MEDIA–SOCIETY RELATIONS IN THE CONTEXT OF POLITICS

Yıl 2024, Sayı: 64, 97 - 115, 20.09.2024

Ejder Okumuş

https://doi.org/10.30794/pausbed.1430267

Öz

Media - society relations involve complex events, behaviors and processes. For this reason, it can be examined from different angles and dimensions. This article deals with the media's relations with society in the context of politics. The aim of the study is to understand the social dimensions of the media, its effects on society, and the media-related dimensions of society and its effects on the media in terms of their connections with politics. In the study carried out for this purpose, various aspects of the interactive relations of mass media with society within the framework of politics are tried to be understood with the literature review method and by referring to sources related to the subject of the study. While media represents a great power that interacts with the reality of society with many different types, tools, elements, methods and identities, it is within the scope of the most important dimensions of society and social relations in politics. In this sense, as a summary of the results reached in the study, it can be said that, on the one hand, politics affects the media, society and media-society relations, and on the other hand, media, society and media-society relations affect politics. In the processes of mediatization of politics and politicization of the media, the mutual relations between the media and society have a unique situation.

Anahtar Kelimeler

Sociology, Political Science, Communication, Society, Politics.

SİYASET BAĞLAMINDA MEDYA-TOPLUM İLİŞKİLERİ

Öz

Medya - toplum ilişkileri karmaşık olaylar, davranışlar ve süreçler içerir. Bu sebeple farklı açılardan ve değişik boyutlarıyla incelenebilir. Bu makale, medyanın toplumla ilişkilerini siyaset bağlamında konu edinmektedir. Çalışmanın amacı medyanın toplumsal boyutlarını, toplum üzerindeki etkilerini ve toplumun medya ile ilgili boyutlarını, medya üzerindeki etkilerini siyasetle bağlantıları yönünden anlamaktır. Bu amaçla yürütülen çalışmada, siyaset çerçevesinde kitle iletişim araçlarının toplumla etkileşimsel ilişkileri çeşitli yönleriyle literatür taraması yöntemiyle çalışma konusuna dair kaynaklara başvurularak anlaşılmaya çalışılmaktadır. Medya çok farklı tür, araç, unsur, yöntem ve kimliklerle toplum gerçekliğiyle etkileşim halinde olan çok büyük bir gücü ifade ederken, siyaset özelinde toplumun, toplumsal ilişkilerin en önemli boyutları kapsamında yer almaktadır. Bu anlamda çalışmada varılan sonuçların bir hülasası olarak denilebilir ki bir yandan siyaset medyayı, toplumu ve medya-toplum ilişkilerini etkilemekte; diğer yandan da medya, toplum ve medya-toplum ilişkileri siyaseti etkilemektedir. Siyasetin medyatikleşmesi ve medyanın siyasileşmesi süreçlerinde medya ile toplum arasındaki karşılıklı ilişkiler, kendine has bir duruma sahip olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji, Siyaset Bilimi, İletişim, Toplum, Siyaset

Etik Beyan

Makale etik kurul gerektirmemektedir. Gereğini arz ederim.

