YABANCI ÜLKELERDEN ATATÜRK’ÜN HASTALIĞI VE VEFATI İÇİN GÖNDERİLEN KİŞİSEL TELGRAFLAR

Yıl 2023, Sayı: 57, 119 - 136, 18.07.2023

Erkan Dağlı

https://doi.org/10.30794/pausbed.1170334

Öz

Mustafa Kemal Atatürk, tarihte eşine az rastlanır liderlerden biridir. Bu, O’nun hayatı, askeri başarıları ve yaptığı inkılâpları incelendiğinde daha iyi anlaşılacaktır. Atatürk sadece Türkiye’de değil, dünyanın birçok yerinde saygıyla anılan ve sevilen bir lider konumuna gelebilmiştir. Bu bakımdan O’nun yaşamı kadar ölümü de diğer devletler tarafından dikkatle takip edilmiştir. Atatürk’ün ölüm haberi hem Türkiye’de hem de diğer ülkelerde büyük bir üzüntüyle karşılanmıştır. Bu çalışmada Atatürk’ün ölümüne yakın dönemde hastalığı, gönderilen iyi dilek telgrafları ve mektupları, hastalığının ilerlemesi, Türk ve yabancı basına yansıyanlar, ölümü ve sonrasında yaşanan gelişmeler başta arşiv belgeleri olmak üzere, Türk basını ve araştırma eserlerden yararlanılarak anlatılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Hastalık, Vefat, Yabancı Ülkeler, Özel Mektuplar, Telgraflar

PERSONAL TELEGRAPHS SENT FROM FOREIGN COUNTRIES FOR ATATÜRK’S ILLNESS AND DEATH

Öz

Mustafa Kemal Atatürk is one of the unique leaders in history. This will be better understood when his life, military achievements and reforms are analyzed. Atatürk has become a leader who is respected and loved not only in Turkey but also in many regions of the world. In this respect, his death as well as his life was carefully followed by other states. The news of Atatürk’s death was met with great sadness both in Turkey and in other countries. In this study; Atatürk’s illness in the period close to his death, the well-wishing telegrams and letters sent, the progression of his illness, the reflections in the Turkish and foreign press, his death and subsequent developments will be tried to be explained by making use of the Turkish press and research works, especially the archival documents.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Disease, Death, Foreign Countries, Private Letters, Telegrams, Atatürk, Disease, Death, Foreign Countries, Private Letters, Telegrams

Kaynakça

• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Arşivi (CA)
• Akçiçek, E. (2005). Atatürk’ün Sağlığı Hastalıkları Ve Ölümü, Güven Kitabevi, İzmir.
• Aksoy, G., KARAKUŞ İ. (2018). Atatürk Atatürk’ü Anlatıyor - Benim Tutkularım Var, Poseidon, İstanbul.
• T.C. Milli Savunma Bakanlığı (1999). Atatürk, Ankara.
• Hariciye Vekâleti Protokol Dairesi (1938). Atatürk’e Yapılacak Cenaze Törenine Ait Esas Program, Ankara.
• Der: Turgut, H.(2005). Atatürk’ün Sırdaşı Kılıç Ali’nin Anıları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Bozgeyik, B.(2019). Meşhurların Son Anları, Çığır Yayınları, İstanbul.
• Haz: Tosun, H.(2003). Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Hayatı, Ankara.
• Kocatürk, U. (1991). Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, İş Kültür Yayınları, Ankara.
• Kutay, C.(1981). Atatürk’ün Son Günleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
• Sarı, İ.(2016). Bütün Yönleriyle Mustafa Kemal Atatürk, Net Medya, Antalya.
• Şehsuvaroğlu, B. (1981). Atatürk’ün Sağlık Hayatı, Hürriyet Yayınları, İstanbul.
• Şenol, C. (2011). Gazi Paşam, Görsel Yapım, İstanbul.
• Şimşir, B. (1989). Atatürk’ün Hastalığı, TTK, Ankara.
• Ünaydın, R. E. (1959). Atatürk’ün Hastalığı, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• Atabey, F. (2012). “Atatürk’e Denizden Yapılan Cenaze Töreni”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.XXVIII, S.83, s.17-38.
• Gül, M.(2006). “Atatürk’ün Yurt Gezileri’nin Kamuoyu Oluşturmadaki Rolü”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. VIII, S.3, s.51-72.
• Kodal, T. (1999). “Atatürk’ün Ölümü ve Denizli Kamuoyu”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, s.17-27.
• Sahillioğlu, H. (1991). “Antakya”, TDV İslam Ansiklopedisi, C.III, İstanbul, s.228-232.
• Tınal, M.(2008), “Atatürk’ün İzmir Ziyaretleri Ve Vefatının İzmir’deki Yankıları”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C.VII, S.16, s.19-33.