LAW IN SUMERIAN SOCIETY

Yıl 2024, Sayı: 65, 65 - 71, 21.11.2024

Eda Durmuş

https://doi.org/10.30794/pausbed.1559457

Öz

Law in Sumerian social life is the subject of the study. The Sumerians made the first legal regulations in history. For this reason, they are known as the first lawmakers in history. Therefore, the laws created by them are of great importance. Sumerian legal texts include the Urukagina Charter, the Gudea Edict, the Ur-Nammu Code and the Ana-Ittishu Code. The Sumerian legal system can be revealed from legal texts. Marriage, divorce and adoption regulations related to family law attract attention. There is a law of inheritance regarding how the goods will be shared. Regulations regarding penalties contribute to the functioning of the legal system. There are regulations regarding borrowing. In this study, first of all, Sumerian legal texts were taken in chronological order. In addition, family law, inheritance law, criminal law and the law of obligations are clarified.

Anahtar Kelimeler

Sumer, Law, Code, Urukagina, Gudea, Ur-Nammu

SUMER TOPLUMUNDA HUKUK

Öz

Sumer toplum hayatında hukuk çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Sumerliler tarihte ilk hukuki düzenlemeleri yapmışlardır. Bu nedenle tarihte ilk kanun koyucu olarak bilinmektedirler. Bundan dolayı onlar tarafından oluşturulan kanunlar büyük önem taşımaktadır. Sumer hukuki metinleri arasında Urukagina Talimatnamesi, Gudea Fermanı, Ur- Nammu Kanunu ve Ana- İttişu Kanunu sayılabilir. Hukuki metinlerden Sumer hukuk sistemi ortaya çıkarılabilmektedir. Aile hukukuyla ilgili evlenme, boşanma ve evlatlık alma düzenlemeleri dikkat çekmektedir. Malların nasıl paylaşılacağı ile ilgili bir veraset hukukundan söz edilebilir. Cezalarla ilgili düzenlemeler hukuk sisteminin işlemesine katkı sağlamaktadır. Borçlanmayla ilgili düzenlemeler bulunmaktadır. Bu çalışmada öncelikle Sumer hukuki metinleri kronolojik bir sıraya göre alınmıştır. Ayrıca aile hukuku, veraset hukuku, ceza hukuku ve borçlar hukuku aydınlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sumer, Hukuk, Kanun, Urukagina, Gudea, Ur-Nammu

Kaynakça

• Bilgiç, E. (1947). “Çivi Yazılı Hukuki- İktisadi Kaynaklar Mahiyet ve Muhtevaları”, Belleten, XI/44, 571- 602.
• Bilgiç, E. (1963). “Eski Mezopotamya Kavimlerinde Kanun Anlayış ve An’anesi”, A.Ü. Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, XXI/3- 4, 103- 119.
• Bilgiç, E. (1982). “Atatürk, Fakültemiz ve Kürsümüz, Sumerlilerin Tarih, Kültür ve Medeniyetler”, A.Ü. Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Atatürk’ün 100. Doğum Yılına Armağan Dergisi, 75- 121.
• Günaltay, M. Ş. (1987). Türk Tarihinin İlk Devirlerinden Yakın Şark, Elam ve Mezopotamya, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kılıç, Y. (2014). Eskiçağ Aile Hukuku (Asur, Babil ve Hitit Devletlerinin Yıkılışına Kadar), Çizgi Kitabevi.
• Kınal, F. (1983). Eski Mezopotamya Tarihi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Kramer, S. N. (1983). “The Ur- Namu Law Code: Who Was İts Author?”, Orientalia, 52/4, 453- 456.
• Kramer, S. N. (1990). Tarih Sumer’de Başlar, çev. M. İlmiye Çığ, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kramer, S. N. (2016). Sümerler, Kabalcı Yayıncılık.
• Roth, M. T. (1997). Law Collection from Mesopotamia and Asia Minor, Scholar Press.
• Tosun, M. (1973). “Sümer, Babil ve Asurlularda Hukuk, Kanun ve Adalet Kavramı ve Bunlarla İlgili Terimler”, Belleten, XXXVII/148, 557- 582.
• Tosun, M. ve Yalvaç, K. (1981). Sumer Dili Grameri, I,Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Tosun, M. ve Yalvaç, K. (1989). Sumer, Babil Asur Kanunları ve Ammi- Şaduqa Fermanı, Türk Tarih Kurumu Yayınları.