Kaynakça

• Adolf, M. (2013). "Clarifying Mediatization: Sorting Through a Current Debate", Empedocles: European Journal for the Philosophy of Communication, 3/2, 153-175.
• Adolf, M. (2017). "The Identity of Mediatization: Theorizing a Dynamic", Dynamics of Mediatization: Institutional Change and Everyday Transformations in a Digital Age, (Ed: D. Field, G. Livier, A. Bolin, A. Hepp, ve S. Hjarvard) (ss. 11-34) içinde, Palgrave Macmillan, Cham.
• Akdağ, M. (2020). "Medya Siyaset Etkileşimi Bağlamında Türkiye’de Siyasetin Medya Alanındaki Düzenlemeleri Üzerine Bir İnceleme", Erciyes İletişim Dergisi, 7/2, 1173-1197.
• Alkan, T. (1979). Siyasal Toplumsallaşma, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Althusser, L. (2002). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, 5. baskı, (Çev: Y. Alp ve M. Özışık). İletişim Yayınları, İstanbul.
• Arcak, Z. (2007). Les Media du Pouvoir, le Pouvoir des Media. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Galatasaray Üniversitesi.
• Asp, K. (1990). "Medialization, Media Logic and Mediarchy", Nordicom Review, 11/2, 47-50.
• Asp, K. (2014). "Mediatization: Rethinking the Question of Media Power", Mediatization of Communication. Handbooks of Communication Science, (Ed: K. Lundby), (ss. 349-373) içinde, De Gruyter Mounton, Berlin, Boston.
• Avşar, Z. ve Demir, V. (2005). Düzenleme ve Uygulamalarla Medyada Denetleme, Piramit Yayıncılık, Ankara.
• Barut, İ. (2017). Türkiye’de 1980 Sonrası Siyasal İktidar, Medya ve Demokrasi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi.
• Baudrillard, J. (2004). Tüketim Toplumu, (Çev: F. Keskin ve H. Deliçaylı), Ayrıntı Yayınları, İstanbul
• Bayram, Y. (2015). "Medya-Siyaset Gündemi İlişkisi Kapsamında Türkiye’de Ulusa Sesleniş Konuşmalarının Gündem Belirleme Gücü", Tarih Okulu Dergisi, 8/24, 405-438.
• Benveniste, E. (1995). Genel Dilbilim Sorunları, (Çev: E. Öztokat), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Berger, P. L. (1967). The Sacred Canopy, Doubleday, Garden City.
• Berger, P. L. ve Luckmann, T. (1967). The Social Construction of Reality, Allen Lane The Penguin Press, Great Britain.
• Berger, P. L., Luckmann, T. ve Robertson, R. (1971). "Sociology of Religion and Sociology of Knowledge", Sociology of Religion içinde, Penguin Books, England.
• Block, E. (2013). "A Culturalist Approach to the Concept of the Mediatization of Politics: The Age of 'Media Hegemony'", Communication Theory, 23/3, 259-278.
• Bocock, R. (1997). Tüketim (Çev: İ. Kutluk), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Câbirî, M. A. (1997). Arap Aklının Oluşumu (Çev: İ. Akbaba), İz Yayınları, İstanbul.
• Cevdet Paşa. (1980). Ma’rûzât, (Ed: Y. Halaçoğlu), Çağrı Yayınları, İstanbul.
• Çevik, E. (2010). İç ve Dış Politikada Medya ve Siyaset İlişkisi: Türkiye Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• De Saussure, F. (1985). Genel Dil Bilim Dersleri (Çev: B. Vardar), Birey ve Toplum Yayınları, Ankara.
• Deniz, M. (2017). 28 Şubat Sürecinde Medya ve Siyaset İlişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bartın Üniversitesi.
• Dilber, F. (2020). "Seçmenler Açısından Siyaset ve Medya İlişkisinin Önemi", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, 13/71, 911-923.
