T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NA BAĞLI ÖZEL MÜZELERDE ÇALIŞAN MÜZE UZMANLARININ KÜLTÜREL ÇEŞİTLİLİĞE YAKLAŞIMLARI

Yıl 2019, Sayı: 35, 53 - 63, 26.04.2019

Ceren Karadeniz Eren Can Aybek

https://doi.org/10.30794/pausbed.457729

Cited By: 1

Öz

Kültürün tanımı ve kullanımı her
disiplinin bu kavramla ne anlatmak istediğine ve bu kavramı nasıl kullandığına
göre değişse de, en yaygın tanımıyla kültür, bilgi, inanç, sanat, ahlak, hukuk,
örf ve adetlerden ve insanın toplumum bir üyesi olarak elde ettiği
yeteneklerden oluşmuş karmaşık bir bütün; insanoğlunun ihtiyaçlarını gidermek
amacıyla meydana getirdiği maddi ve manevi unsurların tamamıdır. Bu karmaşık
bütünde toplumun çeşitlilik içeren bileşenleri önemli roller üstlenerek “kültürel
çeşitlilik” kavramını gündeme getirmektedir. Kültürel çeşitlilik, kültürün
inanç, kimlik, değer, dil, din, yaşam biçimi, sanat, demografik unsurlar vb.
bileşenlerindeki farklılıkları “zenginlik” olarak değerlendirerek, kendi inanç
ve uygulama sistemlerine göre yaşayan bilinçli ve iyi örgütlenmiş toplulukları
kapsayan ve bu toplulukları güçlendirerek tanımayı destekleyen bir yaklaşımdır.
Çağdaş müzeler, postmodernizmin ve “yaşayan müze” yaklaşımının etkisiyle
toplumla ve geçmişle yüzleşen, koleksiyonları yorumlayan, demokratik, insan
haklarına saygılı ve çoğulcu bir kuruluş olma çabasındadır. Nesneden çok,
“insan için var olma” amacındaki müzeler toplumsal dışlama ve ötekileştirme
söylemlerini ortadan kaldırmak için postmodernizmin de etkisiyle kültürel çeşitliliğe
vurgu yapmaktadır. Bu bağlamda birlikte yaşama platformu oluşturma amacına
odaklanan ve önyargı, ayrımcılık ve ırkçılık gibi sorunları gidermek için
çalışmalar yapan müzeler, Kültürel Çeşitlilik Evrensel Bildirgesi ve Kültürel
İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi’nden hareketle
koleksiyonlarını kültürel çeşitlilik yaklaşımıyla yönetmekte; sergi
tasarımlarını, eğitsel etkinliklerini ve tanıtım çalışmalarını bu doğrultuda
planlamaktadır. Bu gelişmelerden hareketle T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na
bağlı özel müzelerin toplumsal işlevleri çerçevesinde kültürel çeşitliliği
gündeme getirdikleri müzecilik çalışmaları gerçekleştirdikleri izlenmiştir. Bu
çalışma, müzecilikte kültürel çeşitliliğe ilişkin güncel uygulama örnekleri
bağlamında Türkiye’deki özel müzelerin kültürel çeşitlilik olgusuna bakışını
incelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel çeşitlilik, kültürlerarasılık, kültürel miras, müze

Kaynakça

• Ambrose, T., & Paine, C. (2006). Museum basics. (2nd ed.). London: Routledge.
• Barry, B. (2001). Culture and equality: an egalitarian critique of multiculturalism. Cambridge: Polity Press.
• Boyraz, B. (2012). İletişim bağlamında müze teknolojileri ve müzelerde enformasyon. Dokuz Eylül Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(2), 23-33.
• Crooke, E. (2007). Museums and community. London: Routledge.
• Crowley, K., & Callanan, M. (1998). Describing and supporting collaborative scientific thinking in parent-child interactions. Journal of Museum Education, 23, 12-17.
• Falk, J. & Dierking, L. (2002). Lessons without limit: How free-choice learning is transforming education. Walnut Creek, CA: AltaMira Press
• Falk, J., H. (2009). Identity and the museum visitor experience. United Kingdom: Left Coast Press.
• Harrison, D., J. (2005). Ideas of museums in the 1990s. In George Corsane (Ed.), Heritage, museums and galleries: An introductory reader (p.38-53). London: Routledge.
• Harvey, D. (2014). Postmodernliğin durumu. 7. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları.
• Hein, E., G. (2001). Constructivism: more than meaning making, Museological Review, 7, 1-17.
• Hudson, S., & Ritchie, R., J. (2006). Promotoing destinations via film tourism: An empirical identification of supporting marketing initiatives. Journal of Travel Issues, 44(4), 387-396.
• İnsel, A. (2006). Çokkültürlülük, milliyetçilik, özgürlük, Radikal İki, 5-6.
• Jameson, F. (2011). Postmodernizm ya da geç kapitalizmin kültürel mantığı. Ankara: Nirengikitap.
• Padmini, S. (2009). Representation and relevance: how museums display diversity. In Rainer Ohliger, (Ed.), Migration in museums: narratives of diversity in Europe, (p.81-83). Berlin: Edition Network Migration in Europe.
• Parekh, B. (2002). Çokkültürlülüğü yeniden düşünmek. (Bilge Tanrıseven, çev.). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Lord, B. (2006). Foucault’s museum: difference, representation and genealogy. Museum and Society, 4(1), 11-14.
• Lord, G., D. (2007). Museums, lifelong learning and civil society. In Lord, B. (Ed.), The manuel of museum learning (p.5-9). New York: Alta Mira Press.
• Message, K. (2006). The new museum. In Mike Featherstone, Couze Venn, Ryan Bishop & John Phillips (Eds.), Theory, culture & society (p.603-605), 23 (2-3). London: SAGE Publications.
• Nunnally, J. (1967). Psychometric Methods. New York: McGraw Hill Book Co.
• Özgüven, E. İ. (2004). Psikolojik Testler. Ankara: PDRem Yayınları.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yürüşen, M. (1998). Çeşitlilikten özgürlüğe çokkültürlülük ve liberalizm. Ankara: LDT Yayınları.
• Zizek, S. (2001). Çokkültürcülük ya da çokuluslu kapitalizmin kültürel mantığı. Defter, 14 (44), 145-147.