve Atan, M. (2007). “Türkiye'de Bölgeler Arası Gelişmişlik Düzeyi ve Gelir Dağılımı Eşitsizliği: Kuznets Eğrisi Geçerli mi?”, Ekonomik Yaklaşım, 18/65, 25-58. Topuz, S.G. ve Dağdemir, Ö. (2016). “Ekonomik Büyüme ve Gelir Eşitsizliği İlişkisi: Kuznets Ters-U Hipotezinin Geçerliliği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11/3, 115-130. Torras, M. ve Boyce, J.K. (1998). “Income, Inequality and Pollution: A Reassessment of the Environmental Kuznets Curve”, Ecological Economics, 25/2, 147-160. UNDP(2015). Human Development Report, http://hdr.undp.org/en/2015-report/download (Erişim: 21.02.2017) Wang, S.S., Zhou, D.Q., Zhou, P. ve Wang, Q.W. (2011). “CO2 Emissions, Energy Consumption and Economic Growth in China: A Panel Data Analysis”, Energy Policy, 39/9, 4870-4875. Yurttagüler, İ., ve Kutlu, S. (2017). “Çevresel Kuznets Eğrisi’nin Ekonometrik Bir Analizi: Türkiye Örneği”, Alphanumeric Journal, 5/1, 115-126.