Ortaöğretim Öğrencilerinin Kuvvet ve Hareket Konusundaki Kavramsal Anlama Düzeylerinin ve Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 3 - Cilt: 5 Sayı: 3, 291 - 312, 14.07.2016

Ayşe Sert Çıbık Sümeyye Bayram Kevser Bezci

Öz

Araştırmanın amacı, ortaöğretim 9-10-11.sınıftaki öğrencilerin Kuvvet ve Hareket (KH) konusuna yönelik kavramsal anlama düzeyleri ile bu konudaki tutumlarının cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre değişimini incelemektir. Araştırmanın örneklemini, Ankara ilinde bir devlet okulundaki 110 öğrenci oluşturmuştur. Betimsel modelin kullanıldığı araştırmada veri toplama araçları olarak ‘Kuvvet Konuları Kavram Testi’ ile ‘Kuvvet ve Hareket Konusuna Yönelik Tutum Ölçeği’ kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin bu konuya ilişkin kavramsal anlama düzeylerinin düşük olduğu görülmektedir. Sınıf düzeyi açısından, 9. sınıftaki öğrencilerin ortalama puanlar açısından hem kavramsal anlama düzeyleri hem de tutumlarının diğerlerine göre daha iyi düzeyde olduğu tespit edilmiştir. 9. sınıftaki öğrencilerin kavramsal anlama düzeyleri diğer sınıflara göre anlamlı olarak farklılaşmıştır. Öğrencilerin KH konusundaki kavramsal anlama düzeylerinin cinsiyetler açısından değişiminde erkek öğrenciler lehine anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Tutum faktöründe ise 9. ve 11. sınıftaki öğrenciler arasında anlamlı farklılıkların olduğu ve bu farklılığın erkek öğrenciler lehine sonuçlandığı, 10. sınıftaki öğrencilerin tutum puanlarının cinsiyet faktörüne göre değişmediği; sınıf düzeyi ayırt etmeksizin öğrencilerin KH konusundaki kavramsal anlama düzeyi ile konuya ilişkin tutumları arasında orta düzeyde, pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ortaöğretim öğrencileri, Kavramsal anlama düzeyi, Tutum, Cinsiyet, Sınıf düzeyi.

Investigation of the Secondary Education Students' Conceptual Understanding Levels and Attitudes towards Force and Motion

Öz

The purpose of this study is to investigate the 9th, 10th and 11th grade of secondary education students' conceptual understanding levels and attitudes regarding Force and Motion and the change according to the variables of gender and class level. The research sample is composed of 110 students in a state school in Ankara. ‘Force Concept Inventory Test’ and ‘Attitude Scale towards Force and Motion’ were used as data collection tools in the research in which the descriptive method was used. Results of the research, it was seen that the students' conceptual understanding levels regarding this concept were low. The class level were investigated, both the conceptual understanding levels and attitudes of the 9th grade students were observed to be in better level in terms of mean scores than the levels of the others. Conceptual understanding levels of 9th grade students differ meaningfully when compared with other grades. There were meaningful differences in favor of the males in the change of the students' conceptual understanding levels regarding Force and Motion according to gender. There were meaningful differences regarding the attitude between the 9th and 11th grade students and these differences were in favor of the males. Attitude scores of the 10th grade students did not change according to the factor of gender. It was revealed that there was a meaningful relationship at a medium level in a positive way between the students' conceptual understanding levels and attitudes regarding Force and Motion without making any discrimination at the class level.

Anahtar Kelimeler

Secondary education students, Conceptual understanding level, Attitude, Gender, Class level.

