Türkiye’de Turizm Enflasyon İlişkisinin Ampirik Analizi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 279 - 303, 30.12.2022

Hülya Balım , Ayşe Durgun

https://doi.org/10.30586/pek.1187013

Cited By: 1

Öz

Turizm sektörü, tüm ülkeler için önemli bir ekonomik kaynaktır. Ülkelerin makroekonomik göstergeleri ve ekonomik performansı üzerinde önemli etkileri vardır. Turizm talebinin yükseldiği dönemlerde görünmez ihracat kalemi olarak gelirlerin artması gibi pozitif etkiler yaratırken, talepteki artışla birlikte dönemsel olarak bazı mal ve hizmet fiyatlarında artışlar gözlenmektedir. Ortaya çıkan bu artışlarla talep enflasyonun oluştuğunu söyleyebiliriz. Bu bağlamda enflasyon ile turizm ve turizm ile enflasyon arasındaki ilişki önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı 2008:1- 2021:9 döneminde turizmdeki gelişmelerin enflasyon üzerindeki etkisini incelemektir. Turizm talebindeki artışlar turizm alanındaki gelişmeleri temsil etmektedir. Çalışmada turizmdeki gelişmeleri temsilen ziyaretçi sayıları, enflasyonu temsilen ise tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) turizmle ilişkili olabilecek, gıda ve alkolsüz içecek, alkollü içecek, lokanta ve konaklama, ulaşım ve eğlence alt kalemleri dikkate alınmıştır. ADF birim kök testi, ARDL sınır testi ve Granger nedensellik testleri uygulanmıştır. Nedensellik testi neticesinde sadece gıda enflasyonundan turist sayısına doğru bir nedensellik bulunmuştur. Turizm talebindeki artışların enflasyon üzerindeki etkileri değişkenler üzerinden yorumlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

turizm, enflasyon, TÜFE, ADF, ARDL

Empirical Analysis of Tourism Inflation Relationship in Turkey

Öz

The tourism sector is an important economic resource for all countries. It has significant effects on countries macroeconomic indicators and economic performance. While it creates positive effects such as the increase in income as an invisible export item in periods when tourism demand rises, increases in some commodities and services, along with the increase in demand, are periodically observed. We can say that with these increases, demand inflation occurs. In this context, the relationship between inflation and tourism and between tourism and inflation is important.The aim of this study is to examine not only the effects of developments in tourism but the effects also on inflation within the period 2008:1- 2021:9. Increases in tourism demand represent developments in tourism. The study, the number of visitors to represent developments in tourism, and the consumer price index (CPI) to represent inflation, sub-items which can be related to tourism like food and non-alcoholic beverages, alcoholic beverages, restaurants and accommodation, transportation and entertainment were taken into account. ADF unit root test, ARDL bounds test and Granger causality tests were applied. As a result of the causality test, a causality was found from only food inflation to the number of tourists. The effects of increases in tourism demand on inflation were tried to be interpreted through variables.

