SATISFACTION AND ORGANIZATIONAL COMMITMENT OF HEALTH WORKERS WITHIN THE SCOPE OF MEDICAL TOURISM: KAYSERİ SAMPLE

Yıl 2022, Sayı: 51, 165 - 186, 29.06.2022

Fatih Denizli

https://doi.org/10.30794/pausbed.1089017

Öz

The aim of this study is to evaluate the satisfaction and organizational commitment levels of healthcare professionals in private healthcare institutions serving within the scope of medical tourism. In addition, it is to reveal the relationship between satisfaction and organizational commitment levels of healthcare workers and whether those two factors differ according to demographic characteristics. The research population consists of healthcare professionals working in private health institutions that have the Ministry of Health tourism authorization certificate in Kayseri. Accordingly, a questionnaire was applied to 346 healthcare workers working in private health institutions. In the study, "Personal Information Form", "Employee Satisfaction Scale" and "Organizational Commitment Scale" were used as data collection tools. Percentage and frequency distributions, independent sample t-test, one-way ANOVA test and Pearson correlation analysis were used in the analyzes performed with the SPSS 22 (Statistical Package of Social Sciences) package program used in the analysis of the obtained data. According to the results of the research, it is seen that there is a positive significant relationship between the satisfaction and organizational commitment levels of healthcare workers (r =, 620; p =, 000 <0.05). It has been revealed that there is a positive significant relationship between attendance, emotional and normative commitment, which are sub- dimensions of organizational commitment, and satisfaction levels. It is seen that the average level of satisfaction of the participants (3.24) and the mean organizational commitment level (3.16) are higher than the scale average limit value (2.50). According to other findings, the satisfaction levels of healthcare workers did not differ according to gender and marital status variables, and showed significant differences according to demographic variables such as title, age, education level, working time, monthly income. The organizational commitment levels and sub-dimensions of the healthcare professionals did not differ according to the gender variable, and showed significant differences according to demographic variables such as marital status, title, age, education level, working time, monthly income.

Anahtar Kelimeler

Medical Tourism, Organizational Commitment, Satisfaction, Health Tourism

MEDİKAL TURİZM KAPSAMINDAKİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MEMNUNİYET VE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK DÜZEYLERİ: KAYSERİ ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmanın amacı medikal turizm kapsamında hizmet veren özel sağlık kuruluşlarındaki sağlık çalışanlarının memnuniyet ve örgütsel bağlılık düzeylerinin değerlendirilmesidir. Ayrıca, sağlık çalışanlarının memnuniyet ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiyi ve bu iki faktörün demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Araştırma evrenini Kayseri ilinde Sağlık Bakanlığı turizm yetki belgesine sahip özel sağlık kuruluşlarında çalışan sağlık çalışanları oluşturmaktadır. Bu doğrultuda özel sağlık kuruluşlarında çalışan 346 sağlık çalışanına anket uygulanmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Çalışan Memnuniyet Ölçeği” ve “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde kullanılan SPSS 22 (Statistical Package of Social Sciences) paket programı ile yapılan analizlerde yüzde ve frekans dağılımları, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü ANOVA testi ve Pearson korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sağlık çalışanlarının memnuniyet ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir (r=,620; p=,000<0,05). Örgütsel bağlılığın alt boyutları olan devam, duygusal ve normatif bağlılık ile memnuniyet düzeyleri arasında da pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu ortaya konmuştur. Araştırmaya katılanların memnuniyet düzeyi ortalamaları (3,24), örgütsel bağlılık düzeyi ortalamaları (3,16) ölçek ortalama sınır değerinin (2,50) üzerinde yüksek olduğu görülmektedir. Elde edilen diğer bulgulara göre sağlık çalışanlarının memnuniyet düzeyleri cinsiyet ve medeni durum değişkenine göre farklılık göstermemiş olup, unvan, yaş, eğitim durumu, çalışma süresi, aylık gelir gibi demografik değişkenlere göre anlamlı farklılıklar göstermiştir. Sağlık çalışanlarının örgütsel bağlılık düzeyleri ve alt boyutları cinsiyet değişkenine göre farklılık göstermemiş olup, medeni durum, unvan, yaş, eğitim durumu, çalışma süresi, aylık gelir gibi demografik değişkenlere göre anlamlı farklılıklar göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Medikal Turizm, Örgütsel Bağlılık, Memnuniyet, Sağlık Turizmi

