An Investigation of the Association Between Behavioral Economics and Financial Behavior

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 188 - 200, 26.03.2025

Kutlu Ergün

https://doi.org/10.30586/pek.1567754

Öz

Economics is a science that investigates human behaviors. The rational person of Classical and Neoclassical Economics and the person with bounded rationality of behavioral economics are affected by individual, psychological, and social factors in their economic decisions. These factors are the fundamental determinants of the financial behaviors exhibited by the individuals in a society. These factors that affect individual financial decisions transform the rational person of classical economics into an individual with bounded rationality, which draws the theoretical framework of the concept of bounded rationality. This study provides a theoretical framework for an association between behavioral economics and financial behaviors. The central thesis of this study is that financial behaviors are an integral part of behavioral economics studies. When an interdisciplinary approach is taken, both fields examine the individual, psychological, and social factors that affect individuals' economic decisions. Although behavioral economics is considered a separate field, this study shows that individuals' economic behavior and decision-making are also examined within the scope of financial behavior.

Anahtar Kelimeler

Behavioral Economics, Financial Behavior, Decision-making, Rational Behavior, Bounded Rationality

Davranışsal İktisat ve Finansal Davranış Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma

Öz

İktisat, insan davranışlarını inceleyen bir bilim dalıdır. Klasik ve Neoklasik iktisadın rasyonel insanı ve davranışsal iktisadın sınırlı rasyonelliğe sahip insanı, ekonomik kararlarında bireysel, psikolojik ve sosyal faktörlerden etkilenir. Bu faktörler, bir toplumdaki bireylerin gösterdiği finansal davranışların temel belirleyicileridir. Bireyin finansal kararlarına etki eden bu türden faktörler klasik iktisadın rasyonel insanını sınırlı sanırlı rasyonalitiye sahip bireye dönüştürürken sınırlı rasyonalite kavramının da teorik çerçevesini çizmektedir. Bu çalışma, davranışsal iktisat ile finansal davranışlar arasındaki ilişkiye dair teorik bir çerçeve sunmaktadır. Bu çalışmanın ana tezi, finansal davranışların davranışsal iktisat çalışmalarının ayrılmaz bir parçası olduğudur. Disiplinler arası bir yaklaşım benimsendiğinde, her iki alan da bireylerin ekonomik kararlarını etkileyen bireysel, psikolojik ve sosyal faktörleri inceler. Bu kararlara aynı zamanda bireysel ve toplumsal faktörler olumlu veya olumsuz olarak etki eder. Bu kapsamda davranışsal iktisat ayrı bir araştırma alanı olarak kabul edilse de, bu çalışma bireyin ekonomik davranışının yanı sıra karar alma sürecinin de finansal davranış kapsamında incelendiğini göstermeye çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Davranışsal İktisat, Finansal Davranış, Karar Alma, Rasyonel Davranış, Sınırlı Rasyonellik

