VALUATION AND ACCOUNTING OF ACTIVITIES RELATED TO ALMOND PRODUCTION WITHIN THE FRAMEWORK OF TURKISH ACCOUNTING STANDARDS (TMS-16, TMS-20 AND TMS-41)

Yıl 2024, Sayı: 62, 1 - 17, 16.05.2024

Mehmet Tursun , Abdurrahman Tursun

https://doi.org/10.30794/pausbed.1429757

Öz

Despite its diminishing weight in the global economy, agriculture remains a crucial economic activity. The reduction in the rural population engaged in agricultural activities, driven by rural-to-urban migration and advancements in technology, has prompted a shift in the agriculture sector from traditional farming to modern production. This shift has resulted in an increased number of enterprises in the agricultural sector, necessitating the development of accounting systems for businesses involved in agricultural production. This study takes a comprehensive perspective on almond production within the framework of relevant accounting standards, aiming to reveal the accounting processes involved. Conducted through detailed literature research and normative research methods, the study encompasses the activities of a hypothetical enterprise engaged in almond production. Accounting processes for both the orchard establishment period and the production period related to almond production are regulated within the framework of TMS 16, TMS 20, and TMS 41. Maintaining accounting records for enterprises in accordance with standards and managing them with financial transparency is emphasized as a means to strengthen investor relations, facilitate the enterprise’s access to external sources, and increase its overall value.

Anahtar Kelimeler

Almond production, tangible fixed assets, asset valuation, accounting standards

BADEM ÜRETİMİNE İLİŞKİN FAALİYETLERİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI (TMS-16, TMS-20 VE TMS-41) ÇERÇEVESİNDE DEĞERLEMESİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Öz

Tarım, dünya ekonomisi içerisindeki ağırlığı gün geçtikçe azalmasına rağmen önemini kaybetmeyen ekonomik faaliyetlerdendir. Kırdan kente göç sonucunda tarımsal faaliyet yürüten kırsal nüfusun azalması ve gelişen teknoloji ile beraber tarım sektöründe geleneksel tarımdan modern üretime doğru bir geçiş söz konusu olmuştur. Bu durum tarım sektöründe faaliyet gösteren işletme sayısında artışa sebep olmuş ve tarımsal üretim sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin muhasebe sistemlerine olan ihtiyacını arttırmıştır. Yapılan çalışmada, badem üretiminin ilgili muhasebe standartları çerçevesinde bütüncül bir bakış açısıyla incelenmesi ve muhasebeleştirme işlemlerinin ne şekilde yapılması gerektiğinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Detaylı literatür araştırması ve normatif araştırma yöntemiyle hazırlanmış olan çalışmada, badem üretimi yapmak için faaliyet yürüten varsayımsal bir işletmenin faaliyetlerine yer verilmiştir. Badem üretimiyle ilgili olarak bahçe tesis dönemi ve üretim dönemine ilişkin muhasebeleştirme işlemleri TMS 16, TMS 20 ve TMS 41 çerçevesinde düzenlenmiştir. İşletmelerin standartlar çerçevesinde muhasebe kayıtlarının tutulması ve finansal şeffaflıkla yönetilmesinin yatırımcı ilişkilerini güçlendirerek işletmenin yabancı kaynaklara erişimini kolaylaştıracağı ve işletme değerini arttıracağı belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Badem üretimi, maddi duran varlıklar, varlık değerleme, muhasebe standartları

