A SOCIOLOGICAL PERSPECTIVE ON THE RELATIONSHIP BETWEEN DEVELOPMENT AND MENTALITY: THE CASE OF DEVELOPMENT AGENCY EMPLOYEES

Yıl 2023, Sayı: 59, 257 - 277, 22.11.2023

Harun Kaptaner

https://doi.org/10.30794/pausbed.1291026

Öz

Abstract
It is a sociological reality that individual differences exist in society. However, despite all our differences, we see that we have mentalities that show that we do not think very differently from each other in our social life. These mentalities also affect the unique development and progress processes of each society. In our research, from such a point of view, the universe of meaning of the phenomenon of mentality that determines and transforms attitudes and behaviors was revealed and it was evaluated how working in a regional development agency has an effect on the perception of development agency personnel towards the concept of development. This study is the first of its kind in Türkiye since the relationship between development and mentality has not been revealed in a sociological sense until today. The data of the research, which adopts the interpretative sociology method, is limited to the results of in-depth interviews conducted with 45 staff working in the development agency between December 2019 and February 2020. According to the findings obtained in this study, it is understood that the habitus of regional development agencies provides a multidimensional perspective to the agency staff, but the authoritarian mentality elements dominant in the public sector shape the habitus in this field.

Anahtar Kelimeler

Development, Mentality, Socius, Habitus

KALKINMA İLE ZİHNİYET ARASINDAKİ İLİŞKİSELLİĞE SOSYOLOJİK BAKIŞ: KALKINMA AJANSI ÇALIŞANLARI ÖRNEĞİ

Öz

Toplumda bireysel farklılıkların var olduğu sosyolojik bir gerçekliktir. Ancak bütün farklılıklarımıza rağmen toplumsal yaşamımızda birbirimizden pek de farklı düşünmediğimizi gösteren zihniyetlerimiz olduğunu görürüz. Bu zihniyetler, her toplumun kendine özgü gelişme ve ilerleme süreçlerini de etkiler niteliktedir. Araştırmamızda böyle bir bakış açısından hareketle tutum ve davranışları belirleyen ve dönüştüren zihniyet olgusunun anlam evreni ortaya koyularak kalkınma ajansı personelinin kalkınma kavramına yönelik algısının oluşmasında bölgesel kalkınma ajansında çalışıyor olmasının nasıl bir etkiye sahip olduğu değerlendirilmiştir. Bu çalışma bugüne kadar Türkiye’de kalkınma ve zihniyet arasındaki ilişkinin sosyolojik anlamda ortaya konmamış olması sebebi ile ilk olma özelliğini ortaya koymaktadır. Yorumlayıcı sosyoloji yöntemi benimsenen araştırmaya ait veriler Aralık 2019–Şubat 2020 tarihleri arasında kalkınma ajansında çalışan 45 personel ile gerçekleştirilen derinlemesine görüşme sonuçları ile sınırlıdır. Bu çalışmada elde edilen bulgulara göre, bölgesel kalkınma ajanslarının habitusunun ajans personeline çok boyutlu bir bakış açısı kazandırdığı ancak kamuda hâkim olan otoriter zihniyet unsurlarının bu alan içinde yer alan habitusu şekillendirdiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kalkınma, Zihniyet, Socius, Habitus

Kaynakça

• Arendt, H. (1994). İnsanlık Durumu, (Çev: Bahadır Sina Şener), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Arsal, S. M. (1947). Türk Tarihi ve Hukuku, İsmail Akgün Matbası, İstanbul.
• Berger P. L., Luckmann T. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası: Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi, (Çev: V. S. Öğütle), Paradigma, İstanbul.
• Berkes, N. (2003). Türkiye'de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
• Bilgiseven, A. K. (1995). Türk-İslam Kültüründe Fert ve Cemiyet İlişkisi ve İslami Kavramlar, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Bourdieu, P. (2006). Pratik Nedenler: Eylem Kuramı Üzerine, (Çev: Hülya Uğur Tanrıöver), Hil Yayın, İstanbul.
• Creswell, J. W. (2013). Research Design: Qualitative, Quantitative, And Mixed Methods Approaches, Sage Publications Ltd., Thousand Oaks, CA.
• Çelebi, N. (2007). “Socius, Oikos, Polis”, Sosyoloji Dergisi Ülgen Oskay'a Armağan Özel Sayısı, 49-56.
• Çelebi, N. (2008). “Türkiye’deki Sosyoloji Dernekleri: Süreksizliklerin Ardındaki Süreklilik”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 6, 11, 677-690.
• Güngör, E. (1989). Tarihte Türkler, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Güvenç, B. (1996). İnsan ve Kültür, Remzi Kitapevi, İstanbul.
• HDR, (1990). Human Development Report: Concept and Measurement of Human Development. http://www.hdr.undp.org/sites/default/files/reports/219/hdr_1990_en_complete_nostats.pdf (17.01.2021).
• Hofstede, G. (2001). Culture's Consequences: Comparing Values, Behaviors, İnstitutions and Organizations Across Nations, Sage Publications Ltd., Tilburg University, Netherlands.
• Keyder, Ç. (2000). Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Maillet, J. (1983). İktisadi Olayların Evrimi, 18. Yüzyıldan Bugüne, (Çev: E. Tokdemir), Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Mahçupyan, E. (2000). Batı'dan Doğu'ya, Dünden Bugüne Zihniyet Yapıları ve Değişim, Patika Yayınları, İstanbul.
• Mucchielli, A. (1991). Zihniyetler, (Çev: Hamet Kotil), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Oakley P., Garforth C. (1985). Guide to Extension Training, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Roma.
• Savrul, B. K. (2012). Bölgesel Kalkınma Kuramleri ve Politikaları: Avrupa Birliği ve Türkiye, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Sen, A. (2004). Özgürlükle Kalkınma, (Çev: Y. Alogan), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Sombart, W. (2008). Burjuva, Modern Ekonomi Dönemine Ait İnsanın Ahlaki ve Entelektüel Tarihine Katkı, (Çev: O. Adanır), Doğu Batı Yayınları, Ankara.
• Touraine, A. (1998). “Sociology Without Society”, Current Sociology, 119-125.
• Türkkahraman, M. (2010). “Zihniyet ve Türk Toplumunda Zihniyet Değişimi Problemi”, Türk Dünyası Araştırmaları, 184, 37-54.
• Ülgener, S. F. (2006). Zihniyet, Aydınlar ve İzm’ler, Derin Yayınları, İstanbul.
• Veblen, T. (1995). Aylak Sınıf, (Çev: İnci User), Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Matbaası, İstanbul.
• Weber, M. (1999). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, (Çev: Zeynep Gürata), Ayraç Yayınevi, Ankara.
• Wacquant, L. J. D. (2003). Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar’a Giriş, Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar, (Çev: Nazlı Ökten), İletişim Yayınları, İstanbul.