Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf İçi Etkinliklerde Çocuklarla Olan İletişimlerinde Kullandıkları Değerlerin İncelenmesi

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2 - Cilt: 3 Sayı: 2, 37 - 49, 15.07.2016

Suna Tarkoçin Damla Tekinşen Berktaş Gülden Uyanık Balat

Öz

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin sınıf içi etkinliklerde çocuklarla olan iletişimlerinde kullandıkları evrensel değerlerin gözlem yoluyla incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Tekirdağ’ın Hayrabolu ilçesi ve Bingöl il merkezinde bulunan 2 ilköğretim ve 1 bağımsız anaokulunda görev yapan 4 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, okul öncesi öğretmenlerinin sınıfta kullandıkları evrensel değerler “Yapılandırılmamış ve Katılımcı Olmayan Gözlem Tekniği” ile gözlenmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda araştırmaya katılan öğretmenlerin sözel ifadeleri ses kayıt cihazı yardımıyla, davranışları ise betimleyici notlar halinde kayıt altına alınmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde nitel araştırma yöntemlerinden İçerik Analizi kullanılmıştır. Kayıtlar dinlendiğinde elde edilen rapor 78 sayfadan oluşmuştur. Araştırmanın bulgularına göre öğretmenlerin sınıf içi etkinliklerde çocuklarla olan iletişimlerinde 12 farklı değeri kullandıkları görülmüştür. Bu değerler içinde en çok kullandıkları evrensel değerlerin ise “Nezaket, Yardımlaşma, Sorumluluk, Saygı ve Sabır” olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi öğretmenleri, değer, değerler eğitimi

AN INVESTİGATİON INTO THE VALUES OF THE COMMUNICATION WHICH IS USED IN CLASSROOM ACTIVITIES BY TEACHERS

Öz

The aim of this paper is to investigate the universal values which are used in the classroom communication bye preschool teachers. The working group of the study consists of four pre-school teachers working in two primary schools and one independent pre-school in Bingol and Tekirdag's town Hayrabolu. As a means of data collection, the universal values-used by pre-school teachers in the classroom- has been observed by “Unstructured and Non-participant Observation Technique”. In accordance with the purpose of this study, teachers' behaviors were noted and their verbal expressions were recorded with the help of tape recorder. In order to analyze the research data, Content Analysisone of the qualitative research methods-was used. The report of the sound recordings consisted of 78 pages. According to the findings of the research, 12 different values were used by teachers in classroom activities. Among these values, the most commonly used universal values are "Politeness Cooperation, Responsibility, Respect and Patience".

Anahtar Kelimeler

Pre-school teachers, value, values education

Kaynakça

• Allen, M. G., Stevens, R. L. (1998). Middle grades social studies: teaching and learning for active and responsible citizenship (6th Ed.). Boston : Allyn and Bacon.
• Arıkan, A. (2011). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Brynildssen, S. (2002). Character education though children’s literature. ERIC clearinghouse on reading english and communication. ED 469929. (24/8/2006’da indirildi) from the World Wide Web: http://www.ericdigests.org/2003-3/character.htm
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara. Pegem Akademi.
• Cottom, C. A. (1996). Bold experiment in teaching values. Educational Leadership, 53(8), 1-6.
• Deveci, H. ve Ay, T. (2009). İlköğretim öğrencilerinin günlüklerine göre günlük yaşamda değerler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 167-181.
• Devries, R. ve Zan, B. (1994). Moral classrooms, moral children: Creating a constructivist astmosphere in early education. New York: Teacher's College Press.
• Doğan, İ. (2007). Türk eğitim sisteminde değer sorunu. Değerler ve Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitapçığı, (syf. 615-634). İstanbul: Dem Yayınları.
• Doğanay, A. (2006). Değerler Eğitimi. (Ed.C.Öztürk) Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (syf. 255-286). Ankara : Pegem Akademi.
• Ediger, M. (1998). Trends and issues in teaching elemantary school social studies. College Student Journal, 32 (3):347-363.
• Eyre, L., ve Eyre, R. (1993). Teaching your children values. New York, NY: Simon & Schuster.
• Fidan, N. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kurumsal Eğitim Bilim, 2(2), 1- 18.
• Halstead, J. M. ve Taylor, J. M. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169-202.
• Kızılçelik, S. ve Erdem, Y. (1994). Açıklamalı sosyoloji terimleri sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi.
• Lickona, T. (1992). Educating for character (How our schools can teach respect and resposibility). New York: Bantam Books.
• Martorella, P. H. (2001). Teaching social studies in middle and secondary schools. New Jersey: Merril Prentice Hall.
• M.E.B (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi (4-5. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Milles, M.B ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (Second Edition). California: SAGE Publicatioms.
• Naylor, David T. ve Diem, Richard (1987). Elemantary and middle school social studies. New York: Random House.
• Ohio State Department of Education. (1990). Character education in Ohio: Sample strategies. Guides- Non Classroom Use 055- Test Evaluation Instruments. (ERIC Document Reproduction Service No.ED350 196).
• Okudan, A.Y. (2010). Eğitim yöneticilerinin değerler eğitiminin önemi, etkileri ve uygulamalar hakkında görüşleri. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Önder, M. (2011). Okul öncesi dönem çocuklarının aile eğitimi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(1), 377-386.
• Pighin, G. (2005). Çocuklara değer aktarımı. (Çev. Ali aşar Gök), İzmir: İlya.
• Stanley, W. B. (1983). Training teachers to deal with values education:A critical look at social studies methods texts. Social Studies, 74 (6).242-246.
• Suh, B. K. ve Traiger, J. (1999). Teaching values through elementary social studies and literature curricula. Education, 119(4), 723–727.
• Tillman, D. (2000). Living values activities for young adults. Florida: Health Communications Inc.
• Yazıcı , K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. TÜBAR-XIX-/2006
• Yıldırım, K. (2009). Türk sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin deneyimleri: fenemolojik bir yaklaşım. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 35,165-184.
• Yiğittir, S. ve Öcal, A. (2010). İlköğretim 6.sınıf öğrencilerinin değer yönelimleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 407-116.
• Welton, A.D. ve Mallan, J.T. (1997). Children and their world. Boston: Houghton Miflin Company.http://www.tdk.org.tr/index.php?option=com_gts&view=gts (10/07/2012’de indirildi)