Çeviride Cinsiyet veya Kadın Perspektifinden Çeviri

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 4, 134 - 149, 01.12.2017

İlyas Öztürk

Öz

Çeviri ve yazın edebiyatında “cinsiyet” uzun zamandan beri tartışılagelmiş bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Çevirinin etkin bir iletişim aracı olmasından dolayı, kadın hakları ve savunuculuğu kendini anlatmak ve açımlamak için “çeviride” daha çok yer bulmuştur.

Bu çalışmada dilde ve çeviride “kadın” unsuru irdelenmiş, dünyada ve Türkiye’de kadın hak arayışları ve hareketleri kısaca incelenmiştir. Çeviride ve yazın edebiyatında kadının ötelenmiş olduğuna işaret edilmiş; Kadın-dil ilişkisine yorum getirilmiştir.

Feminist çevirinin yazın edebiyatına yansıması ele alınmış; bu çevirilere içten ve dıştan yapılan eleştirilere yer verilmiştir. Bu bağlamda feminist çevirilerin, toplumda daha fazla kabul görmesi için, kadın sorunlarının da yoğun ve etkin biçimde ele alınması gereğine vurgu yapılmıştır.

Feminist hareket ile bu akımın karşısında bilerek veya bilmeyerek “karşı” duran akım ile anlaşmanın ve uzlaşmanın yolunun, “çeviriden” ve “yazın edebiyatından” geçtiğine değinilmiştir; her iki tarafın bu eylemleri makul ve uygun biçimde kullanması gereği vurgulanmıştır. Çeviri ve yazın edebiyatında kadının ve erkeğin, birbirlerine “karşı unsur” olarak gösterilmesinin ortak bir noktada buluşmaya yardım etmeyeceğine; aksine durumu sürekli çözümsüzlüğe götüreceğine işaretedilmiştir. Kadın-Erkek eşitlik ilkesi doğrultusunda, toplum katmanlarında her iki cinse karşı “adil” olma çizgisinin muhafaza edilmesi gereği üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

çeviri, çeviride cinsiyet, kadın hakları, kadın hareketleri, çeviride kadın, feminist çeviri, feminist yazın edebiyatı

Kaynakça

• 1. Albayrak, Ş. (2014, Aralık). Eşitlik Adalet Sağlar Mı? Lacivert Yaşam Kültürü Dergisi(8). 2.Atlı, M. H. (2013, Nisan-Mayıs-Haziran). “Almanca’da Dilbilgisel Cinsiyet Sistemi ve Bu sistemin Yabancı olarak Dil Edinimi”. Dil Dergisi (language Journal)(160). 3.Dalaman, Z. (2015). Women and politics in Global Congress Bildiri Kitabı. İstanbul: Aydın Üniversitesi TAUM . 4.Durusoy, A. (2014). “HÜVE HÜVE” TDV- İslâm Ansiklopedisi (Cilt 19). İstanbul. 5.Flotow, L. v. (2008). Translation and Gender Translation in the Era of Feminism. Manchester, UK: St Jerome Publishing. 6.Kegyes, E. (2008). Genderbilder aus Ungarn . Hamburg: Verlag Dr.Kovac. 7.Koçlu,Sema.(2016). “Goethe’nin Genç Werther’in Acıları adlı Eserinin Çevirilerinde bağlı Dil Kullanımının karşılaştırılması “ Tarih Okulu Dergisi(TOD) AralıkYıl 9 sayı: xxııı s:379-391 8.Köksal, S., & Faruk, Y. (2012). Çeviride Cinsiyetin İzdüşümü: Bachmann’ın ‘Undine Geht’ Çevirileri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), s. 143-158. 9.Messner, S., & Wolf, M. (2001). Probleme und Methoden der Übersetzungswissenschaft. Graz. 10.Messner, S., & Wolf, M. (2013). Übersetzung aus aller Frauen Länder. Beiträge zu Theorie und Praxis weiblicher Realität in der Translation. Graz. 11.Öztürk, İ., & Ak, E. (2015). “Çeviride Cinsiyet veya Çeviride Kadına Bakış”. (A. University, Dü.) Women and politics in global World int Congress(105), s. 992. 12.Türkiye’de Kadın Hakları. (2017, Şubat 6). Wikipedia. adresinden alınmıştır 13.Yaraman, A. (2001). Resmi Tarihten Kadın Tarihine. Ankara: Bağlam Yayınevi. Web siteleri : 14.http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1380393234 15.http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1380393234 adresinden alınmıştır (06.02.2017).