Factoring Sector in Turkey: General Overview and Evaluation of Factoring Companies' Financial Performance by Multi-Criteria Decision-Making Techniques

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 277 - 302, 23.06.2024

Hakan Yıldırım

https://doi.org/10.30586/pek.1419202

Cited By: 1

Öz

The factoring sector, which plays a key role in the sustainability of cash flows for businesses, particularly small and medium-sized enterprises (SMEs), offers a range of financial services, most notably the conversion of receivables into cash before their due dates. Today, this sector is regarded as one of the most significant components of the non-bank financial segment. Thus, the condition and performance of the factoring industry are crucial for the sector's future and the overall functioning of the financial system. The purpose of this study; to evaluate the general situation of the factoring sector in Türkiye, its position within the global factoring sector, and the financial performance of companies operating in this sector. In line with this objective, initially, a general assessment of the sector's overall situation was made based on cumulative data related to the sector. Subsequently, the financial performance of companies operating in the sector was evaluated for the 2021-2022 period using six criteria identified for examination, weighted both through the equal weighting method and the CRITIC method, and assessed using the MAIRCA and MABAC methods. According to the analyses conducted, the rankings of financial performance remain unchanged using the MABAC and MAIRCA methods. However, when the criteria weighting method varies, partial changes in the rankings of factoring companies' performance occur.

Anahtar Kelimeler

Factoring Companies, MAIRCA, MABAC, CRITIC, Multi-Criteria Decision-Making Methods

TÜRKIYE’DE FAKTORING SEKTÖRÜ: GENEL DURUMU VE FAKTORİNG ŞİRKETLERİNİN FINANSAL PERFORMANSLARININ ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERI ILE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Özellikle küçük ve orta ölçekli olmak üzere firmaların nakit akışlarının sürdürülebilirliği noktasında kilit bir rol oynayan faktoring sektörü; firmalara başta alacakların vadesinden önce nakde dönüşmesini sağlamak olmak üzere birçok finansal hizmet sunmaktadır. Günümüzde bu sektör, banka dışı finansal kesimin en önemli parçalarından biri olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla faktoring sektörünün durumu ve sergilemiş olduğu performans sektörün geleceği ve finansal sistemin genel işleyişi açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de faktoring sektörünün genel durumunun, dünya faktoring sektörü içerisindeki konumunun ve bu sektörde faaliyet gösteren şirketlerin finansal performanslarının değerlendirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda öncelikle sektöre ilişkin kümülatif veriler ile sektörün genel durumuna ilişkin genel bir değerlendirme yapılmıştır. Daha sonra sektörde faaliyet gösteren şirketlerin 2021-2022 döneminde finansal performanslarının incelenmesi için belirlenen altı kriter hem eşit ağırlık yöntemi hem de CRITIC yöntemleriyle ağırlıklandırılarak MAIRCA ve MABAC yöntemleriyle performans değerlendirmesi yapılmıştır. Yapılan analizlere göre, MABAC ve MAIRCA yöntemlerinin finansal performans sıralamaları değişmemektedir. Ancak kriter ağırlıklandırma yöntemi farklılaştığında faktoring şirketlerinin performans sıralamalarında kısmi değişimler yaşanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Faktoring Şirketleri, MAIRCA, MABAC, CRITIC, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri

Kaynakça

• Ayçin, E. (2020). Personel seçim sürecinde CRITIC ve MAIRCA yöntemlerinin kullanılması. İşletme, 1(1), 1-12.
• Bağcı, H. & Esmer, Y. (2016). PROMETHEE yöntemi ile faktoring şirketi seçimi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 116-129. http://dx.doi.org/10.18221/bujss.14955
• Banerjee, P. K. (2003). Performance evaluation of Indian factoring business: A study of SBI Factors and commercial services limited, and Canbank Factors Limited. Vision: The Journal of Business Perspective, 7(1), 55-68.
• Değer, A. & Başdar, C. (2017). A comparison of TOPSIS and ELECTRE methods: An application on the factoring industry. Business and Economics Research Journal, 8(3), 627-646. Doi: 10.20409/berj.2017.70.
• Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The Critic method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770.
• Ece, N. &Özdemir, F. (2011). Halka açık finansal kiralama ve faktoring şirketlerinin performans ölçümü ve analizinde kullanılan EVA ve TOPSİS yöntemlerinin hisse senedi değerleri ile karşılaştırmalı analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 48(561), 83-95.
• Gigović, L., Pamučar, D., Bajić, Z. &Milićević, M. (2016). The combination of expert judgment and GIS-MAIRCA analysis for the selection of sites for ammunition depots.Sustainability, 8(4), 1-30. https://doi.org/10.3390/su8040372
• Gör, Y. & Bilici, F. M. (2021). 2008-2020 yıllarını kapsayan süreçte faktoring sektörünün durumu üzerine bir değerlendirme. Finans Ekonomive Sosyal AraştırmalarDergisi, 6(4), 709-718. https://doi.org/10.29106/fesa.991133
• Gülcan, N. (2022). Finansal kiralama ve faktoring şirketlerinin finansal performans değerlendirmesinde VIKOR yönteminin uygulanması. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 7(ÖzelSayı), 235-247.https://doi.org/10.30784/epfad.1148935
• Gürol, B. (2018). Faktoring, finansal kiralama ve leasing sektörlerinin performanslarının TOPSIS, yöntemi ile ölçülmesi: Türkiye karşılaştırması, Ticari BilimlerFakültesiDergisi, 2(2), 61-73.
• https://www.fkb.org.tr/raporlar-ve-yayinlar/raporlar/faktoring-sektor-raporlari/ (Accessed on 15 December 2023).
• Janekova, J. (2012). Faktoring-alternative source of a company financing. Annals of the Faculty of Engineering Hunedoara. International Journal of Engineering, 10(3), 303-306.
• Kahramani Koç, A. (2023). Ulaştırma ve depolama sektöründeki şirketlerin finansal performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile analizi, Unpublished doctoral dissertation, Kafkas University.
• Karakaş, Y. S. & Gün, M. (2023). Borsa İstanbul’da işlem gören finansal kiralama ve faktoring işletmelerinin TOPSİS yöntemiyle performans analizi.1st edition, İKSAD Publishing House, Ankara, Türkiye. https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.10145338
• Kaur, H., & Dhaliwal, N. K. (2014). Financial analysis of factoring companies in India: A study of SBI Global Factors and Canbank Factors. International Journal of Research in Management, Science & Technology, 2(1), 30-34. https://www.researchgate.net/publication/351350880_Financial_Analysis_of_Factoring_Companies_in_India_A_Study_of_SBI_Global_Factors_and_Canbank_Factors
• Klapper, L. (2006). The role of factoring for financing small and medium enterprises. Journal of Banking & Finance, 30(11), 3111-3130. http://dx.doi.org/10.1016/j.jbankfin.2006.05.001
• Ova, A. (2022). Evaluation of Turkish factoring company performances using TOPSIS method, YönetimBilimleriDergisi, 20(43), 29-47. https://doi.org/10.35408/comuybd.836726
• Özbek, A. & Erol, E. (2017). Ranking of factoring companies in accordance with ARAS and COPRAS. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 7(2), 105-116. http://dx.doi.org/10.6007/IJARAFMS/v7-i2/2876
• Özçelik, H. & Küçükçakal, Z. (2019). BIST’de işlem gören finansal kiralama ve faktoring şirketlerinin finansal performanslarının TOPSIS yöntemi ile analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 81, 249- 270. https://doi.org/10.25095/mufad.510675
• Özdemir, Z. (2005). Dış ticaret finansman tekniklerinden faktoring ve forfaiting işlemleri.Kocaeli Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsüDergisi, 10(2), 194-224.
• Pamučar, D. & Ćirović, G. (2015). The selection of transport and handling resources in logistics centers using Multi-Attributive Border Approximation Area Comparison (MABAC). Expert Systems with Applications, 42(6), 3016-3028. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2014.11.057
• Pamucar, D. S., Tarle, S. P. & Parezanovic, T. (2018). New hybrid Multi-Criteria Decision-Making DEMATEL-MAIRCA Model: Sustainable selection of a location for the development of multimodal logistics centre. Economic Research-EkonomskaIstraživanja, 31(1), 1641-1665.
• Selimler H. & Taş, C. (2019). Finansman, faktoring ve leasing şirketlerinin kredi yönetim performansının TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi: (2015-2018). Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(3), 286-306. https://doi.org/10.29106/fesa.595430
• Ulutaş, A. (2019). Entropi ve MABAC yöntemleri ile personel seçimi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 1152-1573. https://doi.org/10.26466/opus.580456