YÜKSELEN GÜÇLERİN EKONOMİLERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİSİ: BRICS ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Sayı: 44, 49 - 71, 23.05.2021

Ceren Ece Göcen Onur Kaya

https://doi.org/10.30794/pausbed.770274

Öz

Günümüz küresel ekonomisinde BRICS ülkeleri büyüme hızlarıyla ön plana çıkmakta ve bu sayede yükselen güçler olarak adlandırılmaktadır. 1990’lı ve 2000’li yılların başı, küreselleşmenin etkisiyle liberalleşen ekonomilerin dış ticarete ağırlık verdiği ve ekonomilerinin büyüdüğü bir dönem olmuştur. Bu bağlamda, ekonomik büyüme ve dış ticaret ilişkisi önem kazanmıştır. Ekonomik büyümenin dış ticaretle çift yönlü ilişkisinin kabulü üzerinden, bu çalışma BRICS ülkelerinin ekonomik büyümesinde dış ticaretin etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. 2000-2018 yılları arasında BRICS ülkelerinin ekonomik büyüme oranları ve dış ticaret anlayışlarının incelendiği bu çalışmada, ülkelerin serbest piyasa ekonomisine geçmeleriyle ekonomik büyümelerinin sağlandığı tespit edilmiştir. BRICS ülkelerinin tamamı özellikle 1990’lı yıllardan itibaren liberal bir reform sürecine girmiş, bunun sonucunda ithalat ve ihracat oranları artmıştır. Serbest ekonominin önemini kavrayan BRICS ülkelerinin son 20 yılda ekonomik büyümeleri ile dış ticaretleri birbirini etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Yükselen Güçler, BRICS, Dış Ticaret, Ekonomik Büyüme

