Beşeri Sermaye İndeksi için Temel Bileşenlerin Değerlendirilmesi: OECD Üye Ülkelerine Göre Küme-Teorik Analiz

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 434 - 448, 23.06.2024

Ayten Yağmur

https://doi.org/10.30586/pek.1479863

Öz

Beşeri sermaye faktörü ülkelerin ekonomik kalkınmalarında etkili olabilecek temel bileşenlerden birisidir. eşeri sermaye olgusu özellikle son yirmi yıllık periyod içerisinde ülkelerin ekonomik kalkınmalarına bağlantılı olduğuna yönelik araştırmalar neticesinde akademik literatürde oldukça ilgi çeken bir konu olmuştur. Bu ilgi artışına karşın dünya bankası tarafından ortaya çıkarılan beşeri sermaye indeksinin (BSİ) oluşuma yönelik çalışma sayısı kısıtlı kalmıştır. Araştırma, küme-teorik bağlamda (FsQCA) güncel son verilerden yola çıkarak beşeri sermaye bileşenlerinin, beşeri sermaye indeksi için yeterlilik/gerekliliklerini değerlendirmektedir. Buna göre BSİ’nin varlığı için PSA, LAYS ve AHTS’nin küme-teorik bağlamda gerekli olduğu kanıtlanmıştır. BSİ’nin yokluğu için ise LAYS’ın ve AHTS’nin yokluğu durumlarının mutlak gerekli olduğu belirlenmiştir. Öte yandan konfigürasyon analizi ile birlikte OECD ülkeleri bağlamında BSİ için her ülkenin kendine özgü sonuçları ortaya çıkarılmıştır. BSİ’nin varlığı için ortaya çıkarılan konfigürasyonlardaki ülkelerin, BSİ’nin yokluğu için yer alan ülkelere kıyasla daha gelişmiş olduğu göze çarpmaktadır. Araştırma, BSİ için yerel bazda çıkarımlar sağlayarak benzer kapsamlardaki gelecek araştırmalar için kılavuz olabilme niteliğini taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Beşeri Sermaye, Beşeri Sermaye İndeksi, FsQCA, OECD Ülkeleri

Evaluation of Principal Components for Human Capital Index: A Cluster-Theoretical Analysis by OECD Member Countries

Öz

The human capital factor is one of the basic components that can be effective in the economic development of countries. The phenomenon of human capital has been a subject of great interest in the academic literature, especially in the last two decades, as a result of the researches that it is linked to the economic development of countries. Despite this increase in interest, the number of studies on the formation of the human capital index (HCI) introduced by the World Bank has remained limited. The research evaluates the adequacy/requirements of human capital components for the human capital index based on the latest data in a cluster-theoretical context (FsQCA). Accordingly, it is proved that PSA, LAYS and AHTS are necessary for the existence of BCI in the cluster-theoretical context. For the absence of BSI, it is determined that the absence of LAYS and AHTS are absolutely necessary. On the other hand, the configuration analysis reveals the specific results of each country for BSI in the context of OECD countries. It is noticeable that the countries in the configurations for the presence of BSI are more developed than the countries in the configurations for the absence of BSI. The research provides local implications for BSI and can serve as a guide for future research in similar contexts.