Kaynakça

• derecesinin değerlendirilmesi. Unpublished doctorate dissertation, Gazi Üniversitesi, Ankara. Akdeniz, A. R., Bektaş, U. & Yiğit, N. (2000). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin temel fizik kavramlarını
• anlama düzeyi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 5-14. Aktamış, H., Çalışkan, S. & Aktamış, İ. S. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin fizik problemlerini çözmeye
• yönelik tutumlarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 395-404. Arlı, M. & Nazik, M. H. (2001). Bilimsel araştırmaya giriş. Ankara: Gazi Kitabevi. Arslan, S. & Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri: İlköğretim programlarının beklentileri ve eğitim
• fakültelerinin kazandırdıkları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi
• (EFMED), 2 (1), 38-63. Ateş, S. & Karaçam, S. (2008). Cinsiyetin farklı ölçme teknikleri kullanılarak ölçülen hareket ve hareket
• yasaları konularındaki kavramsal bilgi düzeyine etkisi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (1), 39- 59. Ateş, S. (2008). Mekanik konularındaki kavramları anlama düzeyi ve problem çözme becerilerine
• cinsiyetin etkisi. Eğitim ve Bilim, 33 (148), 3-12. Azar, A., Presley, A. İ. & Balkaya, Ö. (2006). Çoklu zekâ kuramına dayalı öğretimin öğrencilerin başarı,
• tutum, hatırlama ve bilişsel süreç becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 45-54. Baird, D. (1997). Is the physics classroom any place for girls? The gender imbalance in physics education:
• How it came about and what teachers can do about it. A paper Presented to the Faculty of National
• University in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science in
• Instructional Leadership with an Emphasis in Curriculum and Instruction. Retrieved June 11, 2014,
• from http://marge.ragesw.com/~phyzorg/phyz/thesis.html Beaton, A. E., Martin, M. O., Mullis, I. V. S., Gonzales, E. J., Smith, T. A. & Kelly, D. L. (1996). Science
• achievement in the middle school years: IEA’s Third International TIMSS. Chestnut Hill, MA: Boston College. Birgin, O. (2010). 4-5. sınıf matematik öğretim programında öngörülen ölçme ve değerlendirme
• yaklaşımlarının öğretmenler tarafından uygulanabilirliği. Unpublished doctorate dissertation,
• (2), 107-123. Clement, J. J. (1982). Students' preconceptions in introductory mechanics. American Journal of Physics,
• (1), 66-71. Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2000). Research methods in education. 5th Edition, London:
• Routledge Falmer. Çataloğlu, E. (1996). Promoting teachers’ awareness of students’ misconceptions in introductory
• mechanics. Unpublished master’s thesis, Middle East Technical University, Ankara. Çekbaş, Y. & Kara, İ. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının mezun oldukları lise türlerinin ve
• cinsiyetlerinin temel fizik alan bilgileri üzerine etkisi. e-Journal of New World Sciences Academy, 4 (2), 549-557. Demirçalı, S. (2006). Üniversite öğrencilerinin kuvvet ve hareket kavramlarını algılamaları üzerine bir
• çalışma. Unpublished master’s thesis, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim
• Anabilim Dalı, Denizli. Eryılmaz, A. & Tatlı A. (2000). ODTÜ öğrencilerinin mekanik konusundaki kavram yanılgıları. Hacettepe
• Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 93-98. Eryılmaz, A. (2002). Effects of conceptual assignments and conceptual change discussions on students’
• misconceptions and achievement regarding force and motion. Journal of Research in
• ScienceTeaching, 39 (10), 1001-1015. Gökalp, S. (2011). The effect of webquest based instruction on ninth grade students’ achievement in and
• attitude towards force and motion. A Thesis Submitted to the Graduate School of Natural and
• Applied Sciences of the Middle East Technical University, Ankara. Gökdere, M. & Orbay, M. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının mekanik kavramlarını anlama
• düzeylerinin değerlendirilmesi. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 28-30 Eylül. Denizli: Pamukkale
• Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Gömleksiz, M. N. & Kan, A. Ü. (2007). Yeni sosyal bilgiler dersi öğretim programının araştırma, iletişim ve
• Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma becerilerinin kazandırmadaki etkililik düzeyine ilişkin öğrenci
• görüşleri (Diyarbakır İli Örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (2), 135-162. Greenfield, T. A. (1996). Gender, grade level differences in science interest and participation. Science
