Değer Kavramı Temelinde Kuçuradi ve Veblen’in Yaklaşımlarıyla Özgürlüğün Yorumu

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 3, 1203 - 1209, 19.09.2025

Sılacan Akkuş

https://doi.org/10.30586/pek.1623317

Öz

Bu çalışmanın amacı, bireyin makina çağında, üreten özne değil tüketen nesne haline geldiği yapıyı eski kurumsal iktisat yaklaşımı çerçevesinde değer kavramı ile temellendirerek tanımlamaya çalışmaktır. Kuçuradi’ye göre, değerlendirilen şeyin benzerleri arasındaki yeri o şeyin doğru değer bilgisidir ve değer yargılardan ve inançlardan bağımsızdır. Eğer değerin belirlenmesinde veya doğru değer bilgisi elde edilse bile değerlendirme sürecinde değer yargıları, inançlar ve kültürel normlar etkiliyse o zaman doğru değer bilgisinden ve değerlendirme sürecinden bahsedemeyiz. Özgürlük ise, doğru değer bilgisi ve doğru değerlendirme süreci sonucunda –değer yargılarından etkilenmeden- eylemin ve düşüncenin tutarlı olabilme durumudur. Kuçuradi’nin değer yargılar olarak tanımladığı kavramlar Veblen’in yaklaşımındaki kurumlarla paralellik göstermektedir. Bu durumun bir örneği olan gösteriş tüketiminde insanların tercihi mal ve hizmetlerin doğru değer bilgisine dayanmamaktadır. Tüketici tercihini elde edeceğini düşündüğü statü ve güç göstergesine bağlı olarak yapmaktadır. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı insanın sistemin devamlılığını sağlayan bir nesne olduğunu göstermek ve özgürlüğünün sorgulanabilirliğini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

İktisat felsefesi , kurumsal iktisat , değer , özgürlük

An Interpretation of Freedom with the Approaches of Kuçuradi and Veblen Based on the Concept of Value

Öz

The aim of this study is to try to define the structure in which the individual becomes a consumer object rather than a producer subject in the machine age, based on the concept of value within the framework of the old institutional economics approach. According to Kuçuradi, the place of the evaluated thing among its similar ones is the true value knowledge of that thing and is independent of value judgments and beliefs. Suppose If value judgments, beliefs, and cultural norms are effective in determining the value or even if the correct value information is obtained, in the evaluation process. In that case, we cannot talk about the true value of knowledge and the evaluation process. Freedom is the state of being able to be consistent in action and thought because of correct value knowledge and a correct evaluation process (without being affected by value judgments). The concepts that Kuçuradi defines as value judgments are parallel to the institutions in Veblen's approach. In conspicuous consumption, which is an example of this situation, where the individual's choice is not based on the correct value information of goods and services. The consumer makes her their choice based on the status and power she they think she they will gain. In this context, the aim of this study is to show that the human is an object that ensures the continuity of the system and to reveal the questionability of freedom.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of economics , institutional economics , value , freedom

Kaynakça

• Costanza, R., d'Arge, R., de Groot, R. (1997). The value of the world's ecosystem services and natural capital. Nature 387, 253–260 https://doi.org/10.1038/387253a0
• Güler Aydın, D.; Araz, B. (2019). Veblen’in İktisat Sosyolojisinin Sosyal Ve Kavramsal İlişkisellik Üzerinden Düşünülmesi. Yildiz Social Science Review, 5(2), 209-222. https://doi.org/10.51803/yssr.591143
• Kapferer, J.N. and Bastien, V. (2009) The Luxury Strategy: Break the Rules of Marketing to Build Luxury Brands. Kogan Page, London, 86-88.
• Kim, A.J. and Ko, E. (2012) Do Social Media Marketing Activities Enhance Customer Equity? An Empirical Study of Luxury Fashion Brand. Journal of Business Research, 65, 1480-1486. http://dx.doi.org/10.1016/j.jbusres.2011.10.014
• Kuçuradi, İ. (2019). Uludağ Konuşmaları: Özgürlük, Ahlak, Kültür Kavramları. Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kuçuradi, İ. (2020a). İnsan ve Değerleri (Değer Problemi). Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kuçuradi, İ. (2020b). Ahlak, etik ve değerler. Türkiye Felsefe Kurumu.
• Ordabayeva N. and Chandonp. (2011). Getting Ahead of the Joneses: When Equality Increases Conspicuous Consumption among Bottom-Tier Consumers, Journal of Consumer Research, 38(1), 27–41, https://doi.org/10.1086/658165
• Stern, N. (2007) The Economics of Climate Change; The Stern Review. Cambridge University Press, Cambridge.
• Veblen, T. (1898a). Why is economics not an evolutionary science? The Quarterly Journal of Economics, 12(4), 373. https://doi.org/10.2307/1882952.
• Veblen, T. B. (1898b). The Instinct of Workmanship and the Irksomeness of Labor. American Journal of Sociology, 4(2), 187-20
• Veblen, T. (1899). The Theory of the Leisure Class: An Economic Study of Institutions. New York.
• Veblen, T. (1906). The Place of Science in Modern Civilization. American Journal of Sociology, 11(5), 585-609.
• Veblen, T. (1914). The Instinct of Workmanship and the State of the Industrial Arts. Macmillan.