Türkiye’deki Tarih Bölümlerinin İnternet Sayfalarındaki Açıklamalara Göre Yetiştirmeyi Amaçladıkları Tarihçi Profilleri

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2 - Cilt: 3 Sayı: 2, 63 - 75, 15.07.2016

Abdullah Yıldız

Öz

Ortaçağda, “olup bitmiş olayların anlatılması” ya da “gerçek olayların anlatımı” gibi anlamlar kazanan tarih, 18. yüzyılda modern yöntemlerle çalışılan bir alan haline gelmiş ve 19. yüzyılda bilimselleşme sürecini tamamlamıştır. Türkiye’de ise ancak 20. yüzyılın başlarında Darülfünun’da tarih bölümü açılmış ve böylece tarihçi yetiştirilmeye başlanmıştır. 1933 yılında gerçekleştirilen Üniversite Reformundan sonra Türkiye’nin ilk ve tek üniversitesi olan İstanbul Üniversitesi’nde tarih bölümünde eğitim devam etmiştir. Günümüzde, 2011 ÖSYS Kılavuzu incelendiğinde Türkiye’de eğitime devam eden 72’si devlet ve 9’u özel ve vakıf olmak üzere toplam 81 üniversitenin tarih bölümlerinde tarihçi yetiştirildiği görülmektedir. Bu araştırmanın amacı, Türkiye’deki devlet üniversiteleri ile özel üniversiteler ve vakıf üniversitelerinin tarih bölümlerinin resmi internet sayfalarındaki açıklamalara göre yetiştirmeyi amaçladıkları tarihçi profillerini belirlemek ve karşılaştırmaktır. Bu çalışmada tarama modeli esas alınmıştır. Bu çalışmada 63 devlet üniversitesi ve 9 özel üniversite ve vakıf üniversitesinin tarih bölümlerinin internet sayfaları ele alınmıştır. Tarih bölümlerinin internet sayfalarında yer alan “misyon” ve “vizyon” açıklamaları incelenmiştir. Bu metinler daha sonra içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tarih bölümü, misyon, vizyon, tarih öğrenimi.

HISTORIAN PROFILES AIMED TO TRAIN ACCORDING TO THE STATEMENTS OF HISTORY DEPARTMENTS’ WEB PAGES IN TURKEY

Öz

History gaining the meanings such as “describing the events already finished” or “narration of real events”, in 18th century in Europe, becoming an area studied by modern methods has completed the process of scientification in 19th century. History department established in Darülfünun just beginning of the 20th century in Turkey and thus historians started to be trained. As the University Reform realised, historians training continued in history department of Turkey’s the first and only university. Nowadays, reviewing the University Entrance Guide 2011 it has been seen that historians being trained in history departments at 72 state and 9 private universities at total 81 universities. The purpose of this research is to determine and compare the historian profiles aimed to train according to the satatements of the state and private universities’ history departments’ web pages. This study is based on survey method. In this study, 63 state and 9 private universities’ web pages will be scanned. The “mission” and “vision” statements of history departments’ web pages will be examined. Then these statements will be analyzed by content analysis method.

