Adolesanlarda Epileptik Nonepileptik Olayların Ayrımında Elektroensefalografinin Yeri: Bir Pediatrik Nöroloji Merkezinin Üç Yıllık Deneyimi

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 2, 19 - 30, 01.08.2018

Tülay Kamaşak , Betül Diler Durgut Elif Acar Arslan Sevim Şahin Beril Dilber, Tuğba Kurt, Ali Cansu

Öz

GİRİŞ ve AMAÇ: Elektroensefalografi (EEG), epileptik nöbetlerin tanısında pediatrik nörologlar için vazgeçilmez bir tanısal araçtır. Günümüzde Pediatrik Nöroloji Bölümündeki hasta sayısındaki artışın sadece epilepsi nedeni ile değil nonepileptik olaylarla da, artan sayıdaki çekimlerle EEG laboratuvarlarına da yansıdığını görmekteyiz.

YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu düşünceden yola çıkarak planladığımız çalışmamızda; 2013-2016 yılları arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Pediatrik Nöroloji Polikliniğinde muayene olarak ilk defa EEG çekimi yapılan 5-18 yaş arası 1000 hastanın EEG kayıtları incelendi. Hastaların EEG çekimine neden olan klinik şikayetleri ve EEG sonuçları karşılaştırıldı.

BULGULAR: Nöbet düşünülerek EEG’si çekilen 213 hastanın % 39’unda EEG anormalliği izlendi. Genel olarak nonepileptik olay olarak değerlendirilerek EEG’si istenen 787 hastanın %7’sinde EEG bozukluğu izlendi. Nonepileptik olaylarda pseudonöbet ve senkop düşünülen grup sayıca diğerlerinden fazlaydı EEG de anormallik görülme oranı %7 idi. Tüm nonepileptik gruplar içinde EEG bozukluğu açısından bir karşılaştırma yapıldığında en yüksek EEG anormalliğinin %13 ile öğrenme bozuklukları grubunda izlendiği görüldü. Sayıca fazlalığı ile dikkat çeken baş ağrısı grubunda sadece %4 oranında bozukluk izlendi.

TARTIŞMA ve SONUÇ: Nonepileptik olayların epileptik olaylardan ayrımında ayrıntılı bir anamnez ve dikkatli bir nörolojik muayene önemlidir. Gerçekten epilepsi hastası olduğu halde EEG’si normal olan hastalar kadar, epilepsinin eşlik etmediği EEG bozukluklarının görüldüğü hastalar da vardır. Bu konuda bir genelleme yapmak mümkün değildir ve her bir hasta dikkatle ele alınmalıdır. Böylece gereksiz EEG çekimleri azaltılabilir.    

Anahtar Kelimeler

Elektroensefalografi, EEG bozukluğu, nonepileptik olaylar

The Role of Electroencephalography in Differentiating Epileptic and Non-Epileptic Events in Adolescents: 3-Year Experience in One Pediatric Neurology Center

Öz

GİRİŞ ve AMAÇ: Elektroensefalografi (EEG), epileptik nöbetlerin tanısında pediatrik nörologlar için vazgeçilmez bir tanısal araçtır. Günümüzde Pediatrik Nöroloji Bölümündeki hasta sayısındaki artışın sadece epilepsi nedeni ile değil nonepileptik olaylarla da, artan sayıdaki çekimlerle EEG laboratuvarlarına da yansıdığını görmekteyiz.

YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu düşünceden yola çıkarak planladığımız çalışmamızda; 2013-2016 yılları arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Pediatrik Nöroloji Polikliniğinde muayene olarak ilk defa EEG çekimi yapılan 5-18 yaş arası 1000 hastanın EEG kayıtları incelendi. Hastaların EEG çekimine neden olan klinik şikayetleri ve EEG sonuçları karşılaştırıldı.

BULGULAR: Nöbet düşünülerek EEG’si çekilen 213 hastanın % 39’unda EEG anormalliği izlendi. Genel olarak nonepileptik olay olarak değerlendirilerek EEG’si istenen 787 hastanın %7’sinde EEG bozukluğu izlendi. Nonepileptik olaylarda pseudonöbet ve senkop düşünülen grup sayıca diğerlerinden fazlaydı EEG de anormallik görülme oranı %7 idi. Tüm nonepileptik gruplar içinde EEG bozukluğu açısından bir karşılaştırma yapıldığında en yüksek EEG anormalliğinin %13 ile öğrenme bozuklukları grubunda izlendiği görüldü. Sayıca fazlalığı ile dikkat çeken baş ağrısı grubunda sadece %4 oranında bozukluk izlendi.

