ÖRGÜT İKLİMİNİN İŞ TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ: BİR KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSÜNDE UYGULAMA

Yıl 2025, Sayı: 71

Sait Bardakçı , Abdullah Aslan

https://doi.org/10.30794/pausbed.1731798

Öz

Bu çalışmanın amacı, kamu iktisadi teşebbüsünde çalışanların algıladıkları örgüt ikliminin iş tatminleri üzerinde etkisinin olup olmadığını incelemektir. Bu amaçla araştırmanın örneklem grubunu oluşturan ve Sivas’ta faaliyet gösteren bir kamu iktisadi teşebbüsünde çalışan 202 bireye ulaşılmıştır. Araştırmanın veri toplama aracı araştırmacı tarafından oluşturulan kişisel bilgi formu ile Örgüt İklimi Ölçeği ve İş Tatmini Ölçeğinden oluşmaktadır. Kullanılan ölçeklerin güvenirlik ve geçerlik analizinde Doğrulayıcı Faktör Analizi yöntemi ve Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı kullanılmıştır. Araştırmanın hipotezlerinin testi için ise Yapısal Eşitlik Modellemesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre, çalışanların kurumlarıyla bağ kurma düzeyleri ve kurumlarında algıladıkları adalet düzeyi olumlu yönde arttıkça iş tatmini düzeylerinin de anlamlı bir artış gösterdiği tespit edilmiştir. Diğer taraftan, çalışanların kurumlarında algıladıkları yenilikçilik düzeyi olumlu yönde arttıkça iş tatmini düzeylerinde anlamlı bir düşüş gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgüt İklimi , İş Tatmini , Kamu İktisadi Teşebbüsü , Yapısal Eşitlik Modellemesi

EXAMINING THE EFFECT OF ORGANIZATIONAL CLIMATE ON JOB SATISFACTION: APPLICATION IN A PUBLIC ECONOMIC ENTERPRISE

Öz

The purpose of this study is to examine whether the organizational climate perceived by employees working in a public economic enterprise has an effect on their job satisfaction. For this purpose, 202 individuals working in a public economic enterprise operating in Sivas, which constitutes the sample group of the study, were reached. In the study, the Organizational Climate Scale and Job Satisfaction Scale were used together with the personal information form developed by the researcher as data collection tools. The Confirmatory Factor Analysis method and Cronbach’s alpha internal consistency coefficient were used in the reliability and validity analysis of the scales used. The Structural Equation Modeling method was used for the testing of the research hypotheses. According to the findings obtained as a result of the study, it was determined that as the level of employees' connection with their institutions and the level of justice they perceived in their institutions increased positively, their job satisfaction levels also increased significantly. On the other hand, it was observed that as the level of innovation perceived by employees in their institutions increased positively, their job satisfaction levels decreased significantly.

Anahtar Kelimeler

Organizational Climate , Job Satisfaction , Public Economic Enterprise , Structural Equation Modeling