Kaynakça

• Acar, Y. K. (2024). Douglass C. North, Metodolojik Bireycilik ve Rasyonalite. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 42(4), 555-568. https://doi.org/10.17065/huniibf.1416667
• Barberis, N. C. (2013). Thirty years of prospect theory in economics: A review and assessment. Journal of economic perspectives, 27(1), 173-196.
• Bilir, H. (2018). Neoklasik İktisadın Tanımlanmasına Yönelik Bir Deneme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 658-670. https://doi.org/10.15869/itobiad.387221
• Bilir, H. (2019). Neoklasik İktisat: Anaakım mı, Ortodoks mu?. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 65-80. https://doi.org/10.18037/ausbd.566690
• Bilir, H. (2024). The Human Conception of Neuroeconomics: Homo-Neurobiologicus. Politik Ekonomik Kuram, 8(3), 774-783
• Brüggen, E. C., Hogreve, J., Holmlund, M., Kabadayi, S., & Löfgren, M. (2017). Financial well-being: A conceptualization and research agenda. Journal of business research, 79, 228-237.
• Camerer, C., & Loewenstein, G. (2004). Behavioral economics: past, present, future. Advances in Behavioral Economics. New York: Princeton University Press.
• Camerer, C., Issacharoff, S., Loewenstein, G., O’Donoghue, T., & Rabin, M. (2003). Regulation for Conservatives: Behavioral Economics and the Case for “Asymmetric Paternalism.” University of Pennsylvania Law Review, 151(3), 1211–1254.
• Can Kamber, S. (2018). Davranışsal İktisat ve Rasyonellik Varsayımı: Literatür İncelemesi. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 168-199.
• Carlsson, F. (2010). Design of stated preference surveys: Is there more to learn from behavioral economics? Environmental and Resource Economics, 46, 167-177.
• Colander, D. (2000). The death of neoclassical economics. Journal of the history of Economic Thought, 22(2), 127-143.
• Costa, D. F., Carvalho, F. M., & Moreira, B. C. M. (2019). "Behavioral Economics And Behavioral Finance: A Bibliometric Analysis Of The Scientific Fields," Journal of Economic Surveys, Wiley Blackwell, 33(1), 3-24.
• Dare, S. E., van Dijk, W. W., van Dijk, E., van Dillen, L. F., Gallucci, M., & Simonse, O. (2023). How executive functioning and financial self-efficacy predict subjective financial well-being via positive financial behaviors. Journal of Family and Economic Issues, 44(2), 232-248.
• Darıcı, B., Kutlu, Ş. Ş., & Kevser, M. (2023). Finansal Okuryazarlık: Türkiye Araştırması. Kutlu, Ş. Ş., Kevser, M, Darıcı, B. (eds). Finans ve Mutluluk Ekonomisi. Ekin.
• Edwards, K. D. (1996). Prospect theory: A literature review. International review of financial analysis, 5(1), 19-38.
• Ergün, K. (2021). Determinants of Positive Financial Behaviors: A Study Among University Students. In: Procházka, D. (eds) Digitalization in Finance and Accounting. ACFA 2019. Springer Proceedings in Business and Economics. Springer, Cham.
• Erkan, B. (2016). Ana Akım (Ortodoks-Neoklasik) İktisat Öğretisi Eleştirisi: Heteredoks Yaklaşım İhtiyacı. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 8(14), 25-40. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.264352
• Eryaşar, M., & Gönüllüoğlu, S. (2021). Pazarlama Alanında Yapılan Dürtme Konulu Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 164-178. https://doi.org/10.33905/bseusbed.951361
• Fan, L. (2021). A conceptual framework of financial advice-seeking and short-and long-term financial behaviors: An age comparison. Journal of Family and Economic Issues, 42(1), 90-112.
• Grüne-Yanoff, T. (2007). Bounded Rationality. Philosophy Compass, 2, 534-563.
• Henager, R., & Cude, B. J. (2016). Financial Literacy and Long-and Short-Term Financial Behavior in Different Age Groups. Journal of Financial Counseling and Planning, 27(1), 3-19.
• Hiç Birol, Ö., & Hiç Gencer, A. (2014). Neo-Klasik İktisat ve Neo-Klasik Sentez. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 259-280.
• Housman, D. M. (2012). Preference, Value, Choice, and Welfare. Cambridge University Press, New York, USA.
• Jones, B. D. (1999). Bounded rationality. Annual review of political science, 2(1), 297-321.