Kaynakça

• Akdu, S.A. (2009). Sağlık Turizmi Kapsamında Medikal Turizm ve Türkiye’deki Uygulamalar Üzerine Bir Araştırma; İstanbul ve Ankara Örneği. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Allen, N.J and Meyer P. (1990). “The Measurement anad Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization”. Journal of Occupational P sychology, 63, ss.1-18.
• Aslan, Ş. (2008). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Örgütsel Bağlılık ve Mesleğe Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Araştırılması”. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(2), ss.163- 178.
• Aslan, T. (2018). Sağlık Çalışanlarında Memnuniyetin Performansa Etkisi. Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Aydın, D., Şeker, S. ve Şahan, S., (2011). Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi, Sağlık Bakanlığı, Ankara, s.6.
• Aygün, A. (2012). Yöneticilerin Liderlik Davranışlarının Çalışanların Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bağcı, Z., ve Bursalı, Y. M. (2011). “Yöneticilerin Güç Kaynaklarının Çalışanların Örgüte Bağlılıkları Üzerine Etkisi: Çalışanların Algılamalarına Bağımlı Analitik Bir İnceleme”. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, ss.9-21.
• Başol, G. ve Yalçın, B. (2009). “Eğitim Örgütlerinde Meyer ve Allen Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması”. The 5th International Balkan Educational and Science Congress, 2, ss.497-507.
• Bayram, L. (2005). “Yönetimde Yeni Bir Paradigma: “Örgütsel Bağlılık”. Sayıştay Dergisi, 59, ss.125-139. Binler, A. (2015). Türkiye’nin Medikal Turizm Açısından Değerlendirilmesi ve Politika Önerileri. T.C. Kalkınma Bakanlığı, Uzmanlık Tezi Ankara. s.38.
• Cohen, E. (2006). “Medical Tourism in Thailand”, Turk-Kazakh International Tourism Conference: New Perspectives and Values in World Tourism and Tourism Management in the Future, 20-26 November 2006, Alanya, Turkey, Conference Proceedings, ss.87-117.
• Coheur, A. (2003). “Hospital Cooperation: In Border Regions in Europe Practical Ex periencesPerspectives”, Free Movementabd CrossBorder Cooperation in Europe: The ro leof Hospitals and Practical Experiences in Hospitals. Luxenbourg: Ententedes Hospitaux Luxembourgeois, ss.101-102.
• Connell, J. (2006). “Medical Tourism: Sea, Sun, Sand and Surgery”. Tourism Management, 27, 1093(1100), s.5.
• Çelen, Ö., Tek A. ve Cihangiroğlu, N. (2013). “Örgütsel Bağlılığın İş Tatmini Üzerine Etkisi: Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), s. 399-410.
• Çolak, E. (2014). Korelasyon Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, s.1-18.
• Derin, N. (2007). Devlet Hastanelerinde Çalışan Sağlık Personellerinin İş Doyum Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim dalı, Eskişehir.
• Derindağ, Ö. F. (2019). Sağlıkta Yaratıcılık ve İnovasyon. Sağlık Kurumlarında Yönetim ve Organizasyon, İnönü Üniversitesi Yayınevi, Malatya, ss.103-109.
• Dığın, T. (2018). Örgütsel Bağlılık, İş Memnuniyeti ve Stres Düzeyinin Algılanan Çalışan Performansı Üzerindeki Etkisi: Kobilerde Bir Araştırma, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
• Dolapoğlu, N. (2018). Toplam Kalite Yönetimi ile Çalışan Memnuniyeti ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Devlet ve Özel Hastane Örneği. İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Duyar, Ş. P. (2005). İlaç Sektöründe Çalışan Satış Elemanlarının İş Memnuniyeti Süreçlerine Etki Eden Faktörler Üzerine Bir Uygulama. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Duygulu, S. ve Korkmaz, F. (2008). “Hemşirelerin Örgüte Bağlılığı, İş Doyumları ve İşten Ayrılma Nedenleri”. C.Ü Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(2), ss.9-20.
• Dünyada SağlıkTurizmi,2019.https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/493,saglik-turizmi-el-kitabi 8052012pdf.pdf?0
