Cevdet Said’de Toplumsal Değişme Ve Şiddet Olgusu

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 30 - 43, 01.06.2017

Abdullah İnce , Murat Çelik

Öz

Bu makalede, Cevdet Said’e göre, İslam dünyasında toplumsal değişme ve
şiddet ilişkisi ele alınmaktadır. Cevdet Said, geri kalmışlık probleminin
kaynağını ele alırken, İslam dünyasının iç dinamikleri üzerine
yoğunlaşmaktadır. Buna göre, iç dinamikler çözüme kavuşmadığı takdirde,
dış dinamikler problem üretmeye devam edecektir. Cevdet Said, İslam
dünyasındaki geri kalmışlık problemini ciddî bir mesele edinmiş, ömrünü bu
düşünceye adamış ve bu konudaki entelektüel faaliyetini devam ettirmiştir.
Said, düşüncelerini Kur’an ayetleri ve Hz. Peygamberin uygulamalarına
dayandırmaya ve belirli bir yönteme oturtmaya çalışmaktadır. Onun toplumsal
hareket yöntemi “sivil itaatsizlik” olarak isimlendirilebilir. Said’e göre, İslam
dünyasının büyük bir toplumsal değişmeye ihtiyacı vardır. Bu değişimin
gerçekleşmesi için uzun ve derin analizler yapılmalıdır. Ancak Müslümanlar,
olgusal gerçekliğe dayalı, uzun vadeli tespitler yapmak yerine, kısa vadede
toplumu değiştirmeyi arzulamaktadır. Bu sebeple, başvurdukları yöntem
şiddet doğurmaktadır. Bu, İslami ve insani değildir. Çalışma, Cevdet Said’in
düşünsel arka planını da dikkate alarak, Cevdet Said’in toplumsal değişme ve
şiddet konuları ekseninde İslam dünyasının toplumsal problemlerini nasıl gördüğünü incelenmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Cevdet Said, Toplumsal Değişme, Şiddet, Din

Kaynakça

• Arendt, H. (2006) Şiddet Üzerine (Çev. Bülent Peker) (3.bas.) İstanbul: İletişim Yay. Aslantürk. Z ve Amman M.T.(1999) Sosyoloji. İstanbul: İFAV Yay. Atalar, M. K. (2012).Çağa Tanıklık Eden Bir ‘Fikir Mücahidi(Malik Bin Nebi). Umran Dergisi, (21), ss. 75-82. Baykal, S. (1981) Toplum Farklılaşmaları ve Din Olayı, :İstanbul: İ. Ü. E. F. Yay. Baykan E. ( 2004) Günümüzde Dinsel Şiddetin Nedenleri. YYÜSBE Dergisi,(7), ss. 212-222. Bodur, H.E. (1994) Eski Sovyetler Birliğindeki Türk Cumhuriyetlerinde Milli Kimliğin Korunmasında Dinin Rolü’’, A.Ü.T.A.E.Dergisi,(1), ss. 167-177. Capps, W.H. (2005) Din Toplum ve Kültür (Çev. Ali Coşkun), İstanbul: İz Yay. Changeux, J-P ve Paul Ricoeur (2009) Neden Nasıl Düşünürüz (Çev. İsmet Birkan), İstanbul: Metis Yayınları. Crollius, R. ( 1998) İnkültürasyon (Çev. A. İ. Güngör) Dini Araştırmalar,(1), ss. 93-106. Doğan, İ. (2014). Sosyoloji Kavramlar ve Sorular (13. bs.) Ankara: Pegem Akademi Dönmezer, S. (1990) Sosyoloji, (10.bas), İstanbul: Beta Yay. El-İsfahani R.(2016) Müfredat Kur’an Kavramları Sözlüğü (Çev. Yusuf Türker), (4.bas), İstanbul: Pınar Yayınları. Game A. ve Metcalfe A. (1999) Tutku Sosyolojisi.( Çev. Osman Akınhay) İstanbul: Ayrıntı Yay. Guenon, R. (1992) Maddi İktidar Ruhani Otorite,(Çev. Birsel Uzma) İstanbul: Ağaç Yay. Günay, Ü. (2000) Din Sosyolojisi. İstanbul: İnsan Yay. …………..(2001) Toplumsal Değişme ve İslamiyet. Ç.Ü.İ F. Dergisi, 1(2), ss. 1-39. …………..(2005) Küresel Bir Sorun Olarak Şiddet ve Din. Küresel Bir Sorun Olarak Şiddet Ve Din Sempozyumu, KSÜ İlahiyat Fak. Yay. Bilimsel Top. 3(3), ss. 97-111. Gündüz, Ş. (2005) Dinsel Şiddet. İstanbul: Etüt Yay. İ. Haldun, . (2011) Mukaddime (Çev. Süleyman Uludağ) İstanbul: Dergâh Yay. Karlsson, I. (2005) Din, Terör ve Hoşgörü (Çev. Turhan Kayaoğlu) İstanbul: Homer Kitabevi. Kocabay, Y. (2008) Grand Dictionnaire, Turce-Français(Türkçe-Fıransızca Sözlük) (3.bs.) Ankara: Okutman Yayıncılık. Sami Ş. (2004) Kamus-i Turk-i, (Çev. Ömer Faruk Akün) İstanbul: Kapı yayınları. Mensching, G. (1994) Dini Sosyoloji, (Çev. Mehmet Aydın), Konya: Tekin Kitapevi. Said, C. (2006a) Adem’in Oğlu Habil Gibi Ol (4. Bas.) İstanbul: Pınar Yay. ………....(2006b) Makaleler (1. Bas.)İstanbul: Pınar Yay. ………....(2011) Bireysel ve Toplumsal Değişmenin Yasaları (6 Bas.) İstanbul: Pınar Yay. ………....(2013b) Adem Oğlunun İlk Mezhebi (4. Bas.) İstanbul: Pınar Yay. Sezen, Y. (2004) İslam’ın Sosyolojik Yorumu. İstanbul: İz Yay. Sokorin, P.A. (1994) Çağdaş Sosyoloji Kuramları(Çev. M. Raşit Öymen) Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. Taslaman, C. (2007) Terörün ve Cihadın Retoriği( Felsefi ve Teolojik Bir Değerlendirme) İstanbul: İstanbul Yay. Ünsal, A. (1996) Genişletilmiş Bir Şiddet Tipolojisi. Cogito, (6-7), ss. 29-36. Wach, J. (1995) Din Sosyolojisi(Çev. Ünver Günay) İstanbul: İFAV Yay.