Anahtar Kelimeler

Department of history, mission, vision, history study

Kaynakça

• Üniversitelerin internet sayfalarındaki misyon ve vizyon açıklamaları incelendiğinde bazı tarih bölümlerinin birbirinin aynı ya da çok benzer açıklamalara yer verdikleri görülmüştür. Bu durum, bazı üniversitelerin tarih bölümlerinin kendilerine özgü misyon ve vizyon açıklamalarını oluşturmakta yetersiz kaldıklarını ve bu konuda kolaycılığa kaçtıklarını göstermektedir.
• Bulguların tartışılıp yorumlanmasından sonra aşağıdaki önerilerde bulunulmuştur:
• Üniversitelerinin yetiştirmeyi amaçladıkları tarihçi profili ile tarih bölümünde eğitim gören
• öğrencilerin kendilerini nasıl bir profil içerisinde resmettikleri karşılaştırılmalıdır.
• Üniversitelerinin tarih bölümleri bilgi ve iletişim teknolojilerini daha doğru ve etkin kullanmaları gerekmektedir.
• Türkiye’deki tarih bölümlerinin internet sayfalarındaki misyon ve vizyon açıklamaları gözden
• geçirilerek bu başlıklara uygun ve özgün açıklamalara yer verilmelidir.
• Üniversitelerinin yetiştirmeyi amaçladıkları tarihçi profili konusunda ulusal düzeyde daha fazla
• çalışma yapılmalıdır. Arslan, A. (2004). Türkiye’de Tarih Bölümü’nün kuruluşu. Cumhuriyetin 80. yılında üniversitelerde tarih
• öğrenimi, araştırmaları ve yayınları semineri. İstanbul: Dünya. Ata, B. (1997). Tarih öğretimine bilimsel problem çözme yönteminin uygulanmasına yönelik bir model.
• Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. ........... (2007). Kıdemli ve aday tarih öğretmenlerinin tarih dersini sevmeyen lise öğrencisine yönelik
• yaklaşımları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (11), 29-42. Ayaz, T. (2009). Milli eğitim şuralarında tarih öğretimi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet
• Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu. Balcı, A. (1989). Eğitimsel araştırmanın eğitimsel sorunların çözümüne uygulanması. Ankara Üniversitesi
• Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22 (1), 411-420. ............ (2004). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler (4. Baskı). Ankara: Pegem A. Erkan, S. (2009). Türk üniversitelerinde tarih öğrenimi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi
• Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Evans, R. W. (1994). Educational ideologies and the teaching of history. In G. Leinhardt and
• Others (Eds.). Teaching and learning in history (pp. 172-204 ). New Jersey: Lawrence Erlbaum
• Associates Publishers. Fırat, M. (2006). Dünya’da siyasi tarih disiplininin ortaya çıkışı ve gelişimi. Türkiye’de siyasi tarihin
• gelişimi ve sorunları sempozyumu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 9-22. Gutek, G. L. (2006). Eğitime felsefi ve ideolojik yaklaşımlar (3. Baskı). N. Kale (Çev.). Ankara: Ütopya. Jenkins, K. (1996). On “what is history?” from carr and elton to rorty and white. Routledge. Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi (11. Baskı). Ankara: Nobel. Kaymakçı, S. ve Ata, B. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgilerin doğasıyla ilgili görüşleri.
• Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 35-64. Koçak, K. (1998). Cumhuriyetten günümüze tarih anlayışı ve ortaöğretim kurumlarında tarih öğretimi
• (1923-1992). Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Komisyon (2011). Ortaöğretim 10. sınıf tarih dersi öğretim programı ve 10. sınıf seçmeli tarih dersi
• öğretim programı. Ankara: MEB. Komisyon (2011a). Tarih öğretmeni özel alan yeterlikleri. 12 Aralık 2011 tarihinde
• http://otmg.meb.gov.tr/yeterlikdos/TAR%C4%B0H/TAR%C4%B0H.pdf adresinden elde edilmiştir. Kozan, E. (2002). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler eğitim geleneklerine yaklaşımları ve bu yaklaşımların tarih öğretimiyle ilişkisi: Ankara-Aksaray örnekleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi,
• Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Köstüklü, N. (1999). Sosyal bilimler ve tarih öğretimi (2. Baskı). Konya: Günay. .................. (2004). İlk ve orta öğretimde tarih öğretimi problemler ve öneriler. Erdem, Atatürk Kültür
• Merkezi Dergisi, 14 (41). Merey, Z. (2010). Dünyada ve Türkiye’de tarih eğitiminin tarihsel gelişimi. Mustafa Safran (Ed.). Tarih
• değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Yılmaz, M. S. (2001). Darülfünun reformu- darülfünun’dan İstanbul üniversitesine geçiş süreci (1863
• ). Kastamonu Eğitim Dergisi, (1), 245-260.