İlköğretimde Program Değerlendirmenin Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda İncelenmesi

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 4 - Cilt: 4 Sayı: 4, 1 - 22, 14.07.2016

Mehmet Karakuş Fadime Mengi

Öz

Programın değerlendirilmesi programın etkili olarak işlemesi ve geliştirilmesi açısından önemlidir. Program değerlendirmede birçok yaklaşım vardır. Günümüzde program değerlendirme alanında en çok kabul gören paradigmalardan biri de, program katılımcılarının programı değerlendirme konusunda hayati öneme sahip oldukları görüşüdür. Bu çalışmada, programın önemli katılımcılarından olan öğretmenlerin mevcut programın değerlendirme uygulamalarına ve nasıl değerlendirme yapılması gerektiğine yönelik görüşleri incelenmiştir. Bu paralelde bu araştırmanın amacı, ülkemizde ilköğretim düzeyinde yapılan program değerlendirmenin öğretmen görüşleri bağlamında incelenmesidir. Araştırma durum saptamaya yönelik betimsel bir çalışma olup, nitel yönteme göre desenlenmiştir. Bu doğrultuda, kritik durum örneklemesi ve kartopu örnekleme yöntemleri birlikte kullanılarak belirlenen 11 öğretmenle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin ülkemizde yapılan program değerlendirme faaliyetlerini yetersiz buldukları görülmüştür. Araştırma sonuçları paralelinde Katılımcı Odaklı Program Değerlendirme Yaklaşımlarının ilköğretim programlarında yaygın olarak kullanılması önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

Program geliştirme, program değerlendirme, katılımcı değerlendirme.

An Examination of Curriculum Evaluation in Elementary Schools with Regard to Teachers’ Views

Öz

The evaluation of curriculum is significant in terms of curriculum’s working and being developed effectively. There are a lot of curriculum evaluation approaches. Recently, one of the most widely accepted paradigms in the field of curriculum evaluation is the opinion that the participants of curriculum are vital for curriculum evaluation. In this study, the views of teachers, who are among the important participants of the curriculum, related to the evaluation of present curriculum and how the evaluation should be carried out were analyzed. In this regard, the aim of this research is analyzing the curriculum evaluation at elementary level in relation with teachers’ views. The research being a descriptive study regarding defining a case, is designed according to qualitative method. Accordingly, semi-structured interviews were conducted with determined 11 teachers using critical case sampling and snowball sampling methods. The data was analyzed with descriptive analysis method and presented being supported by direct quotations. As a result of research, it is observed that teachers find the curriculum evaluation activities in our country insufficient. In parallel with the results, the use of Participant-Oriented Evaluation Approach widely in elementary curricula is recommended.

Anahtar Kelimeler

Curriculum development, curriculum evaluation, participant-oriented evaluation.