Anahtar Kelimeler

Tourism, inflation, CPI, ADF, ARDL

Kaynakça

• Akova, İ. (1998). Türkiye'de turizm sektörünün olanakları ve ekonomik fonksiyonları, Coğrafya Dergisi, 0(6), 59-92.
• Bayraktutan, Y. ve Solmaz, A.R. (2019). Enflasyon ve turizm, N. Işık, ve E. Dineri, (Ed), Makro Ekonomik Göstergelerle Turizm Ekonomisi içinde (s.91-105) içinde. Nobel Yayınevi.
• Coppin, A. (1993). Recent evidence on the determinants of inflation in a tourism-oriented economy: Barbados, Social and Economic Studies, 42 (2-3), 65-80.
• Çeken, H. (2019). Turizm ekonomisi. (3. Basım). Detay Yayıncılık.
• Çıkın, A. , Çeken, H. ve Uçar, M. (2009). Turizmin tarım sektörüne etkisi, Agro-Turizm ve ekonomik sonuçları, Tarım Ekonomisi Dergisi, 15(1-2), 1-8. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tarekoder/issue/25835/272392
• Durgun Kaygısız, A. (2021). Covid-19 sonrası Türk turizm sektöründe oluşabilecek fırsatlar ve riskler. Bartın İİBF Dergisi, 12(13), 79-95.
• Durgun Kaygısız, A. (2019). Gıda ve hizmet enflasyonunda turizmin payı: 2003- 2018 Türkiye için ampirik analiz. O. Çoban, A. Erbaşı, E. Karakoç, F. Karasioğlu, ve A. Çoban, (Ed), Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler, Cilt 2 (ss.421-440) içinde. Gece Akademi.
• Frent, C. (2016). An overviw on the negative impacts of tourism. Journal Of Tourism – Studies And Research In Tourism, 2, 32-37.
• Gujurati, D.N. (2003). Basic econometricts (Fourth edition), Tata McGraw- Hill Publishing Company Ltd.
• Günel, Ö. D. (2009). Turizm sektöründe mevsimsellik sorunu ve mevsimlik istihdamın sektör çalışanlarının örgütsel bağlılıklarına etkisi: Konaklama İşletmeleri çalışanlarına yönelik bir araştırma, yayınlanmış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Ilgaz Yıldırım, B., Yıldırım, F. ve Gülmez, M. (2017). Türkiye'de enflasyon ve turizm gelirleri ilişkisi üzerine ekonometrik bir analiz, Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 69-81.
• Işık, N. (2005). Enflasyonla mücadelede politika aracı seçimi: Bir vektör otoregresyon (VAR) analizi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 346.
• İçöz, O. (1991). Enflasyonun turizm sektörüne etkileri, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 19-2.
• İçöz, O. (2005). Turizm Ekonomisi. (3.Basım). Turhan Kitapevi Yayınları.
• Karadağ, H. (2021). Türkiye ekonomisinde turizm gelirlerinin TÜFE’ye etkisinin incelenmesi: MWALD temelli nedensellik analizi. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 4(1), 31-42.
• Kayış, A. A. ve Şehriban, A. (2016). Türkiye'de turizm sektörünün enflasyon üzerine etkisini açıklamaya yönelik bir model önerisi. Uluslararası İş, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 1(1): 37‒57.
• Koca, Y. K. Özmen, M.U. ve Sarıkaya, Ç. (2016). Turizm gelişmelerinin gıda fiyatlarına etkisi, TCMB Enflasyon Raporu 2016-4, Kutu 3-2, 37-39.
• Library Service, (2012). The economics of torurism. Digitised by the University of Pretoria, s.78.
• Mihalic, T. (2014). Tourism and economic development ıssues. In R. Sharpley & D. Telfer, J. (Eds.), Tourism and development. Concepts and Issues. (2nd ed., pp. 77-117).
• Channel View Publications (http://www.channelviewpublications.com/display.asp?isb=9781845414726)
• Narayan, P. K. ve S. Narayan (2005). Estimating income and price elasticities of imports for fiji in a cointegration framework. Economic Modelling, 22, 423-438.
• Oktayer, N., Susam, N. ve Çak, M. (2007). Türkiye’de turizm ekonomisi. İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Özer, M. ve Kırca, M. (2020). The impact of tourism demand on regional inflatıon in Turkey. Journal of the Geographical Institute “Jovan Cvijić” SASA, 70(3), 241–254.
• Pektaş, Ş. Y. ve Ünlüönen, K. (2019). The evaluation of tourism in Turkey in terms of inflation, Journal of Tourismology, 6(1), 111-132.
• Pesaran, M. H., Y. Shin ve R. J. Smith (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
• Shaari, M. S., Ahmad, T. S. T. ve Razali, R. (2018). Tourism led-inflation: A case of Malaysia. MATEC Web of Conferences, 150, 1-6.
• Sinclair, M. T. ve Stabler, M. (1997). The economics of tourism. Routledge.
• Song, H, G. Li, S.F. Witt ve B.Fei, (2010). Tourism demand modelling and forecasting: How shoud demand be measured? Tourism Economics, 16(1), 63-81.
• Syazwani, N. (2013). A Study on Relationship between Tourist Arrivals, Inflation, and Unemployment with Crime Rates in Malaysia, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2276771 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2276771
• Tarı, R. (2014). Ekonometri. (10. Baskı), Umuttepe Yayınları.
• Ünlüönen, K., Tayfun, A. ve Kılıçlar, A. (2011). Turizm Ekonomisi. (3.Basım), Nobel Kitap.
• Vanhove, N. (2005). The Economics of Tourism Destinations, Elsevier Butterworth-Heinemann Linacre House, Burlington: Jordan Hill, Oxford OX2 8DP 30 Corporate Drive.
• Yılancı, V. (2012). Türkiye’de Para Talebi İstikrarlılığının Testi: Kayan Pencerelerde Sınır Testi Yaklaşımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 67-74.
• Yong, E. L. (2014). Innovation, tourism demand and inflation: Evidence from 14 European countries. Journal of Economics, Business and Management, 2 (3), 191-195
• Zengin, B. (2010). Turizm Sektörünün Türkiye ekonomisine reel ve moneter etkileri. Akademik İncelemeler Dergisi, 5(1), 102-126.