YOZGAT PROVINCE SORGUN DISTRICT AŞAĞIKARAHACILI VILLAGE İSA ÜNAL ROOM

Yıl 2025, Sayı: 66, 327 - 342

Tuğba Bağbaşı , Aslı Sağıroğlu Arslan

https://doi.org/10.30794/pausbed.1508030

Öz

Village rooms, seen in many villages of Anatolia as concrete examples of the reflection of Turkish culture and hospitality on architecture and art, are remarkable products of folk architecture. Guest tents in Central Asian Turkish culture were replaced by village rooms in Anatolia. Village rooms are structures built to accommodate guests coming to the village from afar. At the same time, they are cultural places where village people come together and chat, various stories are told, chants are sung, and folk dances are played. Village rooms can be defined as concrete spaces where Turkish folk culture and art are reflected, built in a simple style from the outside, but with intense decorations on the inside.
The subject of this study is İsa Ünal village chamber located in Ağırkarahacılı Village of Sorgun District of Yozgat. The village room in question was examined in terms of architecture and decoration; The social functions of village chambers were mentioned and their place in Turkish folk culture was tried to be determined. Before touching on the architectural features of the İsa Ünal Room, the purpose for which the village rooms were built and the importance of these rooms in terms of Turkish culture were emphasized.

Anahtar Kelimeler

Village Room, Guesthouse, Accomodation, Yozgat, Sorgun

Proje Numarası

SDK-2021-11271

YOZGAT İLİ SORGUN İLÇESİ AŞAĞIKARAHACILI KÖYÜ İSA ÜNAL ODASI

Öz

Türk kültürünün ve misafirperverliğinin mimariye ve sanata yansımasının somut örnekleri olarak Anadolu’nun birçok köyünde karşılaşılan köy odaları, halk mimarisinin dikkat çekici ürünlerindendir. Orta Asya Türk kültüründeki misafir çadırlarının yerini Anadolu’da köy odaları almıştır. Köy odaları, köye uzaktan gelen misafirlerin konaklaması amacıyla inşa edilen yapılardır. Aynı zamanda köy halkının bir araya gelip sohbet ettiği, çeşitli hikâyelerin anlatıldığı, cönklerin okunduğu, halk oyunlarının oynandığı kültürel mekânlardır. Köy odaları, dışarıdan bakıldığında yalın üslupla inşa edilen, fakat iç mekânında yoğun süslemelerin görüldüğü Türk halk kültürü ve sanatının yansıtıldığı somut mekânlar olarak tanımlanabilirler.
Bu çalışmanın konusu; Yozgat’ın Sorgun İlçesi Aşağıkarahacılı Köyü’nde yer alan İsa Ünal köy odasıdır. Bahse konu köy odası, mimari ve süsleme açısından incelenmiş; köy odalarının sosyal işlevlerine değinilmiş, Türk halk kültürü içerisindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. İsa Ünal Odasının mimari özelliklerine değinmeden önce, köy odalarının hangi amaçla yapıldığı ve bu odaların Türk kültürü açısından önemi üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Köy Odası, Misafirhane, Konaklama, Yozgat, Sorgun

Proje Numarası

SDK-2021-11271

Teşekkür

Makale içerisinde yer alan kitabelelerin okunması konusunda yardımlarından dolayı Doç.Dr. Remzi AYDIN’a teşekkürü borç biliriz.

Kaynakça

• Acar, T. (2021). Kütahya İli Altıntaş İlçesi Halk Mimarisinden Örnekler: Köy Odaları, Folklor/Edebiyat, 108/27/4, 1013-1028.
• Bağbaşı, T. ve Sağıroğlu Arslan A. (2022). “Yozgat Çayıralan İlçesi Yukarıyahyasaray Köyü Köy Odaları”, 25. Uluslararası Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları, 1034-1058.
• Bozkurt T. (2016).“Konya-Gökyurt (Kilistra) Köy Odaları”, Milli Folklor, 28/109, 201-216.
• Bulut M. (2017).“Sivas İlbeyli Köy Odaları”, MUTAD,6/1, 13-31.
• Gündoğan Baldık, E. (2024). “SivasUlaş-Acıyurt Köy Odaları”, Palmet Dergisi, 5, 54-72.
• Gürsoy, E. (2021). “Türk Halk Mimarisi Örneklerinden Kütahya/Gediz Köy Odaları”, Folklor/Edebiyat, 107/27, 721-747.
• Karpuz, H. (2013). “İç Anadolu Bölgesi Köy Odaları”,XVI. Ortaçağ-Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, s. 455-471.
• Karpuz, H. (2021).Anadolu Köy Odalarından Örnekler, 1. Baskı, AKM Yayınları, Ankara.
• Naldan, F. (2020). “Erzincan-Çayırlı İlçesi Başköy Odaları”, Milli Folklor, 32/16/126, 249-263.
• Ögel, B. (1985). Türk Kültür Tarihine Giriş,2. Baskı, Kültür Bakanlığı Yayınları, 7, Ankara.
• Özkan, A. (2011). “Köy Odalarının Sosyal Hayatımızdaki Rolü”, İmaret, 2/7, 117-123.
• Özkan,A. (2012). “Geçmişten Günümüze Konya İli Akören İlçesinde Bulunan Köy Odaları”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi,14/22, 1-4.
• Özkaynak, K. (1954). Akseki Kazası: Tarih-Coğrafya-Turizm-Biyoğrafya,1. Baskı, Akgün Matbaası, Ankara.
• Şahin Çandarlı, A. (2016).“Türk Çadırı Üzerine”, Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8/16, 25-39.
• Tay, L. (2018). “Gülşehir-Gümüşkent Köy Odası”, III. Akdeniz Sanat Sempozyumu, Akdeniz Yayınları, s. 243-252.
• Tay, L. (2019).“Korkuteli-Akyar Köy Odaları”,Antalya Kitabı: Antalya’da Türk-İslam Medeniyetlerinin İzleri, C:2, Antalya Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Konya, s. 600-615.
• Yakıcı, A. (2010). “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Somut Mekânı: Konya Barana Odaları”, Milli Folklor, 87, 94-100.
• Kişi Kaynakları
• ÜNAL, M. (1989), Lise, Köy Odası Verasetçisi.