Kaynakça

• Acat, M. B. & Demir, E. (2010). İlköğretim programlarındaki alternatif değerlendirme yöntemlerinin uygulanmasında karşılaşılan sorunlara ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 337-356
• Arslan, A. & Demirel, Ö. (2007). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersi yeni öğretim programının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 175, 198–209.
• Aydın, F. (2005). Öğretmenlerin alternatif ölçme değerlendirme konusundaki düşünceleri ve uyguladıkları. In H. Kıran (Ed.), XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Kitapçığı (pp. 775-779). Denizli: Tübitak Yayınları.
• Baki, A. & Bütüner, S. Ö. 2009. Kırsal kesimdeki bir ilköğretim okulunda proje yürütme sürecinden yansımalar. İlköğretim Online, 8(1), 146-158.
• Bal, P. (2008). Yeni ilköğretim matematik öğretim programının öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 53-68.
• Baş Collins, A. (2005). İlköğretim Türkçe programları pilot uygulama değerlendirmesi. Yeni İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu, Eğitimde Yansımalar VIII. Ankara: Sim Matbaası.
• Bukova Güzel, E. & Alkan, H. (2005). Yeniden yapılandırılan ilköğretim programı pilot uygulamasının değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(2), 385-420.
• Butakın, V. & Özgen, K. (2007). Yeni ilköğretim matematik dersi öğretim programının (4. ve 5. Sınıf) uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi, Diyarbakır İli Örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 82-94.
• Bümen, N. T. (2005). Öğretmenlerin yeni ilköğretim 1-5. sınıf programlarıyla ilgili görüşleri ve programı uygulamaya hazırlayıcı bir hizmet içi eğitim çalışması örneği. Ege Eğitim Dergisi, 6(2), 21-57.
• Çınar, O.,Teyfur, E. & Teyfur, M. (2006). İlköğretim okulu öğretmen ve yöneticilerinin yapılandırmacı eğitim yaklaşımı ve programı hakkındaki görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 47-64.
• EARGED. (2005). Temel eğitim destek programı. Öğretim programlarının (ilköğretim 1-5. sınıflar Türkçe, matematik, hayat bilgisi, fen ve teknoloji, sosyal bilgiler) değerlendirme raporu, Ankara. Retrieved November, 18, 2013 from http://earged.meb.gov.tr/earged/subeler/olcme%5Fdegerlendirme/ dokumanlar/pdf
• EPÖ (Eğitim Programları ve Öğretim) Alanı Profesörler Kurulu. (2006). İlköğretim 1- 5.sınıflar öğretim programlarını değerlendirme toplantısı (Eskişehir) sonuç bildirgesi. İlköğretim Online, 5(1), 1-8.
• Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çepni, S. & Şenel Çoruhlu, T. (2010). Alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik hazırlanan hizmet içi eğitim kursundan öğretime yansımalar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 117-128.
• Doğan, N., Karakaya, İ. & Gelbal, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin ölçme araçlarıyla ilgili yeterlik algıları ve bu araçları kullanma durumları. I. Ulusal İlköğretim Kongresi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Gelbal, S. & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135–145.
• Gelen, İ. & Beyazıt, N. (2007). Eski ve yeni ilköğretim programları ile ilgili çeşitli görüşlerin karşılaştırılması. Educational Administration and Practice, 51, 457-476.
• Gömleksiz, M. N. & Bulut, İ. (2007). Yeni ilköğretim Türkçe dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 175, 161–184.
• Görgen, İ.,Karaçelik, S., Kocatürk-Kapucu, N. & Kaya, İ. (2008). Yeni ilköğretim 1–5 programlarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 115-146.
• Gözütok, D., Akgün, Ö. E. & Karacaoğlu, C. (2005). Yeni ilköğretim programlarının uygulanmasına öğretmenlerin hazırlanması. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu (pp.17-40). Ankara: Sim Matbaası.
• Halat, E. (2007). Yeni ilköğretim matematik program (1-5) ile ilgili sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 63-88.
• İzci, E., Özden, M. & Tekin, A. (2006). Yeni ilköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programının değerlendirilmesi (Adıyaman ili örneği). 15. Eğitim Bilimleri Kongresi Kitapçığı (pp.12-13). Ankara: Nobel Yayınları.
• Marsh, C. J. & Willis, G. (2007). Curriculum: Alternative approaches, ongoing issues. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Oliva, P. F. (1988). Developing the curriculum. Boston: Scott, Foresman and Company.
• Orbeyi, S. (2007). İlköğretim matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Unpublished master’s thesis, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Özdemir, S. M. (2009). Eğitimde program değerlendirme ve Türkiye’de eğitim programlarını değerlendirme çalışmalarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 126- 149
• Sarıer, Y. (2007). Altıncı sınıf matematik öğretmenlerinin matematik dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Unpublished master’s thesis, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Stake, R. E. (1975). Program evaluation particularly responsive evaluation. Kalamazoo: Western Michigan University Evaluation Center.
• Şenel Çoruhlu, T., Er Nas, S. & Çepni, S. (2008). Fen ve Teknoloji öğretmenleri için alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik bir HİE programından yansımalar: Trabzon örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-22.
• Tekışık, H. H. (2005). Yeni ilköğretim programlarının uygulanmasına öğretmenlerin hazırlanması. Eğitimde Yansımalar VIII: Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu. Ankara: Tekışık Eğitim Araştırma Geliştirme Vakfı Yayınları.
• Worthen, B. R.,Sanders, J. R. & Fitzpatrick, J. L.(1997). Program evaluation: Alternative approaches and practical guidelines. New York: Longman.
• Yaşar, Ş. (1998). Evaluation of educational programmes in Turkey. Aera Annual Meeting Session. CA- USA.
• Yurdakul, B. (2010). Yapılandırmacılık. In Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde yeni yönelimler (pp. 39-65). Ankara: Pegem Akademi.
• Yücel, C., Karaman, M. K., Batur, Z., Başer, A. & Karataş, A. (2006). Yeni öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri ve programın değerlendirilmesi. 15. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitapçığı, 25–26.