4-6 Yaş Kur’an Kursları Öğretim Programının Dini Gelişim Kuramları Çerçevesinde İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 5 - Cilt: 5 Sayı: 5, 705 - 720, 14.07.2016

Cemal Tosun Fatma Çapcıoğlu

Öz

3-4 yaşlarından itibaren çocukların din ile ilgili konuları merak ettiği, dini kavramlar ile ilgili sorular sorduğu, çevresindeki dini tavır ve faaliyetlere karşı ilgi gösterdiği bilinmektedir. Diğer gelişim özelliklerinden bağımsız olmamakla birlikte, bu yaş döneminin dini gelişim açısından kritik bir dönem olarak isimlendirilmesi mümkündür. Bu dönem çocuklarının genel özellikleri yanında dini gelişim özelliklerinin de bilinmesi, planlanan din eğitimi uygulamaları açısından önem arz etmektedir. Bu makale, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından hazırlanan ve 2013-2014 eğitim öğretim yılından itibaren Türkiye’de bazı illerde pilot uygulaması yapılan 4-6 yaş Kur’an Kursu Öğretim Programını, dini gelişim kuramları açısından incelemeyi amaçlamaktadır. Programın değerlendirilmesi için kullanılacak temel ölçütler, dini gelişim açısından bu yaş döneminin özellikleridir. Öğretim programının genel olarak, dini gelişim alanında yapılan çalışmaları dikkate alarak hazırlandığı, bununla birlikte bazı noktalarda konu merkezli yaklaşım ve geleneğin etkisi ile dini gelişim özelliklerinin göz ardı edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Uygulama boyutunun da dâhil edileceği yeni çalışma verileri dikkate alınarak öğretim programının geliştirilmesi gerektiği ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Dini gelişim, Kur’an kursu, Din eğitimi.

Evaluation of Quran Courses Curriculum (4-6 Age Group ) in the Context of Religious Development Theories

Öz

It is known that the children ask questions about religion, interest in religious behavior and activities /rituals since 3-4 years old. Therefore, these ages can be regarded as the critical period for religious development. In addition to the general characteristics of the children of this period, it is also important to know about the characteristics of the children’s religious development in respect of religious education. This paper aims to examine and evaluate the Quran courses curriculum (4- 6 age of group) which has been applied in some provinces in Turkey since 2013-2014 academic year, in context of religious development theories. Compatibility of aims, attainments, stories, activities of the curriculum to the religious development has been discussed. In conclusion, it is seen that, despite some of its lacks, the curriculum has been prepared by taking the studies in the field of religious development into consideration. However, the characteristics of religious development have been overlooked at some points of curriculum due to the influence of subject- centered approach and tradition.

Anahtar Kelimeler

Religious development, Quran courses, Religious education.

Kaynakça

• According to assessment, attainments of curriculum usually relates to the cognitive domain. Each subject gets involved a lot of stories. But none of these stories is associated with the prophets. The stories often are selected from real life. The heroes of some stories are animals and non-living things. (e.g. sun, cloud, leek, prayer rug)
• The following can be said about the activities of Quran Courses curriculum. Pre-school education activities are adapted to pre-school religious education. Activities have been prepared considering features of preschoolers. However, some activities must be rethinking. As a result of evaluation, ıt has been detected that some of the stories are above the level of understanding of preschoolers.
• Handbook I: Cognitive domain. New York: David McKay Company. Boyatzis, C. (2013). Çocukluk döneminde dini ve manevi gelişim. In R.F. Paloutzian & Park, C.L. (Eds), Din
• ve maneviyat psikolojisi: temel yaklaşımlar ve ilgi alanları (pp. 243-299), İ. Çapcıoğlu & A. Ayten
• (Türkçe Ed.), Ankara: Phoenix Yayınları. Charles, C.M. (2003). Öğretmenler için piaget ilkeleri, Ankara: Nobel Yayınları. Corbin J. & Strauss, A. (1990). Grounded theory research: procedures, canons, and evaluative criteria,
• Qualitative sociology, 13 (1), 3-21. Dam, H. (2011). Çocukluk dönemi din eğitimi, In M. Köylü, (Ed.) Gelişimsel basamaklara göre din eğitimi,
• (pp. 11-64), Ankara: Nobel Yayıncılık. Diyanet İşleri Başkanlığı (2014). 2014 eğitim faaliyetleri raporu. Retrieved 9 April, 2015, from
• http://www2.diyanet.gov.tr/EgitimHizmetleriGenelMudurlugu/sayfalar/arama.aspx?k=faaliyet%20ra poru Elkind, D. (1981). Children and adolescents, New York: Oxford University Press. Erhun, H. (2010). 7-12 yaş çocuklarda paylaşma ve yardımlaşma değerlerinin hadisler ışığında öğretimi,
• Unpublished master’s thesis, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Fowler, J. (2000). İman bilincinin evreleri, M. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19, 85-104. Fowler, J. W. & Dell, M. L. (2006). Stages of faith from ınfancy through adolescence: reflections on three
• decades of faith development theory, In, E. C. Roehlkepartain, P. E. King, L. Wagener & P. L. Benson
• (Eds). The Handbook of spiritual development in childhood and adolescence, (pp.34-45), SAGE Publications. Goldman, R. (1968). Religious thinking from childhood to adolescence, New York: The Seabury Press. Gottlieb, E. (2006). Dini düşüncenin gelişimi, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12 (1), 269-289. Jenkins, A. & Unwin, D. (2001) How to write learning outcomes. Retrieved 9 April, 2015, from
• Ratcliff, (Ed). Handbook of preschoool religious education, (pp. 59-82) Alabama: Religious Education Press. Thomas, R. M. (1997). Moral development theories—secular and religious, London: Greenwood
• Publishing Group. Topses, G. (2009). Gelişim ve öğrenme psikolojisi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Vergote, A. (1999). Din, inanç ve inançsızlık, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları. Yavuz, K. (1983). Çocukta dini duygu ve düşüncenin gelişmesi, Ankara: DİB Yayınları. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldız, M. (2007). Çocuklarda tanrı tasavvurunun gelişimi, İzmir: İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları.