Çevirmen Kararları Doğrultusunda ‘’Animal Farm’’ Adlı Romanın Eleştiri Amaçlı Metinsel Çözümlemesi

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 54 - 64, 01.04.2016

Cem Akdoğan

Öz

Bu çalışmada, yirminci yüzyıl İngiliz edebiyatının önde gelen yazarlarından biri olarak kabul edilen George Orwell’ın 1945 yılında yayınlanan ‘’Animal Farm’’adlı romanının Türkçe’ye ve Almanca’ya yapılan çevirileri incelenmiş ve çevirmenlerin çeviri sürecinde almış oldukları kararlardan yola çıkılarak metinsel bir çözümleme yapılmıştır. Çalışmada, romanın Türkçe’ye Celal Üster tarafından yapılan ‘’Hayvan Çiftliği’’; Almanca’ya N. O. Scarpi tarafından yapılan ‘’Farm der Tiere’’çevirileri temel alınmıştır. Bunun yanı sıra, romanın 1954 yılında Halide Edip Adıvar tarafından Türkçe’ye yapılan ilk çevirisinden de örneklere yer verilmiş; bu örnekler çeviribilimin bir alt dalı olan çeviri eleştirisi kavramı altında kuramsal bilgilerle desteklenmiştir. Ayrıca kaynak metnin yazarı, metnin yazıldığı dönem, çevirmen ve erek okur gibi diğer önemli metin dışı unsurlar da çözümleme sürecine dâhil edilmiştir. Çalışmanın sonuç kısmında ise diller arasındaki dilsel benzerlik ya da farklılıkların çeviri ürünlerinin kaynak/erek odaklılığını belirlemede nasıl bir rol oynadığı sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İngilizce - Almanca - Türkçe metinsel karşılaştırma, metin türleri, çeviri eleştirisi, erek odaklı/kaynak odaklı çeviri

Textual Analysis of the Novel ‘’Animal Farm’’ for the purpose of Translation Criticism in accordance with the Translator’s Decisions

Öz

In this article, the Turkish and German translations of the novel ‘’Animal Farm’’ published in 1945, belonging to
George Orwell, having been accepted as one of the leading authors of English Literature in twentieth century have been
examined and a textual analysis has been made on the basis of the given decisions of target texts’ translators. The main
research sources of the novel has consisted of its Turkish translation ‘’Hayvan Çiftliği’’ belonging to Celal Üster and
German translation ‘’Farm der Tiere’’ belonging to N. O. Scarpi. Additionally, textual examples from the first Turkish
translation of the novel translated by Halide Edip Adıvar in 1954 have been given and these specific examples has been
supported with the theoretical descriptions of translation criticism. Moreover, other nonlinguistical elements such as
the author, written period of the source text, translator and target reader has been included to the analysis process. In
conclusion, the possible effects of the structural similarities or differences between languages upon target/source
orientation of the translation products have been questioned.

Anahtar Kelimeler

English - German - Turkish textual comparing, text types, translation criticism, target oriented/source oriented translation

Kaynakça

• Aksoy, N. B. Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi. 2002 Ankara,İmge Kitabevi
• Broeck, Raymond Van den. Second Thoughts on Translation Criticism, 1985. St. Martins Press
• Koller, Werner. Einführung in dieÜbersetzungswissenschaft, 1997. FranckleVerlag
• Orwell, George. Hayvan Çiftliği, Nisan 2014. Çevirmen: Celal Üster. Can Yayınları
• Orwell, George. Farm der Tiere, 1982. Diogenes Verlag
• Reiss, Katharina. Möglichkeiten und Grenzen der Übersetzungskritik, 1986. Max Hueber Verlag
• Tosun, Muharrem. Çeviri Eleştirisi Kuramı, 2013. Aylak Adam Yayıncılık
• Animal Farm, 1945, George Orwell – Pdf http://msxnet.org/orwell/print/animal_farm.pdf
• Hayvan Çiftliği, George Orwell, 1954 – Milli Eğitim Basımevi, Çevirmen: Halide Edip Adıvar http://www.utkukaynar.com/blog/wp-content/uploads/2013/08/Hayvan- %C3%87iftli%C4%9Fi_y.pdf
• Hayvan Çiftliği, Celal Üstel, Sunuş, 2000, Can Yayınları, 2014