TARTIŞMA ve SONUÇ: Nonepileptik olayların epileptik olaylardan ayrımında ayrıntılı bir anamnez ve dikkatli bir nörolojik muayene önemlidir. Gerçekten epilepsi hastası olduğu halde EEG’si normal olan hastalar kadar, epilepsinin eşlik etmediği EEG bozukluklarının görüldüğü hastalar da vardır. Bu konuda bir genelleme yapmak mümkün değildir ve her bir hasta dikkatle ele alınmalıdır. Böylece gereksiz EEG çekimleri azaltılabilir.

Anahtar Kelimeler

Elektroensefalografi, EEG bozukluğu

Kaynakça

• 1. Metrick ME, Ritter FJ, Gates JR, Jacobs MP, Skare SS, Loewenson RB. Nonepileptic events in childhood. Epilepsia 1991;32:322–8.
• 2. Uldall P, Alving J, Hansen LK, Kibaek M, Buchholt J. The misdiagnosis of epilepsy in children admitted to a tertiary epilepsy centre with paroxysmal events. Arch Dis Child 2006;91:219–21.
• 3. Lesser RP. Psychogenic seizures. Neurology 1996;46:1499–507.
• 4. Bye AME, Kok DJM, Ferenschild FTJ, Vles JSH. Paroxysmal nonepileptic events in children: a retrospective study over a period of 10 years. J Paediatr Child Health 2000;36:244–8.
• 5. Salinsky M, Kanter R, Dashieff RM. Effectiveness of multiple EEGs in supporting the diagnosis of epilepsy: an operational curve. Epilepsia 1987;28:331–4.
• 6. Doppelbauer A, Zeitlhofer J, Zifko U, Baumgartner C,Mayr N, Deecke L. Occurrence of epileptiform activity in the routine EEG of epileptic patients. Acta Neurol Scand 1993;87:345–52.
• 7. Leach JP, Stephen LJ, Salveta C, Brodie MJ. Which electroencephalography (EEG) for epilepsy? The relative usefulness of different EEG protocols in patients with possible epilepsy. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2006;77:1040–2.
• 8. King MA, Newton MR, Jackson GD, Fitt GJ, Mitchell LA, Silvapulle MJ, Berkovic SF. Epileptology of the first-seizure presentation: a clinical, electroencephalographic, and magnetic resonance imaging study of 300 consecutive patients. Lancet 1998; 352:1007–11.
• 9. Goodin DS, Aminoff MJ. Does the interictal EEG have a role in the diagnosis of epilepsy? Lancet 1984;1:837–9.
• 10. Camfield P, Camfield C. How often does routine pediatric EEG have an important unexpected result? Can J Neurol Sci. 2000 Nov;27(4):321-4.
• 11. Kanemura H, Sano F, Ohyama T, Mizorogi S, Sugita K, Aihara M. EEG characteristics predict subsequent epilepsy in children with their first unprovoked seizure. Epilepsy Research. 2015;115:58-62.
• 12. Park EG, Lee J, Lee BL, Lee M, Lee J. Paroxysmal nonepileptic events in pediatric patients. Epilepsy Behav. 2015;48:83-7.
• 13. Anderman F. Clinical features of migraine–epilepsy syndrome. In: Andermann F, Lugaresi E, editors. Migraine and epilepsy. Boston: Butterworth; 1987. p. 20–89.
• 14. Panayiotopoulos CP. Difficulties in differentiating migraine and epilepsy based on clinical EEG findings. In: Andermann F, Lugaresi E, editors. Migraine and epilepsy. Boston: Butterworth; 1987. p. 31–46.
• 15. Marks DA, Ehrenberg BL. Migraine-related seizures in adults with epilepsy, with EEG correlation. Neurology 1993;43:2476–83.
• 16. Lipton RB, Silberstein SD. Why study the comorbidity of migraine? Neurology 1994;44(10, Suppl 7):4–5.
• 17. Lipton RB, Ottman R, Ehrenberg BL, Hauser WA. Comorbidity of migraine: the connection between migraine and epilepsy. Neurology 1994;44(7): 28–32.
• 18. Andermann F, Zifkin B. The benign occipital epilepsies of childhood: an overview of the idiopathic syndromes and of the relationship to migraine. Epilepsia 1998;39:9–23.
• 19. Velioglu SK, Ozmenoglu M. Migraine-related seizures in an epileptic population. Cephalalgia 1999;19:797–801.