Kaynakça

• Agrawal, P. (2015). The role of exports in India's economic growth. The Journal of International Trade & Economic Development, 24(6), 835-859.
• Akdemir, S. ve Sey, N. (2020). “Hindistan Ekonomisinin Büyüme Dinamikleri: SVAR Analizi”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(1), 41-62.
• Asia Society Policy Institute (2019). “The China Dashboard: Trade Policy Reform”. (20.06.2020)https://chinadashboard.asiasociety.org/winter-2019/page/trade .
• Aşçı, M. E. (2019). “BRICS Ülkelerinin Küresel Güç Olma Potansiyelleri ve Türkiye”. Uluslararası Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 39-60.
• Bashimov, G. ve Aydın, A. (2020). “Rusya ile Çin Arasındaki Dış Ticaretin Sektörel Analizi”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(2), 64-75.
• Başaran, A. (2010). “SSCB Dış Ticaret Rejiminden Rusya Federasyonu Dış Ticaret Rejimine Geçiş: Dış Ticaret Rejiminin Yapılandırılması, 1992-1996”. Avrasya Etüdleri, 37(1), 101-134.
• Birleşmiş Milletler (2019). “Fiscal Policy for Financing Sustainable Development in Africa”. Economic Report on Africa.
• Brainard, L.ve Martinez-Diaz, L. (2009). Brazil As an Economic Superpower. Washington: Brookings Institution Press. BRICS Information Centre Offical Documents (01.07.2020) http://www.brics.utoronto.ca/.
• Canuto, O., Cavalleri, M. ve Reis, G. (2013). “Brazilian Exports: Climbing Down a Competitiveness Cliff”. The World Bank Policy Research Working Paper 6302. (14.06.2020) https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/777771468017074102/brazilian-exports-climbing-down-a-competitiveness-cliff.
• Çütçü, İ. ve Yaşar, M. (2019). Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret Politikaları Arasındaki İlişki: Yapısal Kırılmalı Testlerle Ekonometrik Bir Analiz. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), 265-282.
• De Coning, C. (2015). “BRICS and Coexistence. C. The BRICS and Coexistence: An Alternative Vision of World Order (Ed: De Coning, T. Mandrup ve L. Odgaard), New York: Routledge.
• Deniz, E. (2019). “Güney Afrika'yı Uluslararası Hiyerarşide Konumlandırmak: Yeni Yükselen Orta Ölçekli Güç”. International Journal of Afro-Eurasian Research, 4(7), 63-73.
• Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (2017). Ülke Bülteni: Güney Afrika.
• Dinç, D. (2019). “Çin’in Ekonomik Büyümesinde İvme Kaybı: İhracat-Kamu Harcamaları Etkisi, Toda-Yamamoto Nedensellik Testi”. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, (54), 461-486.
• Dünya Bankası (2019). The World Bank In Brazil. (18.06.2020) https://www.worldbank.org/en/country/brazil/overview.
• Dünya Bankası (2020). GDP Growth (Annual %), BRICS and World. (01.07.2020) https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG?end=2018&locations=BR-CN-IN-RU-ZA-1W&name_desc=false&start=2000&view=chart.
• Dünya Bankası (2020). Export of Goods and Services (Current US$), BRICS. (01.07.2020) https://data.worldbank.org/indicator/NE.EXP.GNFS.CD?end=2018&locations=BR-CN-IN-RU-ZA&name_desc=false&start=2000.
• Ersungur, Ş, Çelebi Boz, F. ve Çınar, Ö. (2017). Türkiye ile BRICS Ülkeleri Arasındaki Dış Ticaret İlişkileri: Girdi-Çıktı Yöntemi ile Bir Analiz. Business and Economics Research Journal, 8(3), 395-412.
• Ghosh, J. (2009). ‘India’. J. Ghosh, P. Havlik, M. Ribeiro ve W. Urban (Düz.). Models of BRIC’s Economic Development and Challenges for EU Competitiveness içinde (ss.35-48). The Vienna Institute for International Economic Studies, Research Report No 359.
• Habanabakize, T. (2020). The Effects of Economic Growth and Exchange Rate on Imports and Exports: The South African Post-2008 Financial Crisis Case. International Journal of Economics and Financial Studies. 12(1), 223-238.
• Hashiru, M. ve Tüfekçi, Ö. (2018). Putting the N or Replacing the S in the BRICS? Nigeria’s Rise as an Emerging Power. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları, 16(3), 11-23.
• İHKİB (2019). Rusya Ülke Raporu. (30.06.2020) https://www.ihkib.org.tr/fp-icerik/ia/d/2020/03/16/rusya-2020-i-donem-ulke-raporu-202003161545570093-3967D.pdf.
• İTKİB (2015). Rusya Federasyonu: Temel Ekonomik Göstergeler Genel ve Sektörel Bilgiler. ITKIB Hazırgiyim Raporu. (30.06.2020) https://www.ihkib.org.tr/fp-icerik/ia/d/2015/08/25/rusya-hgiyim-raporu-agustos-2015-201508251110290913-5B86E.pdf.
• Korkmaz, S. ve Aydın, A. (2015). Türkiye’de Dış Ticaret-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi. ESOGÜ İİBF Dergisi, 10(3), 47-76.
• Mathur, S. (2013). ‘Trade Policies and Institutions of BRICS’. S. Mathur ve M. Dasgupta (Düz.). BRICS: Trade Policies, Institutions and Areas for Deepening Cooperation içinde (ss. 1-160). New Delhi: Centre for WTO Studies.
• McKinley, T. (2018). ‘BRICS to Play a Leading Role in Driving Future Global Economic Growth’. Institute for New Economic Thinking, 20.04.2018. (29.05.2020) https://www.ineteconomics.org/perspectives/blog/brics-to-play-a-leading-role-in-driving-future-global-economic-growth.