• Doğan, Ş. (2016). "Boşanma Nedenlerine Yönelik Tutumlar: Boşanmayı Artırıcı veya Engelleyici Faktörlere Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması", İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5/4, 991-1011.
• Doğan, Ş. ve Ünalan, D. (2019). "Siyasal İletişim Bağlamında Medya ve Siyaset İlişkisinin Haberin Söylemine Yansımaları: 22 Temmuz 2007 Genel Seçim Haberleri Örneği", (Ed: S. Sönmez, E. Özçoban, D. Balkan ve H. Karakuş), Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler—1 Alanında Yeni Ufuklar (ss. 357-372) içinde, Gece Akademi, Ankara.
• Domenach, J.-M. (1969). Politika ve Propaganda, (Çev: T. Yücel), Varlık Yayınları, İstanbul. Ellul, J. (1973). Propaganda The Fonnation of Men’s Attıtudes, Vintage Books, New York.
• Erdoğan, İ. (2009). Türkiye’de Gündem Belirlemede Baskı Gruplarının Rolü: Avrupa Birliği Müzakere Süreci Örneğinde Siyaset-Medya-Kamuoyu İlişkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi.
• Erkman, F. (1987). Göstergebilime Giriş, Alan Yayınları, İstanbul.
• Eskiçorapçı, N. (2016). Politics, Media and Democracy: The Electoral News Coverage İn The 2010 Kyrgyzstan and 2011 Turkey Elections. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Yeditepe Üniversitesi.
• Feridunoğlu, İ. C. (2016). "Çok Partili Siyasi Hayatımızda Medya Siyaset İlişkileri Bağlamında İktidar Olgusu", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9/44, 1047-1062.
• Fırat, E. (2020). Medya ve Siyaset İlişkisi. (10.5.2020) https://www.academia.edu/44658626/MEDYA_VE_S%C4%B0YASET_%C4%B0L%C4%B0%C5%9EK%C4%B0S%C4%B0.
• Fiske, J. (1990). Introduction to Communication Studies, 2. baskı, Routledge, London ve New York.
• Gadamer, H. G. (1998). "İnsan ve Dil", Yolcular, 29-36.
• Güngör, N. (2011). İletişim: Kuramlar-Yaklaşımlar, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Haberli, M. (2023). Medyatikleşme ve Din. İstanbul: Kitâbî Yayınları.
• Hacışabanoğlu, M. S. (1996). 1983—1993 Arasında Medya—Politika İlişkileri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Hall, S. (2016). Cultural Studies 1983: A Theoretical History, Duke University Press, Durham ve London.
• Hepp, A. ve Krotz, F. (2014). "Mediatized Worlds: Understanding Everyday Mediatization", (Ed: A. Hepp ve F. Krotz), Mediatized Worlds: Culture and Society in a Media Age (ss. 1-15) içinde, Palgrave, London.
• Hepp, A., Hjarvard, S. ve Lundby, K. (2010). "Mediatization! Empirical Perspectives: An introduction to a Special Issue", Communications, 35, 223-228.
• Hjarvard, S. (2012). "Three Forms of Mediatized Religion: Changing the Public Face of Religion", (Ed: S. Hjarvard ve M. Lövheim), Mediatization and Religion: Nordic Perspectives (ss. 21-44) içinde, Nordicom: University of Gothenburg.
• Hjarvard, S. (2013). The Mediatization of Culture and Society, Routledge Press, New York.
• Hjarvard, S. (2016). "Mediatization and the Changing Authority of Religion", Media, Culture and Society, 38/1, 8-17.
• Horkheimer, M. ve Adorno, T. W. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği (Çev: N. Ülner ve E. Öztarhan), Kabalcı Yayınları, İstanbul.
• Huxley, A. (1936, Aralık). "Notes on Propaganda", Harper’s Magazine, 174.
• İnal, M. A. (1996). Haberi Okumak, Temuçin Yayınları, İstanbul.
• Kapani, M. (1992). Politika Bilimine Giriş, 6. baskı, Bilgi Yayınları, İstanbul.
• Karaboğa, M. T. (2016). Medya Sosyolojisi Bağlamında Televizyon Dizilerinde Tüketim Olgusu ve Dizilerin Bireylerin Tüketim Eğilimleri Üzerinde Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Mersin Üniversitesi.
