Bilimsel araştırmaların değerini belirleyen unsurlardan biri araştırma bulgularının geçerlilik ve güvenilirliğinin ortaya koyulabilmesi yeteneğine bağlıdır. Nitel, nicel veya karma araştırmalarda olması fark etmeksizin geçerlilik ve güvenilirliğin veya güven duyulabilirliğin sağlanması temel bir sorun olmaktadır. Araştırma sonuçlarının hangi bilimsel temellerle elde edildiğinin kanıtlandığı bu süreçte, araştırmacıların elde ettikleri sonuçları hangi ölçütleri dikkate alarak sağladığını açıklaması bir zorunluluktur. Günümüzde bazı akademik çevrelerce bilimselliği hâlâ tartışıldığı hâlde, son yıllarda araştırmacıların artan bir biçimde ilgi göstermeye de devam ettiği nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik konusu ile ilgili soru işaretleri hâlâ devam etmektedir. Literatürde yer alan kavram karışıklıkları ve yeterince net olmayan ifadeler ise başta nitel araştırmaları henüz öğrenmeye başlayanlar olmak üzere nitel araştırmalar ile ilgilenen araştırmacılar için yanıltıcı olmaktadır. Bu düşünceden hareketle mevcut araştırmada, nitel araştırmalarda araştırmacıların geçerlilik ve güvenilirlik konusuyla ilgili faydalanabileceği bilgilerin analitik bir bakış açısıyla sunulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda araştırmada, nicel araştırmalarda kullanılan iç geçerlilik ve dış geçerlilik ile iç tutarlılık güvenilirliği ve dış güvenilirlik kavramlarının nitel araştırmalardaki karşılığı olan inandırıcılık, aktarılabilirlik, tutarlılık ve doğrulanabilirlik kavramları açıklanmıştır. Buna ek olarak araştırmacıların kendi araştırmalarında kullanabilecekleri her bir kriteri sağlayacak teknikler de detaylandırılmıştır.
Geçerlilik ve Güvenilirlik Güven Duyulabilirlik İnandırıcılık Aktarılabilirlik Tutarlılık
The ability to demonstrate the validity and reliability of research findings is one of the important factors that determine the value of scientific research. Validity and reliability or trustworthiness are fundamental issues in scientific research whether qualitative, quantitative, or mixed research. It is a necessity for researchers to describe the criteria they have taken into consideration for the findings obtained during the validity and reliability of the research process. Even though currently, the validity and reliability of qualitative research findings are still controversial in some academic environments, particularly among positivists, qualitative research has lately gained momentum among researchers. Conceptual complexity in literature and unclear statements are misleading to researchers who are interested in qualitative research, such as newbies and students. Based on this viewpoint, the current study is aimed to present the specific information on validity and reliability in qualitative research, from an analytical perspective. In this context, the concepts of internal validity and external validity, internal consistency reliability, and external reliability used in quantitative research that are equivalents to credibility, transferability, dependability, and confirmability in qualitative research are scrutinized. In addition, techniques to provide each criterion that researchers can use in their research are also detailed.
Validity and Reliability Trustworthiness Credibility Transferability Dependability
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Bilgi Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Çevirmenler | |
| Erken Görünüm Tarihi | 18 Temmuz 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 18 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Haziran 2025 |
| Kabul Tarihi | 18 Temmuz 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 69 |