Anahtar Kelimeler

Human Capital, Human Capital Index, FsQCA, OECD Countries

Kaynakça

• Aksoy, S. (2017). Değişen teknolojiler ve endüstri 4.0: endüstri 4.0’ı anlamaya dair bir giriş. Sav katkı, 4, 34-44.
• Altay, A. (2005). Türkiye’de Beşerî Sermayenin Karşılaştırmalı Analizi. TÜGİAD, Ankara, 3.
• Apriliyanti, M. (2022). Challenges of The Industrial Revolution Era 1.0 to 5.0: University Digital Library in Indoensia. Library Philosophy and Practice, 1-17.
• Britannica Encyclopaedia (2018). Status of the World's Tropical Forests, available on the web: https://www. britannica.com/topic. Status-of-the-Worlds-Tropical-Forests-1673338.
• Brym, R., & Lie, J. (2006). Sociology: Your compass for a new world. Cengage Learning.
• Crocker, R. K. (2006). Human capital development and education. Ottawa, ON, Canada: Canadian Policy Research Networks.
• Diwanji, V. S. (2023). Fuzzy‐set qualitative comparative analysis in consumer research: a systematic literature review. International Journal of Consumer Studies, 47(6), 2767-2789. https://doi.org/10.1111/ijcs.12889
• Ertuğral, S. M. (2018). Beşerî sermaye oluşumunda mesleki eğitimin önemi. International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 2(3), 49-63.
• Fiss, P. C. (2011). Building better causal theories: A fuzzy set approach to typologies in organization research. Academy of management journal, 54(2), 393-420. https://doi.org/10.5465/amj.2011.60263120
• Gökçen, B. (2006). Beşerî sermayenin iktisadi gelişmedeki rolü ve önemi: Adana iline ilişkin bir uygulama (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Günbayı, I., & Sorm, S. (2018). Social paradigms in guiding social research design: The functional, interpretive, radical humanist and radical structural paradigms. Online Submission, 9(2), 57-76.
• Gürsoy S., ve Çeliker N., (2023). Endüstri 4.0 ve Yapay Zekânın İnsan Kaynakları Yönetim Anlayışına Etkisi. Yapay Zekâ & Teori ve Uygulamalar. Nobel Akademik Yayıncılık. 1: 93-114
• Gürsoy, S. (2023). Multidimensional Scientometric Analysis for the Gig Economy. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 195-210. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1198210
• Gürsoy, S. (2024). Beşerî Sermayenin Âtıl Hali Neet İçin Çözüm Önerisi: Esnek Çalışma Biçimi. 7th INTERNATIONAL ANTALYA CONGRESS OF SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATIVE STUDIES. ISBN: 978-625-367-722-0
• Gürsoy, S., & Yağmur, A. (2023). Analytical Approach to Society 5.0 Phenomenon Studies with Scientometric Analysis Method. Alanya Akademik Bakış, 7(1), 147-167. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1077207
• Iliman Püsküllüoglu, E. (2023). Investigation of Human Capital Index Value and Income Distrubution in European and Central Asian Countries: The Case of Turkey. Research in Educational Administration & Leadership, 8(2), 421-463.
• Keskin, A. (2011). Ekonomik Kalkinmada Beşerî Sermayenin Rolü ve Türkiye. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 125-153.
• Kuyubaşi, U. (2009). Beşerî sermayeye dayalı ekonomik büyüme modelleri ve Gemmellın beşerî sermaye modeline yönelik bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Lau JWY. Editor's perspectives - May 2020. Int J Surg. 2020 May; 77:218-219. doi: 10.1016/j.ijsu.2020.04.027. Epub 2020 Apr 19. PMID: 32320739; PMCID: PMC7167221.
• Mathur, A., Dabas, A., & Sharma, N. (2022). Evolution From Industry 1.0 to Industry 5.0. In 2022 4th International Conference on Advances in Computing, Communication Control and Networking (ICAC3N) (pp. 1390-1394). IEEE.
• Pilevari, N. &. Yavari, F., (2020). Industry revolutions development from Industry 1.0 to Industry 5.0 in manufacturing. Journal of Industrial Strategic Management, 5(2), 44-63.
• Pinheiro, P., Putnik, G. D., Castro, A., Castro, H., Dal, B. F. R., & Romero, F. (2019). Industry 4.0 and industrial revolutions: An assessment based on complexity. FME Transactions, 47(4), 831-840.
• Ragin, C. (2007). Chapter 5: qualitative comparative analysis using fuzzy sets (Fsqca). forthcoming in N. Rihoux and C. Ragin (eds.), Configurational Comparative Analysis, London: Sage Publications. https://doi.org/10.4135/9781452226569
• Ragin, C. C. (2009). Redesigning social inquiry: Fuzzy sets and beyond. University of Chicago Press. ISBN-13: 978-0-226-70275-9
• Raschke, S. U. (2022). Limb prostheses: Industry 1.0 to 4.0: Perspectives on technological advances in prosthetic care. Frontiers in Rehabilitation Sciences, 3, 854404.
• Rihoux, B., & Ragin, C. C. (2008). Configurational comparative methods: Qualitative comparative analysis (QCA) and related techniques. Sage Publications. https://doi.org/10.4135/9781452226569
• Schneider, C. Q., & Wagemann, C. (2012). Set-theoretic methods for the social sciences: A guide to qualitative comparative analysis. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781139004244
• Schultz, T. W. (1962). Reflections on investment in man. Journal of political economy, 70(5, Part 2), 1-8.
• Sedita, S. R., Blasi, S., & Yang, J. (2022). The cultural dimensions of sustainable development: A cross‐country configurational analysis. Sustainable Development, 30(6), 1838-1849. https://doi.org/10.1002/sd.2351
• Vis, B. (2012). The comparative advantages of fsQCA and regression analysis for moderately large-N analyses. Sociological Methods & Research, 41(1), 168-198. https://doi.org/10.1177/0049124112442142
• Wang, Q., Yang, T., & Li, R. (2023). Economic complexity and ecological footprint: the role of energy structure, industrial structure, and labor force. Journal of Cleaner Production, 412, 137389.
• World Bank. (2020). The human capital project. https://www.worldbank.org/en/publication/human-capital
• World Bank. (2021). The human capital index 2020 update: Human capital in the time of COVID-19. The World Bank.
• World Bank. (2024). Human Capital Index. https://www.worldbank.org/en/publication/human-capital#Index
• Y. M. Gruzina, M. A. Ponomareva, L. A. Shmeleva, K. A. Shtanova. (2022). Does Higher Education Promote Human Capital Development: Comparison of Russia and OECD Countries. European Journal of Contemporary Education. DOI: 10.13187/ejced.2022.4.1105
• Yagmur, A., Gürsoy, S., & Gunbayı, I. (2024). Mixed-methods analysis of multidimensional conditions for the Human Development Index: a fuzzy set qualitative comparative analysis (FsQCA) study. Journal of Social and Economic Development, 26(1), 214-234. https://doi.org/10.1007/s40847-023-00265-w
• Yağmur, A., Gürsoy, S., & Durmaz, Ş. (2022). Dijitalleşme Sürecinde İstihdam Olgusunun Çok Boyutlu Analizi: Bibliyometrik ve İçerik Analizi. Maliye Dergisi, 183, 172-195.
• Yavari, F., & Pilevari, N. (2020). Industry revolutions development from Industry 1.0 to Industry 5.0 in manufacturing. Journal of Industrial Strategic Management, 5(2), 44-63.
• Zuhoryan, M. N. (2021). Beşerî sermayeyi geliştirme politikaları üzerine bir inceleme (Master's thesis, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).