İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARININ OLUŞUMUNA ETKİ EDEN FAKTÖRLER: ISO VE OHSAS UYGULAMALARININ ETKİLERİ

Yıl 2021, Sayı: 43, 1 - 26, 23.03.2021

Emrullah Kıpçak , Abdurrahman Çalık , Hossein Mehri

https://doi.org/10.30794/pausbed.651320

Öz

İş kazaları ve meslek hastalıkları geçmişten günümüze sıkça
tartışılan bir konu olmakla beraber bunların oluşumuna etki eden faktörler
yapılan işlere göre farklılık göstermektedir. Bu faktörleri ortadan kaldırmak
için işletmelerin uyguladığı yöntemler ise çeşitlilik arz etmektedir. Bu
yöntemlerden bazıları da ISO ve OHSAS gibi uluslararası standartlara sahip
uygulamalardır.

Yapılan bu çalışmanın amacı iş kazaları ve meslek hastalıklarının
oluşumuna etki eden genel geçer faktörleri iki farklı işletmeye göre test etmek
ve sadece bir işletmede kullanılan ISO ve OHSAS uygulamalarının iş kazaları ve
meslek hastalıklarının oluşumuna etki eden faktörleri engellemede ne kadar
etkili olduğunu ISO ve OHSAS kullanmayan işletmeye kıyasla ortaya koymaktır.
Çalışmada iki işletme çalışanlarına uygulanan 310 anketten elde edilen veriler
ayrı ayrı değerlendirilmiş ve son olarak ISO ve OHSAS uygulamalarına yönelik
genel bir değerlendirme yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

İş Kazaları, Meslek Hastalıkları, ISO, OHSAS

Kaynakça

• Akyan, S. (2002). İş Sağlığı ve Bazı Meslek Hastalıkları ile İş Kazaları Hemşireliği. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Merkez Kütüphanesi.Aybek, A., Güvercin, Ö., & Hurşitoğlu, Ç. (2003). Teknik Personelin İş Kazalarının Nedenleri ve Önlenmesine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Fen ve Mühendislik Dergisi, 6(2), 91-100.Baradan, S. (2006). Türkiye İnşaat Sektöründe İş Güvenliğinin Yeri ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması. Deü Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(1), 87-100.Bilir, N. (2009). Meslek Hastalıkları ve Korunma Stratejileri, Halk Sağlığı ile İlgili Güncel Sorunlar ve Yaklaşımlar. Ankara: Tabip Odası.Camkurt, M. (2007). İşyeri Çalışma Sistemi ve İşyeri Fiziksel Faktörlerinin İş Kazaları Üzerindeki Etkisi. İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20(6), 80-106.Ceylan, H. (2011). Türkiye’deki İş Kazalarının Genel Görünümü ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması. International Journal of Engineering Research and Development, 3(2), 18-24.Çakıroğlu, N. (2007). İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Kapsamında Risk Analizi, Denetim ve Bir Firma Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Toplam Kalite Yönetimi Anabilim Dalı, Toplam Kalite Yönetimi Programı. İzmir.Devebakan, N. (2007). Özel Sağlık İşletmelerine İş Sağlığı ve Güvenliği (Yayınlanmış Doktora Tezi.) İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Dizdar, N., & Kurt, M. (2001). İş Güvenliği. Ankara: Kale Ofset.Dizdar, N., & Kurtgöz, Y. (2005). Bilgisayar Destekli Erken Uyarı Modeli: Teum ve Kap Ergonomi 11. Ulusal Kongresi 26-28 Aralık. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü.Filizler, Y. (2015). Fabrika Yasalarından Ohsas 18001’e. Türk Tabibler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 40-51.Gençer, E. (2014). Kalite Yönetim Sistemi ile İş Sağlığı ve İşçi Güvenliği Yönetim Sisteminin İmalat Sektöründe İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Etkisinin Araştırılması ( Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.) Ankara: Gazi Üniversitesi Hoyle, D. (2001). ISO 9000 Quality Systems Handbook. Great Britain: Butterworth-Heinemann Publications.Karacan, E., & Erdoğan , Ö. (2011). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğine İnsan Kaynakları Yönetimi Fonksiyonları Açısından Çözümsel Bir Yaklaşım. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 102-116.Karadeniz, O. (2012). Dünya’da ve Türkiye’de İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları ve Sosyal Koruma Yetersizliği. Çalışma ve Toplum Dergisi(3), 15-75.Kutlu, S., & Duran, C. (2010). Sanayi İşletmelerinde Toplam Kalite Yönetimi ve ISO 9000 Uygulamalarının Performans Üzerine Etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (28), 239-252.Lale, S. (2007). Sosyal Güvenlik Sistemimizde İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası ( Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.) İstanbul: Marmara Üniversitesi Özdemir , Ş., & Topçuoğlu , H. (1999). ‘‘BS8800 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Rehber Standardı’’ İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı. (s. 239). İstanbul: TMMOB Makine Mühendisleri Odası.Sabancı, A. (1999). Ergonomi. Adana: Baki Kitapevi.Sağlam, N. (2009). OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Bir Uygulama. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.) İstanbul Marmara Üniversitesi Sanders, A., A. Judith, S., & H. Richard, J. (1994). ISO 9000 Nedir? Niçin? Nasıl? (G. Yenersoy, Çev.) İstanbul: Rota Yayınları.Şahbaz, T. (2001). ‘‘Aralıklı Kontrol Muayeneleri.’’ Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 17-20.Tezcan, E. (2007). ‘‘Kişisel Koruyucu Donanımda (KKD) da Standartlar.’’ Mühendis ve Makine Dergisi(48), 28-30.Yardım , N., Çipil , Z., Vardar , C., & Mollahaliloğlu , S. (2007). Türkiye İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları: 2000-2005 Yılları Ölüm Hızları. 34(4), 264-271.Yılmaz, G. (2009). ‘‘İş Kazalarının Nedenleri ve Maliyeti.’’ Mühendis ve Makine Dergisi, 50(592), 28.https://www.surveysystem.com/sscalc.htm