• Education, 81, 259-276. Hake, R. R. (1998). Interactive-engagement versus traditional methods: A six thousand-student survey of
• mechanics test data for introductory physics courses. American Journal of Physics, 66, 64-74. Halloun, I. A. & Hestenes, D. (1985). Common-sense concepts about motion. American Journal of
• Physics, 53, 1056-1065. Hançer, A. H. (2007). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fizik dersine yönelik akademik başarı ve tutumları.
• XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül: Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Hestenes, D., Wells, M. & Swackhamer, G. (1992). Force concept inventory. The Physics Teacher, 30, 141-158. Hoffmann, L. (2002). Promoting girls' interest and achievement in physics classes for beginners. Learning and Instruction, 12, 447-465. Johnson, S. (1987). Gender differences in science: Parallels in interest, experience and performance.
• International Journal of Science Education, 9 (4), 467-481. Jones, M. G., Howe, A. & Rua, M. J. (2000). Gender differences in students’ experiences, interests, and
• attitudes toward science and scientists. Science Education, 84 (2), 180-92. Kesamang, M. E. E. & Taiwo, A. A. (2002). The correlates of the socio-cultural background of Botswana
• junior secondary school students with their attitudes towards and achievements in science.
• International Journal of Science Education, 24, 919-940. Luangrath, P. & Pettersson, S. (2010). The influence of group work discussion on scores of the force
• concept inventory in Lao PDR. AIP Conference Proceedings, 1263, 102. McDermott, L. C. (2001). Oersted medal lecture 2001, Physics education research-the key to student
• learning. American Journal of Physics, 69 (11), 1127-1137. MEB (2007). Ortaöğretim fizik dersi (9. sınıf) öğretim programı. Retrieved July 8, 2014, from
• www.ogm.meb.gov.tr/belgeler/fizik9.pdf MEB (2013). Ortaöğretim fizik dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programı. Retrieved July 8, 2014,
• from www.ttkb.meb.gov.tr/program2 Oliver, J. S. & Simpson, R. D. (1988). Influences of attitude toward science, achievement motivation, and
• science self-concept on achievement in science: A longitudinal study. Science Education, 72 (2), 143- 155. Özeken, Ö. F. & Yıldırım, A. (2011). Asit-baz konusunun öğretiminde probleme dayalı öğrenme
• yönteminin fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik başarıları üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve
• Öğretim Dergisi, 1 (1), 33-38. Özsevgeç, T., Çepni, S. & Özsevgeç, L. (2006). 5E modelinin kavram yanılgılarını gidermedeki etkililiği:
• Kuvvet-hareket örneği. 7. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 7-9 Eylül. Ankara: Gazi
• Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi. Sencar, S. & Eryılmaz, A. (2004). Factors mediating the effect of gender on ninth-grade Turkish students’
• misconceptions concerning electric circuits. Journal of Research in Science Teaching, 41 (6), 603-616. Sencar, S., Yılmaz E. E. & Eryılmaz A. (2001). High school students’ misconceptions about simple electric
• circuits. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 113-120. Sert Çıbık, A. (2011). Elektrik akımı konusunda yanlış kavramalar ve bunların giderilmesinde analojilerle
• desteklenmiş proje tabanlı öğrenme yönteminin etkisi. Doctorate dissertation, Gazi Üniversitesi
• Eğitim Bilimleri Enstitüsü Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı, Ankara. Taşlıdere, E. (2002). The effect of conceptual approach on students’ achievement and attitudes toward
• physics. Unpublished master’s thesis, Middle East Technical University, Ankara. Tekin, H. (1993). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Kitap ve Yayınevi. Topses, G. (2003). Gelişim ve öğrenme psikolojisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Tortop, H. S. (2012). Fizik öğretmenlerinin yeni fizik programına uyumları: Bir durum çalışması.
• Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (10), 419-438. Weinburgh, M. (1995). Gender differences in student attitudes toward science: A meta-analysis of the
• literature from 1970 to 1991. Journal of Research in Science Teaching, 32 (4), 387-398. Yeşilkayalı E. (1996). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde problem çözme yönteminin öğrencilerin okul başarısı ve duyuşsal özellikleri üzerindeki etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Unpublished master’s thesis, İzmir. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 6. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.