Öz
Maddi kültürümüzün en güzel örneklerini içinde
barındıran dokumacılık sanatı, toplumun gelenek, görenek ve yaşam biçiminin
kuşaktan kuşağa aktarılmasında büyük katkı sağlamaktadır. Kuzeybatı Anadolu
dokuma merkezlerinden olan Avunya Yöresi, Çanakkale’nin Ezine, Bayramiç, Çan ve
Yenice ilçelerini içine almaktadır. Bu yöreler içinde yer alan Çan ilçesi ve
köylerinde uzun yıllar halı dokumacılığı yapılmıştır. Avunya halıları içinde
“Çan Halıları” desen ve kompozisyon özellikleri açısından ayrı bir kimlik
oluşturmaktadır. Maddi kültür değerlerimizin yaşatılmasını, yok olmaya yüz
tutmuş örneklerinin kayıt altına alınarak gelecek nesillere aktarılmasını
sağlamak için hazırlanan bu bildiride, Kuzeybatı Anadolu (Avunya) halı grubu
içinde yer alan, geçmişte yoğun olarak dokunmuş fakat günümüzde Çan Belediyesi
ve Çan Halk Eğitim Merkezi destekleri ile yaşatılmaya çalışan Çan halılarının,
1960 ve sonrasında dokunmuş yakın tarihli örneklerinin tanıtılması
amaçlanmıştır.
Çan
ilçe merkezi ve merkeze bağlı Kalburcu, Hacılar, Etili, Semedeli,
Helvacı, Karakoca, Çeltikçi, Mallı,
Dumanlı ve Kurular köylerinde saha
araştırması yapılmış, tespit edilen 60 halı teknik, renk ve kompozisyon özellikleri
açısından bilgi formları ile kayıt altına alınarak incelenmiş ve
yorumlanmıştır.
Kaynakça
- Akar, A; Keskiner, C. (1978). Türk Süsleme Sanatlarında Desen ve Motif, İstanbul;15.
- Akpınarlı, H. F. (2004). Kırım El Sanatlarının Dünü ve Bugünü. AYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 306.
- Aytaç, Ç.İ. (2001). Halı Desen Tasarımı, Ankara; 61-63.
- Başaran, F. N.; Güneş, H. (2008). Çanakkale İli Yenice İlçesi Davutköy Halılarından Örnekler, Gazi Üniversitesi I. Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri, Ankara; 47-57
- Başaran, F. N.; Kayabaşı, N. (2007). “Konya- Ereğli İlçesindeki El Dokuması Halılarından Örnekler”, Gazi Üniversitesi I. Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri; 47-57.
- Deniz, B. (1998). Ayvacık (Çanakkale) Yöresi Düz Dokuma Yaygıları, Ankara; 24-25
- Güdü, Ö; Özdemir, S.S; Bozak, D. (2015). El Sanatları ve Turizm İlişkisi Çerçevesinde Türk Halı Dokumacılığının UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinde Yer Alan Örnekler Doğrultusunda Değerlendirilmesi, 14. Geleneksel Turizm Paneli, Sakarya; 564-576.
- Güngör, İ. (1972). Temel Tasar, İstanbul; 69-77.
- Güvenç, B. (1984). İnsan ve Kültür, İstanbul; 101.
- http://www.yapigazetesi.com/lvtnin-tarihi.html Erişim Tarihi: 9 Nisan 2018 saat: 16.00
- Hünerel, Z.S.; Er, B. (2012). “Halk Kültürünün Tanıtılmasında El Sanatlarının Yeri ve Önemi”, Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, s. 180, Batman Üniversitesi, Batman.
- Sanay, F. (2004). Çanakkale Halılarının Dünü Bugünü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) s; 242.
- Sevim, C; Boz, G. (2011). “ Hazır- Nesnelerinin ve Teknolojinin Sanatta Kullanımı ve Seramik Sanatına Yansıması”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 111.
- Soysaldı, A; Yarmacı, H. (2009). Çanakkale İli Yenice İlçesi Köyleri Halılarının Kompozisyon ve Renk Şemaları, II. Uluslararası Türk El Dokumaları (Tekstil) Kongresi ve Sanat Etkinlikleri, Konya; 105-113.
- Uğurlu, A; Bülent E; Uğurlu, S.S. (2004). “Kuzeybatı Anadolu (Avunya) Halı ve El Dokumaları”, Tüba Kültür Envanteri Dergisi, Türkiye Bilimler Akademisi Ankara, Sayı 2, 219-235.
- Yarmacı, H; Başaran, F.N. (2017). “Çanakkale Çan İlçesi Düz Dokuma Örnekleri”, 5. Uluslararası Halk Kültürü ve Sanat Etkinlikleri Sempozyumu, 12-14 Ekim 2017 Kahramankazan, Ankara; 578-593.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Temmuz 2019 |
| Kabul Tarihi | 17 Nisan 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Sayı: 36 |