• Emhan, A. ve Gök, R. (2011). “Bankacılık Sektöründe Personel Memnuniyeti ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkileri Araştırılması”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss.157-174.
• Erken M. (2013). Çalışan Memnuniyeti Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Gözen, E. (2007). İş tatmini ve Örgütsel Bağlılık Sigorta Şirketleri Üzerine Bir Uygulama. Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Günlük M., Özer G. ve Özcan M. (2010). İş Memnuniyetinin Muhasebecilerin Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerindeki Etkisi. Gebze Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Kocaeli.
• Ingersoll, G.L., Olsan, T., Drew-Cates, J., Devinney, B.C. and Davies, J. (2002). “Nurses' Job Satisfaction, Organizational Commitment and Career İntent”. Journal of Nursing Administration, 32(5), ss.250-263.
• İçöz, O. (2009). “Sağlık Turizmi Kapsamında Medikal Turizm ve Türkiye’nin Olanakları”. Yaşar Üniversitesi Dergisi, 4(14), ss.2257-2279.
• Kanoğlu, B. (2007). Çalışan Memnuniyeti ve Motivasyonuna Etki Eden Unsurlar: ISTAÇ A.Ş. Örnek Uygulama. Marmara Üniversitesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Karabekiroğlu, A. (2016). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çalışmaları Yapılan Kurumlarda Çalışan Memnuniyeti ve Çalışan Bağlılığı. Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Karakaş, M. (2014). Sağlık Çalışanlarında Örgütsel Bağlılık (Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Kaya, S., Yıldırım, H. H., vd. (2014). Türkiye Medikal Turizm Değerlendirme Raporu. 2013, Ankara. ss. 6-7.
• Kayabaşı, Ç. (2019). Sağlık Çalışanlarında Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve İş Performansı İlişkisinin Belirlenmesi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• Kayseri Sağlık Turizmi Çalıştayı, 2019. www.kayseri.bel.tr/uploads/pdf/ kayseri_saglik_turizm_calistayi-2019.pdf (Erişim Tarihi: 28-29.06.2019).
• Kayseri Valiliği, 2020. www.kayseri.gov.tr (Erişim Tarihi:25.08.2020).
• Kızıldağ Ç.G. (2018). Hekim Dışı Sağlık Personeli ve Sağlık Yöneticilerinin Medikal Sağlık Turizmi Konusunda Farkındalıklarının Değerlendirilmesi. Ufuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Korkmaz O. ve Erdoğan E. (2014). “İş Yaşam Dengesinin Örgütsel Bağlılık ve Çalışan Memnuniyetine Etkisi”. Ege Akademik Bakış Dergisi, 14(4), ss.541-557.
• Küçüközkan, Y. (2015). “Örgütsel Bağlılık ile Cinsiyet Arasındaki ilişki: Hastanelerde Çalışan Sağlık Personeli Üzerinde Bir Araştırma”. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), ss.14-37.
• Lunt, N., Smith R., Exworthy M., Green S., Horfsall D. and Mannion R. (2011). “Medical Tourism: Treatments, Markets and Health System Implications,a Scoping Revie w”. Paris: OECD, s.7. https://www.oecd.org/els/health- systems/48723982.pdf (Erişim Tarihi: 28.10.2019).
• Medical Tourism Index,2020. www.medicaltourismindex.com/overview/destination- rannking/ (Erişim Tarihi:25.07.2020).
• Meyer, J.P. and Allen, N.J. (1991). “A Three- Component Conceptualization of Organizational Commitment”. Human Resource Management Review, 1(1), ss.61-89.
• Mottaz,J.H. and Clifford, J. (1989). “An Analysis of the Relationship Between Attitudinal Commitment and Behavioral Commitment”. The Sociological Quarterly, 30(1), ss.143-148.
• Özalp, G. (2005). “Sağlık Turizmi”. Hastane Dergisi, 7(34), ss.90-98.
• Öztürk, B. (2019). Sağlık Alanı Meslek Dersi Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmin Düzeylerinin İncelenmesi: Ankara İli Örneği. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Büro Eğitimi Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Öztürk, K.Y. (2018). Örgütsel Bağlılık ve Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Cerrahpaşa Örneği. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Öztürk, M. (2013). Örgütsel Bağlılık ve Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeyleri- Kırklareli Örneği. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Pala, F., Eker, S. ve Eker, M. (2008). “The Effect of Demographic Characteristics On Organizational Commitment and Job Satisfaction: An Empirical Study On Turkish Healty Care Staff”. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10(2), ss.54-75.