Kaynakça

• Akdoğan, N., Deran, A., Aktaş, R., Erhan, D. U. & Acar, V. (2011). Sektörel muhasebe, Ankara: Gazi Kitapevi.
• Bozzolan, S., Laghi, E., & Mattei, M. (2016). Amendments to IAS 41 and IAS 16: implications for accounting for bearer plants. Zemedelska Ekonomıka, 62(4), 160-171.
• Burak, E. & Öztaş, S. (2015). Kurumsal yönetim ilkelerinin muhasebenin temel kavramları açısından değerlendirilmesi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 1-17. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/265322
• Christiani, T. A. (2016). Normative and empirical research methods: Their usefulness and relevance in the study of law as an object. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 219, 201-207. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.05.006
• da Silva, R. L. M. & Nardi, P. C. C. (2023). IAS 41 and biological assets in Brazil: is the information really useful?. Revista Catarinense da Ciência Contábil, (22), 13.
• Demirci, Ş. D. & İsker, Ö. (2019). Türkiye muhasebe standartlarına göre zeytin yetiştiriciliği işletmelerinde muhasebe uygulamaları. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(2), 282-304. https://doi.org/10.31460/mbdd.449329
• Dikmen, B. B. & Köksal, A. G. (2018). Taşıyıcı bitkilerin tms 16 maddi duran varlıklar standardı çerçevesinde değerlemesi ve muhasebeleştirilmesi: Ceviz üretim işletmesinde bir uygulama. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3), 82-96. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.433058
• Doğan, Z., Arslan, S., & Berkman, A. (2015). Türkiye’de Tarım Sektörünün İktisadi Gelişimi ve Sorunları: Tarihsel Bir Bakış. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 29-41. Erişim Adrresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/185141
• Doorasamy, M., Rotimi, M. E., Rajaram, R. & Kebbi, M. J. (2022). Accounting and valuation of bearer plants in cameroon. EuroEconomica, 41(1).
• Ertaş, F., Çidem, İ. & Çiğdem, R. (2017). Tarımsal teşviklerin TMS 20 ve TMS 41 kapsamında incelenmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(3), 577-591. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/360625
• İnan, İ. H. (2006), Tarım ekonomisi ve işletmeciliği, Avcı Ofset Basımevi, İstanbul. 372 s.
• Kaygusuzoğlu, M. & Emer, M. A. (2023). TMS 16 kapsamında taşıyıcı bitkiler ve muhasebeleştirme uygulamaları: Antep fıstığı örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(2), 1485-1503.
• Keleş, D. & Özulucan, A. (2020). Taşıcıyı bitkilerin TMS 16: maddi duran varlıklar standardı kapsamında muhasebeleştirilmesi: Fındık yetiştiriciliği yapan bir tarım işletmesinde uygulama. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 343-363. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.690019 KGK finansal raporlama standartlarına uygun hesap planı taslağı. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TFRS/EK2_Finansal%20Raporlama%20Standartlar%C4%B1na%20Uygun%20Hesap%20Plan%C4%B1%20Tasla%C4%9F%C4%B1.pdf, (Erişim Tarihi: 22.03.2024).
• Noyan, E. (2016). Türkiye’deki tarımsal faaliyetlere uygulanan teşvik politikalarının değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Denizli.
• Özdemir, M. A. & Tonbul, S. (1996). Kömürhan boğazı (Malatya-Elâzığ). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 239-262.
• Paksoy, Ö. B. (2021). TMS 16: maddi duran varlıklar standardı kapsamında taşıyıcı bitkilerin muhasebeleştirilmesi ve bir badem bahçesinde uygulama. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi 56(3) 2021, 1522-1542. doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.21.08.1588
• Rodrigues de Souza, M. P. & Assis Shikida, P. F. (2021). Impact of amendments to IAS 16 and IAS 41 on the economic-financial position of Brazilian sugar-energy companies. Revista Contabilidade, Gestao E Governanca, 24(1).
• Sunkar, M. (2011). 8 Mart 2010 Kovancılar-Okçular (Elâzığ) depremi; yapı malzemesi ve yapı tarzının can ve mal kayıpları üzerindeki etkisi. Türk Coğrafya Dergisi, 56, 23-37. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/198443
• Svoboda, P. & Bohušová, H. (2017). Amendments to IAS 16 and IAS 41: Are there any differences between plant and animal from a financial reporting point of view?. Acta Universitatis Agriculturae et Silviculturae Mendelianae Brunensis. 65(1), 327-337.
• TMS 16 Maddi Duran Varlıklar Standardı. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2016Seti/TMS16.pdf, (Erişim Tarihi: 15.10.2023).
• TMS 2 Stoklar Standardı. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2019Seti/TMS/TMS%202.pdf, (Erişim Tarihi: 19.10.2023).
• TMS-41Tarımsal Faaliyetler Standardı. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2019Seti/TMS/TMS%2041.pdf, (Erişim Tarihi: 16.10.2023).
• Tursun, M., Tursun, A., & Kılıç, M. (2022). Adıyaman ilinde badem üretiminin maliyet ve karlılık analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 305-315. https://doi.org/10.30794/pausbed.1073960
• Yazarkan, H. (2016). Üretim işletmelerine ait fındık bahçelerine ilişkin mali işlemlerin Türkiye muhasebe standartları (TMS) çerçevesinde muhasebeleştirilmesi: Durak fındık AŞ örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23(2), 409-434. https://doi.org/10.18657/yecbu.49953