• Kaya, B. (2016). Siyaset, Medya Ve İktidar İlişkisi Çerçevesinde Siyasal Hafıza. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Pamukkale Üniversitesi.
• Kepplinger, H. M. (2002). "Mediatization of Politics: Theory and Data", Journal of Communication, 52/4, 972-986.
• Kırtepe, S. (2022). Dizilerin Toplumsal İzdüşümü: Sosyo-Kültürel Bir Çözümleme, Sonçağ Akademi Yayınları, Ankara.
• Kocadaş, B. (2020). Sosyolojik Açıdan İletişim—Siyaset İlişkisi, İksad Yayınları, Ankara.
• Koloğlu, O. (1990). "İlk Gazetelerimiz Aracılığıyla (1828-1867) Dilimize Giren Batı Kavram ve Sözcükleri", XI. Türk Tarih Kongresi, Ankara: 5-9 Eylül 1990: C. IV (ss. 1945-1964), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Krotz, F. (2007). "The Meta-Process of ‘Mediatization’ as a Conceptual Frame", Global Media and Communication, 3/3, 256-260.
• Krotz, F. (2008). "Mediatization: A Concept with Which to Grasp Media and Societal Change", K. Lundby & P. Lang (Ed.), Mediatization. Concept, Changes, Consequences, (ss. 21-40), International Academic Publisher, New York.
• Kukier, J. (2020). "Mediatization of Social Reality and Media Experience of Seniors", Mediatization Studies, 4, 71-80.
• Küçükcan, T. (2011). Toplumun Kültür Politikaları ve Medyanın Kültürel Süreçlere Etki Algısı Araştırması, SETA Yayınları, Ankara.
• Lerner, D. (1958). The Passing of Traditional Society: Modernizing The Middle East, The Free Press, London.
• Löbl, E. (1903). Kultur und Presse, Duncker and Humbolt, Leipzig.
• Lövheim, M. ve Hjarvard, S. (2019). "The Mediatized Conditions of Contemporary Religion: Critical Status and Future Directions", Journal of Religion, Media and Digital Culture, 8, 206-225.
• Maigret, É. (2014). Medya ve İletişim Sosyolojisi, 4. baskı, (Çev: H. Yücel), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Mazzoleni, G., ve Schulz, W. (1999). '"Mediatization' of Politics: A Challenge for Democracy?" Political Communication, 16/3, 247-261.
• McQuail, D. (2010). Mass Communation Theory, Sage Publication, London.
• Okumuş, E. (2002). "Tanzimat’ın Dili", KhukA Kamu Hukuku Arşivi, 5/1, 43-53.
• Okumuş, E. (2003). Meşruiyet Ekseninde Din ve Devlet, Pınar Yayınları, İstanbul.
• Okumuş, E. (2005). Dinin Meşrulaştırma Gücü, Ark Kitapları Yayınevi, İstanbul.
• Okumuş, E. (2018). "Din ve Siyaset Konusunda Basının Topluma Etkisi", Türk Basın Tarihi Uluslararası Sempozyumu, (ss. 35-66), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
• Okumuş, E. (2020). Toplumsal Değişme ve Din. 6. baskı, İnsan Yayınları, İstanbul.
• Okumuş, E. (2022). "Yeni Medya, Kamusal Alan ve Kamuoyu", (Ed: H. Hülür ve C. Yaşın), Yeni Medya, Toplum ve
• Kamusal Alan (ss. 331-352) içinde, Ütopya Yayınevi, Ankara.
• Özçetin, B. (2018). Kitle İletişim Kuramları, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Özkan, A. (2013). Eleştirel Kuram Bağlamında Türkiye’ De Medya-Siyaset İlişkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi.
• Sarıtaş, İ. (2018). "Nazi Döneminde Sinemanın Propaganda Aracı Olarak İşlevi", İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 47, 329-350.
• Schlesinger, P. (1994). Medya, Devlet ve Ulus, (Çev: M. Küçük), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Sönmez, B. (2022). Değişen Dünyada Dönüşen Siyaset: Türkiye’de Siyasetin Medyatikleşmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