• Moreira, M. (2009). “Brazil’s Trade Policy: Old and New Issues”. Inter-American Development Bank Working Paper 139. (14.06.2020) https://www.usitc.gov/research_and_analysis/documents/Moreira-Brazils_Trade_Policy__Old_and_New_Issues.pdf.
• Nassif, A., Feijo, C. ve Araujo, E. (2013). “Structural Change and Economic Development: Is Brazil Catching Up or Falling Behind?” Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı Discussion Paper 211. (17.06.2020) https://unctad.org/en/PublicationsLibrary/osgdp20131_en.pdf.
• OECD (2020). National Accounts, Data: Brazil. (18.06.2020) https://data.oecd.org/brazil.htm.
• OECD (2020). GDP. (26.06.2020) https://data.oecd.org/gdp/gross-domestic-product-gdp.htm#indicator-chart. Özekicioğlu, H. ve Kılıç, C. (2017). “Küresel Ekonomi Çağında Çin ve Hindistan”. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 4(2), 19-34.
• Özel, H. A. (2018). “Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği”. International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 2(1), 73-82.
• Piper, L. (2015). “The BRICS phenomenon: from regional economic leaders to global political players”. BICAS Working Paper 3.
• Purugannan, J., Jafri, A. ve Solon, P. (2014). “BRICS: A Global Trade Power in a Multi-Polar World”. TNI Working Papers, Shifting Powers: Critical Perspectives on Emerging Economies.
• PWC (2017). ‘The Long View: How will the gobal economic order change by 2050?’. Şubat 2017. (29.05.2020) https://www.pwc.com/gx/en/world-2050/assets/pwc-the-world-in-2050-full-report-feb-2017.pdf.
• Rasoulinezhad, E. ve Jabalameli, F. (2018). “Do BRICS Countries Have Similar Trade Integration Patterns?” Journal of Economic Integration, 33(1), 1011-1045.
• Reddy, S. (2018). ‘The Growing BRICS Economies: An INET Series’. Institute for New Economic Thinking, 12.04.2018. (29.05.2020) https://www.ineteconomics.org/perspectives/blog/the-growing-brics-economies-an-inet-series.
• Semercioğlu, H. (2016). “Ukrayna Krizi Bağlamında AB-Rusya İlişkilerinin Ekonomi Politiği”. İAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 188-202.
• Seyidoğlu, H. (2003). Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama (Geliştirilmiş 15. Baskı). İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Şahbudak, E. ve Şahin, D. (2016). Çin’in Dış Ticaret Performansı ve Sektörel Rekabet Gücünün Ölçümü. Akademik Bakış Dergisi, (54), 242-257.
• Şahin, K. (2016). “Rusya Federasyonu Enerji Sektörünün Yapısı, Sektörde Yaşanan Gelişmeler ve Rusya Federasyonu’nun G-8 Başkanlığı”. Dışişleri Bakanlığı Yayınları Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi. (01.07.2020) http://www.mfa.gov.tr/rusya-federasyonu-enerji-sektorunun-yapisi_-sektorde-yasanan-gelismeler-ve-rusya-federasyonu_nun-g-8-baskanligi-.tr.mfa.
• Şen, F. (2007). Büyüme ve Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi SBE, İzmir.
• Şişman, D. (2020). “Çin’in Küreselleşme İçinde Rolü: Yeni Bir Hegemon mu?” Journal of Life Economics, 7(1), 103-122.
• T.C. Ticaret Bakanlığı (2020). Çin Halk Cumhuriyeti Ülke Profili, (27.06.2020) https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/dogu-asya/cin-halk-cumhuriyeti/ulke-profili.
• T.C. Ticaret Bakanlığı (2020). Hindistan Ülke Profili, (27.06.2020) https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/guney-asya/hindistan/ulke-profili/dis-ticaret.
• Topallı, N. (2016). “Doğrudan Sermaye Yatırımları, Ticari Dışa Açıklık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye ve BRICS Ülkeleri Örneği”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(1), 83-95.
• Uçan, O. ve Koçak, E. (2014). “Türkiye’de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki”. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 51-60.
• Urban, W. (2009). “China”, Models of BRIC’s Economic Development and Challenges for EU Competitiveness (J. Ghosh, P. Havlik, M. Ribeiro ve W. Urban), The Vienna Institute for International Economic Studies, Research Report No 359.
• Wang, J. (2007). “The Evolution of China’s International Trade Policy: Development through Protection and Liberalization”, Economic Development through World Trade (Ed: Y. S. Lee), Hollanda: Kluwer Law International.
• WITS (2020). Brazil Trade Istatistics. (18.06.2020) https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/BRA.
• WITS (2020). China Trade Indicators 2018 (27.06.2020) https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/CHN/Year/2018.
• WITS (2020). India Trade Indicators 2018 (27.06.2020) https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/IND/Year/2018.
• WTO (2019). ‘World Trade Report 2019: The future of services trade’. (12.06.2020) https://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/00_wtr19_e.pdf.
• Yapar Saçık, S. (2009). Dış Ticaret Politikası ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Teorik Açıdan Bir İnceleme. KMU İİBF Dergisi, (16), 162-171.
• Yıldız, Ü. (2017). BRICS Ülkeleri ve Türkiye’de Yüksek Teknoloji İhracatı ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Panel Veri Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (53), 26-34.