ENFLASYON VE BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TÜRKİYE İSTATİSTİKSEL BÖLGE SINIFLANDIRMASI KAPSAMINDA ANALİZİ

Yıl 2021, Sayı: 44, 325 - 338, 23.05.2021

Onur Oğuz

https://doi.org/10.30794/pausbed.792530

Öz

Enflasyon, Türkiye ekonomisinde uzun yıllardır önemli bir sorun olarak güncelliğini korumuştur. Enflasyon oranlarının yüksek seyrettiği dönemlerde büyüme hızında da yavaşlamalar gözlenmiştir. Bu nedenle çalışmanın temel amacını enflasyon ve büyüme üzerindeki ilişkinin incelenmesi oluşturmaktadır. Akademik çalışmaların ağırlıklı olarak Türkiye genelini dikkate alması, bölgesel bazda yapılan çalışmaların çok az sayıda ve güncellikten uzak olması nedeniyle İBBS Düzey 2 seviyesinde enflasyon ve büyüme verileri detaylı olarak incelenmiştir. Ayrıca sonuçların daha iyi yorumlanabilmesi amacıyla nüfus, işsizlik ve eğitim düzeyi gibi açıklayıcı değişkenler de dikkate alınmıştır. Bu amaçla 2005-2018 yıllarını kapsayacak şekilde ve döneme ait ortalamalara dayanan veriler kullanılmıştır. İBBS Düzey 2 bölgeleri genel ortalamadaki konumlarına göre dört gruba ayrılarak incelenmiştir. Elde edilen bulgular iki değişken arasında güçlü olmayan; ancak negatif bir korelasyonun varlığına işaret etmektedir. Yapılan dörtlü sınıflandırmanın bulgularının kıyaslanması ile makro bazdaki para ve maliye politikalarının yanı sıra bölgesel özelliklere dayalı daha yerel politikalar geliştirilmesinin de önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Kişi Başına Reel Gelir, Büyüme, IBBS

Kaynakça

• Akan, Y. ve Kanca, O. C. (2015). Türkiye’de Dış Borçlanma, Büyüme Ve Enflasyon İlişkisi: Var Yaklaşımı (1980-2013), Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33/3, 1-22.
• Akgül, I. ve Özdemir, S. (2012). Enflasyon Eşiği ve Ekonomik Büyümeye Etkisi, İktisat İşletme ve Finans, 27/313, 85-106.
• Akyazı, H. ve Ekinci, A. (2009). Enflasyon Hedeflemesi, Büyüme ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılar Dergisi, 68, 3-19.
• Aydın, C. (2017). Türkiye’de Bölgesel Enflasyonun Bölgesel İşsizlik ve Büyüme Üzerine Etkisi: Panel Yumuşak Geçişli Regresyon Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15/3, 114-131.
• Berber, M. ve Artan, S. (2004). “Enflasyon ve Ekonomik Büyüme Ilişkisi: Türkiye Örneği”, Discussion Paper, No. 2004/21, Türkiye Ekonomi Kurumu, Ankara
• Dornbusch, R., & Frenkel, J. (1973). Inflation and Growth: Alternative Approaches. Journal of Money, Credit and Banking, 5/1, 141-156. Emsen, Ö. S., Turan, S. A., Aksu, H. (2012). Sınır Testi ile Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkileri: Türkiye Üzerine İncelemeler. Anadolu University Journal of Social Sciences, 12/2, 25-40.
• Esen, Ö., Aydın, C. , Aydın, R. (2016). Inflation Threshold Effect on Economic Growth in Turkey, Journal of Advanced Research in Law and Economics, VII/8(22), 1983-1993.
• Fisher, I. (1973). I Discovered the Phillips Curve: "A Statistical Relation between Unemployment and Price Changes". Journal of Political Economy, 81/2, 496-502.
• Kaldor, N. (1959). Economic Growth and the Problem of Inflation. Economica, 26/104, 287-298.
• Karabulut, Ş. (2019). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Enflasyon İlişkisi, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6/2, 171-184.
• Karaca, O. (2003). Türkiye’de Enflasyon-Büyüme İlişkisi: Zaman Serisi Analizi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4/2, 247-255.
• Karaçor, Z., Özer, H., Saraç, T. B. (2011). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama (1988-2007), Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 4/2, 29-44.
• Kaya, V. ve Yılmaz, Ö. (2006). Bölgesel Enflasyon Bölgesel Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin Zaman Serisi ve Panel Veri Analizleri, Iktisat Isletme ve Finans, 21/247, 62-78.
• Lipsey, R. G. (1978). "The Place of the Phillips Curve in Macroeconomic Models," Working Paper 215, Economics Department, Queen's University. https://www.researchgate.net/publication/261871031 (22.05.2020).
• Mundell, R. A. (1965). Growth, stability, and inflationary finance. Journal of Political Economy, 73/2, 97-109.
• Phillips, A. (1958). “The Relation between Unemployment and the Rate of Change of Money Wage Rates in the United Kingdom, 1861-1957”, Economica, 25/100, 283-299.
• Resmi Gazete (22.09.2002). Bölgesel İstatistiklerin Toplanması, Geliştirilmesi, Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Analizlerinin Yapılması, Bölgesel Politikaların Çerçevesinin Belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine Uygun Karşılaştırılabilir İstatistiki Veri Tabanı Oluşturulması Amacıyla Ülke Çapında İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasının Tanımlanmasına İlişkin Hakkında Karar, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2002/09/ 20020922.htm#3 (07.09.2020)
• Sidrauski, M. (1967). Inflation and economic growth. Journal of political economy, 75/6, 796-810.
• Snowdon, B. ve Vane H. R. (2012). Modern Makroekonomi Temelleri, Gelişimi, Bugünü, (Çev. Ed. Barış Kablamacı), Efil Yayınevi, Ankara.
• Taş, B. (2006). AB Uyum Sürecinde Türkiye İçin Yeni Bir Bölge Kavramı: İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması(İBBS), Sosyal Bilimler Dergisi, 8/2, 185-198.
• Terzi, H. (2004). Türkiye’de Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi (1924-2002), Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6/3, 59-75.
• Toker, K. ve Gürel, S. P. (2019). Enflasyon-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde Mundell-Tobın Etkisinin Analizi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36, 335-348.
• TOPCU, E. (2017). Enflasyon Oranı-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 7/2, 180-191.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), http://www.tuik.gov.tr (04.08.2020)
• TÜİK Bölgesel İstatistik Verileri (2020). https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/sorguSayfa.do?target=tablo (04.08.2020).
• TUİK İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (2020). https://biruni.tuik.gov.tr/DIESS/ SiniflamaSurumDetayAction.do?surumId=164&turId=7&turAdi=%205.%20Co%C4%9Frafi%20S%C4%B1n%C4%B1flamalar (07.09.2020)
• Türkekul, B. (2007). Türkiye’de Enflasyon-Büyüme İlişkisi: Tarım Sektörü İtibariyle Ekonometrik Bir Analiz, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44/1, 163-175.
• Wai, U. (1959). The Relation between Inflation and Economic Development: A Statistical Inductive Study. Staff Papers (International Monetary Fund), 7/2, 302-317.
• Uysal, D., Mucuk, M., Alptekin, V. (2008). Türkiye Ekonomisinde Vektör Otoregresif Model İle Enflasyon - Büyüme İlişkisinin Analizi, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4/8, 55-71.
• Yapraklı, S. (2010). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Eş-Bütünleşme ve Nedensellik Analizi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10/2, 287-301.