Asabiye Kavramı Işığında Türklerin Sufileşmesi Ve Tarikatlar

Yıl 2018, Sayı: 33, 363 - 370, 25.10.2018

Utku Aybudak

https://doi.org/10.30794/pausbed.426022

Öz

Türklerin İslamiyet'i kabulü, hem İslam hem de Dünya tarihi açısından son derece önemli sonuçları olan bir gelişmedir. Orta Asya'nın göçebe ve savaşkan halkı, Müslüman olduktan sonra tarihi etkileyecek devletler kurmuşlardır. Bu çalışmada Türklerin Müslüman olma süreci üzerinde durulacaktır. Bölge insanının İslamiyet öncesi inançları, bu inançlardaki mistik öğelerin İslamlaşma sürecine ve biçimine etkileri değerlendirilecektir. Bu değerlendirmede İbn Haldun'un asabiye kavramı analiz verisi olarak ele alınacaktır. İslam öncesi ve İslam sonrası dini durumun, geliştirilmesi muhtemel boylar üstü bir asabiye inancı açısından işlevselliği ve sürdürülebilirliği mukayeseli şekilde tartışılacaktır. Aynı zamanda Türklerin Sünnilik ve sufilik ekseninde İslamlaşmasının, yöneldikleri mülke etkisine de değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Şamanizm, Türkler, İslamlaşma, Tarikat, Asabiye

Kaynakça

• Aybudak, Utku. (2014). Nakşibendiliğin Politik Evrimi ve İskenderpaşa Cemaati, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Black, Antony. (2010). Siyasal İslam Düşüncesi Tarihi Peygamberden Bugüne, (Çev. Hamit Çalışka), Dost Kitabevi, Ankara. Cahen, Claud (2008). Türkler Nasıl Müslüman Oldular, (Çev. Nurer Uğurlu), Örgün Yayınevi, İstanbul. Cahen, Claud (1968). Pre-Ottoman Turkey, Taplinger Publishing, New York. Cahun, Leonard (2006). Asya Tarihine Giriş, (Çev. Sabit İ. Kaya), Seç Yayınları, İstanbul. Danişmend, İ. Hakkı (1998). Türk Irkı Niçin Müslüman Oldu, Milli Ülkü Yayınevi, Konya. Elliade, Mircea (2006). Şamanizm, (Çev. İsmet Birkan), İmge Kitabevi, Ankara. Findley, Carter (2008). Dünya Tarihinde Türkler, (Çev. Ayşen Anadol), Kitap Yayınevi, İstanbul. Gellner, Ernest (1984). Muslim Society, Cambridge University Press, New York. Gibb, H. A. Roskeen (1923). Arab Conquests in Central Asia, Oxford University Press, London. Gökbulut, Süleyman (2007). "İlim Tasniflerinde Tasavvufun Yeri", Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, 19, 245-264. Haldun, İbn (2004). Mukaddime, (Çev. Halil Kendir), İmaj Basımevi, Ankara. Hassan, Ümit (1977). İbn Haldun'un Metodu ve Siyaset Teorisi. Sevinç Matbaası, Ankara. Kljastornyj, Sergej ve Livsic Vladimir (1972). "The Sogdian Inscriptions Of Bugut Revised". Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, 26, 69-102 Köprülü, Fuat (2006). Türkiye Tarihi Anadolu İstilasına Kadar Türkler,. Akçağ Yayınları, Ankara. Kurtoğlu, Zerrin (1999). İslam Düşüncesinin Siyasal Ufku,. İletişim Yayınları, İstanbul. Perrin, Michael (2001). Şamanizm,. (Çev. Bülent Arıbaş), İletişim Yayınları, İstanbul. Roux, J. Paul (1989). Türklerin Tarihi, (Çev. Galip Üstün), Milliyet Yayınları, İstanbul. Roux, J. Paul (2002). Türklerin ve Moğolların Eski Dini, (Çev. Aykut Kazancıgil), Kabalcı Yayınevi, İstanbul. Şeker, Fatih (2011a). Selçuklu Türklerinin İslam Tasavvuru,. Dergah Yayınları. İstanbul. Şeker, M. Fatih (2011b). Türk Düşünce Tarihi Açısından Kutadgu Bilig,.Dergah Yayınları, İstanbul. Şeşen, Ramazan (1998). İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri,.Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara. Turan, Osman (2010). Selçuklular Zamanında Türkiye,.Ötüken Neşriyat, İstanbul. Yıldız, H. Dursun (2000). İslamiyet ve Türkler. Yeni Zaman Yayınevi, İstanbul. Yılmaz, Kamil (2012). Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, Ensar Neşriyat, İstanbul.