Kaynakça

• Aydoğdu, A. (2013). Örgüt Yapısının, İnovasyon Ve Örgüt Kültürüne Etkisi Ve Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Arslan, A. ve Bardakçı, S. (2020). “Üniversite Öğrencilerinin Dijital Bağımlılık Düzeylerinin İletişim Becerileri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8/20, 36-70.
• Arslan, R. ve Demir, G. (2022). G-Power ve Minitab Uygulamalı Örnekleme Yöntemleri, 1. Baskı, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Atalay, M., ve Çakırel, Y. (2022). “Sağlık Sektörü Çalışanlarında İş Yükü, İş Tatmini Ve Tükenmişlik Durumunun İncelenmesi”, Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 20/1, 431-463.
• Başkaya, R. (2014). Örgüt İkliminin Çalışan Performansı Üzerine Etkisi ve Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi.
• Başol, O. ve Çömlekçi, M. F. (2020). “İş Tatmini Ölçeğinin Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1/2, 17-31.
• Bock, G. W., Lee, J. N., Zmud, R.W. ve Kim, Y. G (2005). “BehavioralIntention Formation in Knowledge Sharing: Examining the Roles of Extrinsic Motivators, Social Psychological Forces, and Organizational Climate”, MIS Quarterly, 29/1, 87-111.
• Brown, S. P. ve Peterson, R. A. (1994). “The Effect of Effort on Sales Performance and Job Satisfaction”, Journal of Marketing, 58, 70-80.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Yayıncılık, Ankara.
• Covin, J. G. ve Slevin, D. P. (1991). “A Conceptual Model of Entrepreneurship as Firm Behavior”, Entrepreneurship Theory and Practice, 16/1, 7-26.
• Doğan, H. ve Üngüren, E. (2012). “Örgüt İklimi Ve İş Tatmini İlişkisi: Hemşirelere Yönelik Karşılaştırmalı Bir Analiz Çalışması”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 4/8, 27-45.
• Erdoğan, Ş. (2013). Örgüt İklimi ile Çalışanların Motivasyonu ve İş Tatmini Arasındaki İlişkiler: Özel Hastanede bir Uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gediz Üniversitesi.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). “Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error”, Journal of Marketing Research, 18/1/, 39-50.
• George, J. M. ve Jones, G. R. (2008). Understanding and Managing Organizational Behavior, 5. Baskı, Pearson/Prentice Hall.
• Güneş, Y., Özkan, H. ve Sever, M. (2023). “Örgüt İkliminin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: İlkokul ve Ortaokul Üzerinde Bir Araştırma”, Yönetim ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2/1, 1-11.
• Karakuş, H. (2011). Mobingin Hemşireler ve İş Tatmini Üzerine Etkileri: Sivas İli Örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
• Kartal, M. ve Bardakçı, S. (2018). SPSS ve AMOS Uygulamalı Örneklerle Güvenirlik ve Geçerlik Analizleri, 1. Baskı, Akademisyen Kitabevi, Ankara.
• Kartal, M. ve Bardakçı, S. (2019). Tutum Ölçekleri, 1. Baskı, Akademisyen Kitabevi, Ankara.
• Kaya, N. (2013). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi.
• Keleş, N. (2006). İş Tatmininin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisine İlişkin İlaç Üretim ve Dağıtım Firmalarında Yapılan Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi.
• Koçel, T. (2003). İşletme Yöneticiliği: Yönetim ve Organizasyon, Organizasyonlarda Davranış, Klasik, Modern-Çağdaş ve Güncel Yaklaşımlar, 8. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• Korkmaz, H. ve Bağcı, Z. (2005). “Örgüt İkliminin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 7/2, 1-11.
• Mansur, F. ve Seyhan, F. (2021). “Kişisel Dozimetre Taşıyan Çalışanlarda Aşırı İş Yükünün Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Üzerindeki Etkisi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 13/2, 1033-1049.
• Moran, E. T. ve Volkwein, J. F. (1992). “The cultural approach to the formation of organizational climate”, Human Relations, 45/1, 19–47.
• Rafferty, A. E. ve Griffin, M. A. (2009). “Job Satisfaction in Organizational Research”, The Sage Handbook of Organizational Research Methods, 196, 212.
• Robbins, S. P. ve Coulter, M. (2012). Management, 11. Baskı, Prentice Hall, New Jersey.
• Shahid, B. (2002). “An Extensionand Evaluation of Job Characteristics, Organizational Commitment and Job Satisfaction in an Expatriate, Quest Worker”, Sales Setting, Journal of Personal Selling and Sales Management, 22/1, 1-11.
• Spector, P. E. (1997). Job Ssatisfaction: Application, Assessment, Causes, and Consequences, Sage Publications, California.
• Şimşek, L. (1995). «İş Tatmini», Verimlilik Dergisi, 12, 91-122.
• Şişman, M. (2002). Örgütler ve Kültürler, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Tezcan, C. (2019). Örgütsel Güvenin Çalışan Performansına Etkisinde Destekleyici Örgüt İkliminin Aracı Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ufuk Üniversitesi.
• Turunç, Ö. ve Öğen, A.R. (2022). “Aşırı İş Yükü Tükenmişlik İlişkisinde, İş Tatmini Ve Örgütsel Vatandaşlık Rolü: Sağlık Çalışanlarında Bir Uygulama”. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7/2, 118-128
• Türk, S. (2007). Örgüt Kültürü ve İş Tatmini, Özkan Matbaacılık, Ankara.
• Ugboro I. ve Obeng K. (2000). “Top Management Leadership, Employee Empowerment, Job Satisfaction, and Customer Satisfaction in Total Quality Management Organizations: An Empirical Study”, Jounal of Quality Management, 5.
• Varışlı, N. (2019). “Örgüt İkliminin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminine Etkileri”, International Journal of Academic Value Studies, 5/1, 114-123.
• Wen, W. ve Zhu, F. (2019). “Threat of Platform‐Owner Entry and Complementor Responses: Evidence From the Mobile app Market”, Strategic Management Journal, 40/9, 1336-1367.
• Worrell, T. G. (2004). School Psychologists’ Job Satisfaction: Ten Years Later. Virginia Polytechnic Institute.
• Yılmaz, C., Karataş, Ö. ve Akay, E. (2023). “Örgüt İkliminin İş Tatmini Üzerine Etkisi: Zincir Restoran İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”. SBedergi, 7/12, 42-72.