• Sözeri, C. (2015). Türkiye’de Medya-İktidar İlişkileri / Sorunlar ve Öneriler, İstanbul Enstitüsü Yayınları, İstanbul.
• Strömbäck, J. (2008). "Four Phases of Mediatization: An Analysis of the Mediatization of Politics", The International Journal of Press/Politics, 13/3, 228-246.
• Strömbäck, J. (2011). "Mediatization and Perceptions of the Media’s Political Inluence", Journalism Studies, 12/4, 423-439.
• Strömbäck, J. ve Esser, F. (2014a). Mediatization of Politics: Towards a Theoretical Framework. İçinde (Ed: J. Strömbäck ve F. Esser), Mediatization of Politics: Understanding the Transformation of Western Democracies (ss. 3-28) içinde. Palgrave Macmillan, Basingstoke.
• Strömbäck, J. ve Esser, F. (2014b). "Mediatization of Politics. Transforming Democracies and Reshaping Politics", (Ed: K. Lundby), Mediatization of Communication. Handbooks of Communication Science (ss. 375-397) içinde, De Gruyter Mounton, Berlin ve Boston.
• Şahin, Ö. (2009). Siyaset-Medya İlişkisi (Türkiye’de Parlamento Muhabirleri Derneği Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi.
• Thomas, G. (2016). "The Mediatization of Religion – as Temptation, Seduction, and Illusion", Media, Culture & Society, 38/1, 37-47.
• Uçar, Ş. (1997). Tarih Felsefesi Meseleleri, Nehir Yayınları, İstanbul.
• Ural, O. A. (2009). Türkiye’de Televizyon Yayıncılığı Bağlamında Medya ve Siyaset İlişkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Utma, A. M. (2010). 1980 Sonrası Türkiyesi’nde Medya-Siyasi İktidar İlişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Uzun, R. (2014). "Medya-Siyaset İlişkileri: Türkiye’de Savunucu Gazetecilik Olgusunun İncelenmesi", İletişim Kuram ve Araşırma Dergisi, 39, 129-147.
• Van Dijk, T. A. (1999). "Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları", (Çev: M. Küçük), Medya, İktidar, İdeoloji, 2. baskı, Ark Yayınları, İstanbul.
• Wach, J. (1995). Din Sosyolojisi, (Çev: Ü. Günay), İFAV Yayınları, İstanbul.
• Weber, M. (1924). Gesammelte Aufsätze zur Soziologie und Sozialpolitik, Veriag von J. €. B. Mohr (Paul Siebeck), Tubingen.
• Weber, M. (1976). "Towards a Sociology of the Press", (Çev: H. Hardt), Journal of Communication, 26/3, 96-101.
• Weber, M. (1998). "Preliminary Report on a Proposed Survey for a Sociology of the Press", (Çev: K. Tribe), History of the Human Science, 11/2, 111-120.
• Welch, D. (2007). The Third Reich, Politics and Propaganda, 2. baskı, Taylor ve Francis e-library, Londra ve Newyork.
• Wojtkowski, Ł. (2012). "Mediatization of Politics during U.S. Presidential Election 2008", Kultura i Edukacja, 6/92, 109-124.
• Wojtkowski, Ł. (2017). "The Present Tense of Mediatization Studies", Mediatization Studies, 1/1, 9-22.
• Woods, N. (2006). Describing Discourse: A Practical Guide to Discourse Analysis, Oxford University Press, New York.
• Yamaç, M. (2020). Darbe ve Din, Eskiyeni Yayınları, Ankara.
• Yaylagül, L. (2006). Kitle İletişim Kuramları—Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar, Dipnot Yayınları, Ankara.
• Yenen, İ. (2012). Medya ve Din, Yayınevi Yayınları, Ankara.
• Zaimoğlu, G. (2022). Türkiye’de Medya Politikaları: 2002-2020 Yılları Arasında Değişen Mülkiyet ve Kontrol İlişkilerinin Ekonomi Politiği. (yayımlanmamış Doktora Tezi). Akdeniz Üniversitesi.