• Peters, C.R. and Sauer, K.M. (2011). “A Survey of Medical Tourism Service Providers”. Journal of Marketing Development and Competitiveness, 5(3), ss.117-126.
• Ross, K. (2001). “Health Tourism: An Overview” HSMAI Marketing Review. http://www.hospitalitynet.org/ news/4010521.html (Erişim Tarihi:04.10.2019).
• Sağlık Bakanlığı, 2012. Sağlık Turizmi El Kitabı, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara, Bsm Matbaacılık, s.65.
• Sağlık Bakanlığı, 2013. Türkiye Medikal Turizm Değerlendirme Raporu. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ankara, s.5-22. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/535,turkiye-medikal-turizm-degerlendirme-raporu- 2013pdf.pdf (Erişim Tarihi: 01.11.2019).
• Saylan, E. (2019). Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumu Arasındaki İlişki: Elâzığ İl Özel İdaresi Örneği. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Elâzığ.
• Seyhan, M. (2014). İşletmelerde Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Bağlılığı Etkileyen Faktörler: Gümrük Memurları Üzerine Bir Araştırma. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
• Tanrıverdi, H., Koçaslan, G. ve Eğriboz, N., (2019). “Örgütsel Adalet, Örgütsel Bağlılık ve Çalışan Memnuniyeti Arasındaki ilişki”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 2019, ss.1604-1614.
• Taş, Ö. (2012). Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Güven ve İş Doyumu Arasındaki İlişki: Özel Bir Hastane Örneği. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Taşkaya, Ş. ve Şahin, B. (2011). “Hastane Çalışanlarının Kişisel Özellikleri ile Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile Değerlendirilmesi”. Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), ss.165-185.
• Telman, N. Ve Ünsal, P. (2004). Çalışan Memnuniyeti, 1.Baskı, İstanbul: Epsilon Yayın, s.262.
• Tengilimoğlu, D. (2013). Dünya’ da ve Türkiye’ de Sağlık Turizm. 2.Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi, s.264.
• Top, M. (2012). “Hekim ve Hemşirelerde Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Güven ve İş Profili”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41(2), ss.258-277.
• Türk Dil Kurumu, 2020. www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 20.07.2020).
• TÜRSAB Sağlık Turizmi Raporu, 2014. https://www.tursab.org.tr/dosya/12186/ saglikturizmiraporu 122186 5485299.pdf (Erişim Tarihi:05.11.2019).
• Urhan, S. (2014). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Bir Alan Araştırması. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• Wu, L. and Norman, J. (2006). “An Investigation of Job Satisfaction Organizational Commitment and Role Conflict and Ambiguity In A Sample of Chinese Un dergraduate Nursing Students”. Nurse Education Today, 26(4), ss.304-314.
• Yağcı, K. (2007). “Meyer-Allen Örgütsel Bağlılık Modeli Yaklaşımıyla Otel İşletmeleri İş Görenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(3), ss.114-129.
• Yeğinboy, Y.E. ve Yüksel İ. (2017). “Türkiye’de Medikal Turizm Uygulamaları: Bir Üniversite ve İzmir Sağlık Serbest Bölgesi Değerlendirmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 2017, ss.289- 313.
• Yhang, F. and Chang, C. C. (2008). “Emotional Labour, Job Satisfaction and Organizational Commitment Amongst Clinical Nurses: A Questionnaire Survey”, International Journal of Nursing Studies, 45(6), ss.879-887.
• Yılmazer, Ö. (2018). Hastanelerde Sağlık Çalışanlarının Motivasyon Düzeylerinin Örgütsel Bağlılıklarına Etkileri: Kırıkkale İli Örneği. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.