• Kabaş, T. (2018). Alfred Marshall’ın Neoklasik İktisat Düşüncesinin Sosyal Özellikleri.The Journal Of Academic Social Science, 6(64), 183-192.
• Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk. Econometrica, 47(2), 263–291.
• Kitapcı, İ. (2017). Rasyonaliteden İrrasyonaliteye: Davranışsal İktisat Yaklaşımı ve Bilişsel Önyargılar. Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(1), 85-102.
• Kurz, H. D., & Salvadori, N. (1998). Understanding ‘classical’economics. Studies in long-period theory.
• Küçük, Ö., & Girgin, O. (2022). Sosyoloji, Bireycilik ve Modern Toplum: Liberal Bireycilik Öğretilerine Karşı Özgünlük Bireyciliği. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 62(2), 1416-1444. https://Doi.Org/10.33171/Dtcfjournal.2022.62.2.26
• Lengwiler, Y. (2009). The Origins of Expected Utility Theory. In: Hafner, W., Zimmermann, H. (eds) Vinzenz Bronzin’s Option Pricing Models. Springer, Berlin, Heidelberg.
• Levy, J. S. (1992). An Introduction to Prospect Theory. Political Psychology, 13(2), 171–186.
• Lisciandra, C. (2018). The role of psychology in behavioral economics: The case of social preferences. Studies in History and Philosophy of Science Part A, 72, 11-12.
• Mercer, J. (2005). Prospect theory and political science. Annu. Rev. Polit. Sci., 8(1), 1-21.
• Mullainathan, S., & Thaler, R. H. (2000). Behavioral economics. Working paper 7948.
• Nagatsu, M. (2015). Behavioral economics, history of. International encyclopedia of the social & behavioral sciences, 2(2).
• Pıore, M (2002). Economics and Sociology. Revue économique, 53(2), pp. 291-300
• Platz, P., & Veres, Z. (2014). Understanding consumer preference biases. Journal of Applied Economics and Business, 2(1), 105-119.
• Posner, R. A. (1997). Rational choice, behavioral economics, and the law. 50 Stanford Law Review 1551.
• R. Hursh, S. (2014). Behavioral Economics and the Analysis of Consumption and Choice. In The Wiley Blackwell Handbook of Operant and Classical Conditioning (eds F.K. McSweeney and E.S. Murphy).
• Sarıgül, H. (2024). Financial Literacy Gender Gap: A Meta-Analysis. Sosyoekonomi, 32(61), 97-123. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2024.03.06
• Schwartz, H. H. (2007). An Introduction to Behavioral Economics: The Complicating But Sometimes Critical Considerations.
• Simon, H. A. (1990). Bounded Rationality. In: Eatwell, J., Milgate, M., Newman, P. (eds) Utility and Probability. The New Palgrave. Palgrave Macmillan, London.
• Soylu, F. E. (2023). Yeni Davranışsal İktisat, Metodolojik Bireycilik ve Toplumsalın Reddi. Fiscaoeconomia, 7(3), 1856-1886. https://doi.org/10.25295/fsecon.1265694
• Stefánsson, H. O. (2021). The Economics and Philosophy of Risk. In: Heilmann, C., & Reiss, J. (eds) The Routledge Handbook of the Philosophy of Economics. (1st ed.). Routledge.
• Strömbäck, C., Lind, T., Skagerlund, K., Västfjäll, D., & Tinghög, G. (2017). Does self-control predict financial behavior and financial well-being?. Journal of behavioral and experimental finance, 14, 30-38.
• Thaler, R. H (2016). Behavioral Economics: Past, Present, and Future. American Economic Review, 106(7), 1577–1600.
• Tomanbay, M. (2019). İktisadi Düşüncenin Gelişimi ve İktisat Okulları. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 31-45.
• Tomer, J. F. (2007). What is behavioral economics? The Journal of Socio-Economic 36(3), 463-479.
• Vuković, M., & Pivac, S. (2021). Does financial behavior mediate the relationship between self-control and financial security? Croatian Operational Research Review, 27-36.
• Wagner, J., & Walstad, W. B. (2019). The Effects of Financial Education on Short-Term and Long-Term Financial Behaviors. Journal of Consumer Affairs, 53(1), 234-259.
• Xiao, J. J. (2008). Applying Behavior Theories to Financial Behavior. In: Xiao, J.J. (eds) Handbook of Consumer Finance Research. Springer, New York, NY.
• Yeşildağ, İ. (2022). Sınırlı Rasyonellik Bağlamında İktisadi Bilgi ve Influencer Takibi. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 6(16), 144-155.
• Zemtsov, A. A., & Osipova, T. Y. (2016). Financial wellbeing as a type of human wellbeing: theoretical review. European Proceedings of Social and Behavioural Sciences.