Sözlü Tarih Çalışmalarına Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1 - Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 10, 15.07.2016

Bülent Akbaba Bülent Kılcan

Öz

Bu çalışmanın amacı, sözlü tarih çalışmalarına yönelik tutumları ölçmeye yönelik bir ölçme aracı geliştirmektir. 26 maddeden oluşan ölçek Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliğinde öğrenim gören 123 öğretmen adayı ile Tarih Öğretmenliğinde öğrenim gören 118 öğretmen adayına uygulanmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliği için uzman görüşüne başvurulmuştur. Elde edilen veriler üzerinden ölçeğin geçerliğini belirleyebilmek için açımlayıcı faktör analizi ve madde ayırt edicilik güçleri hesaplanmıştır. Yapılan analiz sonucunda ölçeğin iki alt faktörlü bir yapıya sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ölçeğin güvenirlik düzeyini tespit edebilmek için iç tutarlılık düzeyi hesaplanmıştır.Sonuç olarak bu ölçeğin sözlü tarih çalışmalarına yönelik tutumları belirlemek üzere kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sözlü tarih, tutum, geçerlik, güvenirlik

Develeopment of An Attitude Scale Toward Oral History: A Validity and Reliability Study

Öz

The purpose of this study is to develop a scale to determine prospective attitudes towards oral history. The scale consisting of 26 items was applied to 123 prospective teachers from Department of Social Sciences Teaching and 118 prospective teachers from Department of History Teaching in Gazi University, Gazi Faculty of Education. Experts’ views were given importance to ensure the content validity of the scale. Explanatory factor analysis and item discrimination powers were calculated to determine the validity of the scale. After the analysis done, it is seen that the scale has a two-factor structure. Internal consistency level was calculated to detect the reliability of the scale. Results indicated that this scale can easily be used as a valid and reliable tool to determine the attitudes towards oral history studies.

Anahtar Kelimeler

Oral history, attitude, validity, reliability

Kaynakça

• Arslan, A. (2006). Bilgisayar destekli eğitim yapmaya ilişkin tutum ölçeği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 24-33.
• Ata, B. (2007). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Yapılandırmacı Bir Yaklaşım. İçinde, C. Öztürk (Ed.), Sosyal bilgiler öğretim programı, (3. Baskı). Ankara: Pegem.
• Burke, P. (2003). Tarihin görgü tanıkları. (Çev. Z. Yelçe), İstanbul: Kitap.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, (12.Baskı). Ankara: Pegem.
• Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi. (Çev. B. B. Can ve A. Yalçınkaya). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem.
• Danacıoğlu, E. (2001). Geçmişin izleri yanıbaşımızdaki tarih için bir kılavuz. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Dilek, D. (2001). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Ankara: Pegem.
• Gümüşçü, O. (2008). Tarih incelemelerinde arazi araştırması ve harita kullanımı. Erdem, Sayı: 51, 111-136.
• Husbands, C. (1996). What is history teaching? Buckhingham: Open University Press.
• Kabapınar, Y. (2009). İlköğretimde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. (2.Baskı). Ankara: Maya.
• Kan, A., Akbaş, A. (2005). Lise öğrencilerinin kimya dersine yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (2), 227-237.
• Korkmaz, Ö., Yeşil, R. (2011). Medya ve televizyon okuryazarlık düzeyleri ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası http://www.insanbilimleri.comhttp://www.insanbilimleri.com
• İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda].8: 2. Erişim:
• Köklü, N. (1995). Tutumların ölçülmesi ve likert tipi ölçeklerde kullanılan seçenekler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 28 (2), 81-93.
• Kyvig, D.E., Marty, M. A. (2000). Yanıbaşımızdaki tarih. (Çev. N. Özsoy). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Özgüven, İ. E. (2011). Psikolojik testler. Ankara: Pdrem.
• Paykoç, F. (1991). Tarih öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Ritchie, D. A. (2003). Doing oral history A practical guide, New York: Oxford University Pres.
• Sarı, İ. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde sözlü tarih etkinliklerinin öğrenci başarı, beceri ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Sipahi, B., Yurtkoru, E.S., Çinko, M. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta.
• Sitton, T., Mehaffy, G.L, Davis, O.L. (1983) Oral History A guide for teachers and others Texas: University of Texas Pres.
• Stearns P. N. (2009). Why study history? (Çev. E. Dinç) Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2/1, 118- 127.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (4. Baskı). Ankara: Nobel.
• Thompson, P. (1988). The voice of the past oral history, New York: Oxford University Press.
• Uygun, S. (2006). Eğitim tarihi araştırmalarında sözlü tarih yaklaşımı ve sözlü tarihte bir öğretmen: Hayrettin Uysal. Çağdaş Eğitim Dergisi, 31(328), 24-32.
• Üçüncü, K. (2011). Türkiye’de tarih yazımı. İçinde, V. Engin, A. Şimşek (Ed.), Sözlü tarih, İstanbul: Yeditepe.
• Yıldız, Ö. (2003). Türkiye’de tarih öğretiminin sorunları ve çağdaş çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 181-190.
• Yüksel, S. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin informal etkileşimleri ve akademik başarılarıyla ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 119-127.