• 20. Panayiotopoulos CP. Visual phenomena and headache in occipital epilepsy: a review, a systematic study and differentiation from migraine. Epileptic Disord 1999;1:205–16.
• 21. Verrotti A, Coppola G, Di Fonzo A, Tozzi E, Spalice A, Aloisi P, Bruschi R, Iannetti P, Villa MP, Parisi P. Should "migralepsy" be considered an obsolete concept? A multicenter retrospective clinical/EEG study and review of the literature. Epilepsy Behav. 2011;21(1):52-9.
• 22. Haan J, Terwindt GM, Maagdenberg AMJM, Stam AH, Ferrari MD. A review of the genetic relation between migraine and epilepsy. Cephalalgia 2008;28:105–13.
• 23. Gameleira FT, Ataíde L Jr, Raposo MC Relations between epileptic seizures and headaches. Seizure. 2013;22(8):622-6.
• 24. Velioglu SK, Özmenoglu M. Migraine-related seizures in an epileptic popula-tion. Cephalalgia 1999;19:797–801.
• 25. Ito M, Adachi N, Nakamura F, Koyama T, Okamura T, Kato M, Kanemoto K, Nakano T, Matsuura M, Hara S. Character-istics of postictal headache in patients with partial epilepsy. Cephalalgia 2004;24:23–8.
• 26. Parisi P, Piccioli M, Villa MP, Buttinelli C, Kasteleijn-Nolst Trenéte DGA. Hypothesi on neurophysiopathological mechanisms linking epilepsy and headache. Med Hypoth 2008;70:1150–4.
• 27. Parisi P. Why is migraine rarely, and not usually, the sole ictal epileptic manifestation? Seizure 2009;18:309–12.
• 28. Parisi P, Kasteleijn-Nolst Trenitè DGA. “Migralepsy”: a call for revision of the definition. Epilepsia 2010;51:932–3.
• 29. Kotagal P, Costa M, Wyllie E, Wolgamuth B. Paroxysmal nonepileptic events in children and adolescents. Pediatrics 2002;110, e46.
• 30. Patel H, Scott E, Dunn D, Garg B. Nonepileptic seizures in children. Epilepsia 2007; 48:2086–92.
• 31. Shelley B.P, Trimble M.R, Boutros N.N. Electroencephalographic cerebral dysrhythmic abnormalities in the trinity of nonepileptic general population neuropsychiatric and neurobehavioral disorders. J Neuropsychiatry Clin Neurosci 2008;20(1):7-22.
• 32. Fergusson D.M, Lynskey M.T, Horwood L.J. Attentional difficulties in middle childhood and psychosocial outcomes in young adulthood. J Child Psychol Psychiatry 1997;38(6):633–44.
• 33. Fohlen M, Bulteau C, Jalin C, Jambaque I, Delalande O. Behavioural epileptic seizures: a clinical and intracranial EEG study in 8 children with frontal lobe epilepsy. Neuropediatrics. 2004 Dec;35(6):336-45.
• 34. Morikawa T, Sein M, Watanabe M. Long-term outcome of CSWS syndrome. In: Beaumanoir A, Bureau M, Deonna T, Mira L, Tassinari CA, editors. Continuous spike and waves during slow sleep. Electrical status epilepticus during slow sleep. London: John Libby; 1995:27-36.
• 35. Kim HL, Donnelly JH, Tournay AE, Book TM, Filipek P. Absence of seizures despite high prevalence of epileptiform EEG abnormalities in children with autism monitored in a tertiary care center. Epilepsia 2006; 47:394–8.
• 36. Holtmann M, Becker K, Kentner-Figura B, Schmidt MH. Increased frequency of rolandic spikes in ADHD children. Epilepsia 2003; 44:1241–4.
• 37. Kim DW, Sunwoo JS, Lee SK Incidence and localizing value of vertigo and dizziness in patients with epilepsy: Video-EEG monitoring study. Epilepsy Res. 2016;126:102-5.
• 38. Batu ED, Anlar B, Topçu M, Turanlı G, Aysun S. Vertigo in childhood: a retrospective series of 100 children. Eur J Paediatr Neurol. 2015;19(2):226-32.
• 39. Tarnutzer AA, Lee SH, Robinson KA, Kaplan PW, Newman-Toker DE. Clinical and electrographic findings in epileptic vertigo and dizziness: a systematic review. Neurology. 2015;84(15):1595-1604.